Các nhà khoa học đang phát cảnh báo về một hệ quả không lường trước được của việc cắt giảm ô nhiễm không khí trên phạm vi toàn cầu, cụ thể là việc này có thể đang làm tăng tốc độ nóng lên toàn cầu, bất chấp những lợi ích đáng kể cho sức khỏe cộng đồng. Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment, việc giảm thiểu ô nhiễm không khí ở khu vực Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc, đã làm suy giảm đáng kể ‘hiệu ứng làm mát’ do các hạt bụi trong không khí gây ra.
Trước đây, những hạt bụi này có tác dụng như một tấm chắn, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất. Tuy nhiên, khi các quốc gia thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để giảm khí thải như SO₂, ‘tấm chắn’ tự nhiên này đã biến mất. Điều này dẫn đến việc bức xạ mặt trời được hấp thụ nhiều hơn, góp phần vào sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu.
Các nhà khoa học khẳng định rằng việc cải thiện chất lượng không khí là không thể tranh cãi vì những lợi ích đáng kể về sức khỏe mà nó mang lại. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là nếu không có hành động quyết liệt để giảm khí nhà kính như CO₂ và methane, nhân loại sẽ phải đối mặt với những hệ quả nghiêm trọng hơn do biến đổi khí hậu gây ra. Giáo sư Robert Allen, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này, nhận định: ‘Chúng ta đã tháo tấm rèm che nắng, giờ phải chống lại ánh nắng đó bằng cách giảm các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.’
Một số giải pháp đã được đề xuất để giải quyết tình trạng này, bao gồm việc trồng cây để hấp thụ CO₂, thu giữ carbon và lưu trữ, cũng như chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn tái tạo. Mặc dù những giải pháp này có thể đòi hỏi thời gian và nỗ lực hơn, nhưng chúng được đánh giá là bước đi đúng đắn và bền vững.
Bài học kinh nghiệm từ Đông Á nhấn mạnh rằng chính sách môi trường cần phải đi đôi với hành động chống biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng, bao gồm cải thiện chất lượng không khí, giảm khí thải nhà kính và nâng cao nhận thức của cộng đồng. Chỉ thông qua sự kết hợp chặt chẽ giữa các biện pháp bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu, chúng ta mới có thể đảm bảo một tương lai bền vững cho hành tinh.