Hydro xanh đang được xem là một giải pháp chiến lược quan trọng trong việc giảm phát thải carbon, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp nặng, vận tải và phát điện. Tại hội thảo Hydro Việt Nam – Hàn Quốc 2025, được tổ chức tại TP.HCM vào ngày 16/7, các chuyên gia đã thảo luận về tiềm năng và thách thức của hydro xanh trong việc đạt được mục tiêu trung hòa carbon.
Hydro xanh được sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và gió, giúp giảm phát thải carbon trong quá trình sản xuất. Theo ông Nguyễn Ánh Tâm, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Hydro ASEAN Việt Nam (VAHC), hydro xanh đóng vai trò then chốt trong việc hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 của Việt Nam. Hiện đã có ít nhất 74 quốc gia xây dựng chiến lược phát triển hydro sạch.
Tại Việt Nam, Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển năng lượng hydro đến năm 2030, tầm nhìn 2050, với mục tiêu sản xuất từ 100.000–500.000 tấn hydro sạch mỗi năm vào năm 2030, và tăng lên 10–20 triệu tấn vào năm 2050. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng vẫn còn một số vướng mắc cần được giải quyết để triển khai hiệu quả chiến lược này.
TS. Nguyễn Hữu Lương, Viện Dầu khí Việt Nam, chỉ ra 4 nhóm thách thức chính mà Việt Nam đang gặp phải trong việc phát triển hydro xanh, bao gồm: công nghệ, chi phí đầu tư cao, thiếu cơ sở hạ tầng và chính sách chưa đồng bộ. Để phát triển hydro xanh, các chuyên gia đề xuất cần sớm ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật, cơ chế định giá carbon và thiết lập các quỹ xanh hỗ trợ nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và triển khai các dự án thí điểm.
Về phía doanh nghiệp, cần tích hợp mục tiêu hydro vào chiến lược giảm phát thải, tối ưu quy trình và đẩy mạnh hợp tác quốc tế. Bà Claire Rosseler, Tổng Giám đốc tập đoàn năng lượng Air Liquide (Pháp) tại Việt Nam, khẳng định hydro xanh và hydro carbon thấp là giải pháp tiềm năng cho các ngành công nghiệp nặng vốn khó khử carbon.
Để phát huy tiềm năng này, Việt Nam cần tháo gỡ ba nút thắt chính: hành lang pháp lý, hợp tác công – tư và chính sách ưu đãi đối với nguồn vốn đầu tư. Air Liquide đánh giá cao cam kết của Việt Nam khi công bố Chiến lược phát triển hydro vào đầu năm 2024 và đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Với kinh nghiệm triển khai các dự án hydro tại nhiều quốc gia, Air Liquide tin rằng Việt Nam hoàn toàn có cơ hội trở thành trung tâm sản xuất hydro xanh của khu vực.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện các cơ chế hỗ trợ như giá mua điện cố định (FiT), hợp đồng chênh lệch (CfD), tín dụng carbon… để thu hút đầu tư và khuyến khích phát triển hydro xanh. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ để đẩy nhanh quá trình phát triển hydro xanh tại Việt Nam.