Biến đổi khí hậu đang có những tác động nghiêm trọng đến giá thực phẩm cơ bản trên toàn cầu, đồng thời gây ra những rủi ro rộng lớn hơn cho xã hội. Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng thời tiết cực đoan đã góp phần làm tăng giá của nhiều loại hàng hóa thiết yếu, từ rau củ ở California đến cà phê ở Brazil. Các điều kiện thời tiết cực đoan, vượt qua mọi tiền lệ lịch sử trước năm 2020, đã đẩy giá thực phẩm tăng mạnh trong ngắn hạn.
Nghiên cứu đã phân tích 16 ví dụ tại 18 quốc gia, nơi giá cả tăng đột biến trong ngắn hạn do nắng nóng cực đoan, hạn hán hoặc mưa lớn trong giai đoạn 2022-2024. Tại California và Arizona, giá rau củ đã tăng đến 80% vào tháng 11/2022 so với cùng kỳ năm trước, do hai bang này trải qua nắng nóng khắc nghiệt và thiếu nước vào mùa hè. Hàn Quốc cũng ghi nhận giá bắp cải tăng 70% vào tháng 9 năm ngoái sau đợt nắng nóng vào tháng 8.
Không chỉ ở Bắc Mỹ và châu Á, châu Âu cũng trải nghiệm sự tăng giá thực phẩm do thời tiết cực đoan. Giá dầu ô-liu tại châu Âu đã tăng 50% vào tháng 1/2024 sau đợt hạn hán kéo dài ở Ý và Tây Ban Nha trong các năm 2022 và 2023. Tại Mexico, giá trái cây và rau củ tăng 20% trong cùng tháng do một trong những đợt hạn hán nghiêm trọng nhất thập kỷ. Nhật Bản cũng chứng kiến giá gạo tăng vọt 48% vào tháng 9/2024 sau một đợt nắng nóng kỷ lục.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giá ca cao toàn cầu tăng tới 280% vào tháng 4 năm đó do nắng nóng tại Ghana và Bờ Biển Ngà. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến giá thực phẩm mà còn có những tác động dây chuyền đến xã hội. Thực phẩm lành mạnh thường đắt hơn các lựa chọn kém lành mạnh, vì vậy khi giá tăng, các hộ gia đình thu nhập thấp có xu hướng cắt giảm các loại thực phẩm bổ dưỡng như trái cây và rau củ.
Quyết định cắt giảm tiêu thụ thực phẩm lành mạnh có thể dẫn đến những rủi ro về sức khỏe, bao gồm suy dinh dưỡng, tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch. Ngoài ra, việc giá thực phẩm tăng do thời tiết cực đoan cũng làm trầm trọng thêm lạm phát nói chung, có thể dẫn đến bất ổn chính trị và xã hội. Do đó, ứng phó với biến đổi khí hậu và tìm kiếm các giải pháp dài hạn để đảm bảo an toàn thực phẩm là thách thức cấp bách đối với toàn cầu.
Các nghiên cứu về tác động của thời tiết cực đoan đến giá thực phẩm và những rủi ro liên quan đã nhấn mạnh sự cần thiết của các chính sách nhằm giảm thiểu và thích nghi với biến đổi khí hậu. Bằng cách cùng nhau hành động để giảm phát thải khí nhà kính và đầu tư vào các hệ thống lương thực bền vững, chúng ta có thể giảm thiểu những tác động tiêu cực này và xây dựng một tương lai an toàn hơn cho tất cả.