Đại diện Bộ Xây dựng cho biết, việc sở hữu căn hộ có thời hạn mới chỉ là đề xuất về mặt chính sách nhưng Bộ xét thấy cần thiết phải ban hành quy định này.
Gửi 2 phương án để lấy ý kiến
Liên quan đến vấn đề tuổi thọ chung cư 50-70 năm, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, năm 2014, Quốc hội đã thông qua luật Nhà ở sửa đổi. Khi đó, có hai tình huống xảy ra: quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn hoặc sở hữu lâu dài. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, Quốc hội cho rằng đề xuất này cần được nghiên cứu thêm.
Ông Khôi cho biết nhiều cơ quan, địa phương, trong đó có Bộ Xây dựng đang nỗ lực đẩy mạnh cải tạo chung cư cũ . Tuy nhiên, những năm qua vẫn dậm chân tại chỗ mà một trong những nguyên nhân là vấn đề sở hữu lâu dài.
Nhiều người dân cho rằng, sở hữu nhà ở vĩnh viễn nên khi hết hạn sử dụng thì có quyền phá bỏ hay không phá bỏ là quyền của họ nên rất khó xây dựng lại chung cư cũ, ông Khôi nói.
Sau 7 năm, mới đây khi đề xuất hồ sơ xây dựng luật trình Chính phủ, Bộ đã đề xuất 2 phương án để Chính phủ xem xét, báo cáo Quốc hội. Phương án thứ nhất là thời hạn sử dụng nhà chung cư được xác định theo niên hạn sử dụng công trình. Ông Khôi giải thích thêm, thời hạn sử dụng công trình không có nghĩa là 50 năm hay 70 năm mà tùy thuộc vào tính toán trên hồ sơ thiết kế và quá trình sử dụng, có thể kéo dài hơn thế bao nhiêu năm. Quyền sở hữu nhà của người dân cũng có thể kéo dài lâu hơn. Ông khẳng định Bộ Xây dựng chưa nói chỉ 50-70 năm mà phụ thuộc vào nhiều cấp độ của loại nhà.
Phương án 2 là sở hữu theo thời hạn sử dụng đất. Theo ông Khôi, mới đây Chính phủ cho biết sẽ báo cáo 2 phương án trên để Quốc hội xem xét.
Theo ông Khôi, trên thế giới các nước đều có quy định về thời hạn sở hữu, chỉ là thời hạn khác nhau mà thôi. Thực tiễn tại Việt Nam cho đến nay, Bộ cho rằng việc ban hành quy định này là cần thiết.
Về vấn đề báo chí đưa ra đề xuất này có đúng Hiến pháp hay không, ông Khôi cho biết đã có ý kiến của Bộ Tư pháp về vấn đề này. Còn quy định của Hiến pháp chỉ hạn chế quyền của chủ sở hữu khi quyền đó ảnh hưởng đến tính mạng, an toàn. Và căn hộ này liên quan đến rất nhiều tính mạng và tài sản.
Ông cũng cho biết, Bộ luật Dân sự quy định rõ, quyền sở hữu chấm dứt khi tài sản bị tiêu hủy theo quy định của pháp luật. Vì vậy, người này khẳng định, thời hạn chung cư được đề xuất là hoàn toàn đúng quy định pháp luật.
“Xuyên qua một số nước chúng tôi khảo sát, hầu hết đều có quy định về thời hạn, chỉ khác thời hạn. Đối với Việt Nam, đến nay, Bộ Xây dựng cho rằng đã đến lúc đưa ra. Đây là đề xuất chính sách. Sau khi Quốc hội đồng ý cho phép Luật Nhà ở vào, trong quá trình nghiên cứu sẽ lấy ý kiến rộng rãi, chúng tôi sẽ nghiên cứu kỹ”, ông Khôi nhấn mạnh.
Cần xem xét, đánh giá kỹ lưỡng
Về vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, hiện nay không nên áp dụng chung cư có thời hạn mà chỉ giới hạn thời gian sử dụng căn hộ khi công trình này. đang xuống cấp nghiêm trọng với chất lượng được kiểm soát cẩn thận. Tâm lý của phần lớn người dân Việt Nam là muốn sở hữu nhà ở lâu dài và thói quen sử dụng nhà chung cư mới chỉ được định hình trong khoảng chục năm trở lại đây. Vì vậy, đề xuất này có thể khiến thị trường căn hộ sụt giảm.
Chủ tịch HoREA cũng cho biết, đối với nhà chung cư sau khi đưa vào sử dụng, cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh phải kiểm định chất lượng công trình, nhưng vẫn phải đảm bảo quyền sở hữu căn hộ, diện tích xây dựng khác và quyền sở hữu căn hộ. sử dụng đất của các chủ sở hữu nhà chung cư theo quy định về nhà đất. Tuy nhiên, không vì lý do nhà ở, công trình xây dựng có thời hạn sử dụng mà đề xuất bổ sung quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư.
“Chúng tôi có quyền hỏi: nếu quy định này được thông qua thì các dự án phân lô, nhà phố, biệt thự có được lợi gì không? Tạo điều kiện cho nhà đầu tư phân khúc này đẩy giá, bán ra nhiều hơn? Bộ Xây dựng cho biết sẽ áp dụng cho các dự án mới. Như vậy, quản lý sẽ không thống nhất”, ông Châu đánh giá và đặt câu hỏi, việc sửa luật có cần thiết và cấp bách hay không?
Tham khảo kinh nghiệm về chính sách phát triển nhà ở xã hội tại các dự án nhà ở của Cơ quan phát triển nhà ở Singapore (HDB) quy định thời hạn sở hữu căn hộ HDB là 99 năm. Hiệp hội nhận thấy thời hạn sở hữu căn hộ HDB là 99 năm nhằm giúp Chính phủ Singapore dễ dàng hơn trong việc tái sử dụng đất để tái thiết và tái phát triển đô thị, và chỉ áp dụng cho loại nhà ở này. HDB do Nhà nước đầu tư.
Vì vậy, đề nghị không bổ sung quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư như Điều 9 dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) và đề nghị giữ nguyên quy định về sở hữu nhà ở và quyền sở hữu nhà ở. lưu trú có thời hạn quy định tại Điều 4; Khoản 1 Điều 5; Khoản 2 Điều 9; Điều 99; Khoản 1 Điều 123 Luật Nhà ở 2014.
Theo ông Châu, vấn đề bắt buộc quy định “sở hữu căn hộ có thời hạn (50 năm, 70 năm)” áp dụng cho các dự án chung cư mới trong thời gian tới cần được tiếp tục nghiên cứu. nghiên cứu kỹ, đánh giá tác động một cách thấu đáo và cần lấy ý kiến của người dân là đối tượng chịu tác động chính.
Tuy nhiên, cần khuyến khích các doanh nghiệp triển khai các dự án căn hộ theo hình thức đầu tư dự án “căn hộ dịch vụ” hiện nay với thời hạn sở hữu căn hộ theo thời hạn dự án, phổ biến là 50 năm, giá bán chỉ từ 70~ 80% giá bán căn hộ sở hữu vĩnh viễn, để khách hàng lựa chọn và làm quen với sản phẩm căn hộ có thời hạn.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng khẳng định, hạn sử dụng nhà chung cư là vấn đề lớn, liên quan đến quyền sở hữu của người dân. Đây là đề xuất mới, chính sách trong nhiều nội dung mới có nội dung này thì nghiên cứu quy định cụ thể.