Mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật Bản hiện đang đứng trước những thách thức lớn chưa từng có. Chính sách của Washington và sự quyết đoán ngày càng tăng của Bắc Kinh đã tạo ra áp lực đáng kể lên Tokyo. Nhật Bản đang phải đối mặt với sức ép kinh tế từ Washington, đặc biệt là sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo áp thuế 25% lên tất cả hàng hóa Nhật Bản xuất khẩu sang Mỹ từ ngày 01/08 tới. Quyết định này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ tại Tokyo.
Itsunori Onodera, thành viên cấp cao của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, đã thẳng thắn tuyên bố rằng nội dung của lá thư là “hoàn toàn không thể chấp nhận được” và bày tỏ sự “vô cùng phẫn nộ”. Không chỉ dừng lại ở thương mại, Nhật Bản còn phải đối mặt với sự quyết đoán quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc. Trung Quốc đã điều động hai tàu sân bay mới đến Tây Thái Bình Dương, đi qua vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản và lần đầu tiên vượt qua “chuỗi đảo thứ hai” – tuyến phòng thủ quan trọng nối Nhật Bản với đảo Guam của Mỹ.
Nhật Bản đã phải chính thức lên tiếng phản đối và cho phép quân đội bắn hạ thiết bị bay không người lái Trung Quốc nếu xâm phạm không phận. Mỹ cũng yêu cầu Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng lên 3,5% GDP, thậm chí sau đó là 5%, trong khi Nhật Bản hiện chỉ chi khoảng 1,6%. Yêu cầu này đã gây báo động ở Tokyo và được xem là khó có thể biến mất.
Trong bối cảnh đó, Nhật Bản đang nỗ lực xây dựng quan hệ với các nước bạn bè như Australia, Ấn Độ, Philippines và Hàn Quốc, đồng thời tăng cường đầu tư vào công nghệ mới nổi, khả năng phục hồi mạng và an ninh vũ trụ. Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đang đối mặt với cuộc bầu cử thượng viện vào ngày 20/07 trong bối cảnh sự không hài lòng của người dân về lạm phát và thất nghiệp gia tăng.
Các cuộc thăm dò dự đoán đảng LDP của ông sẽ mất thế đa số tại Thượng viện, có thể đẩy nước này vào một cuộc khủng hoảng điều hành kéo dài. Nhật Bản đang ở thời điểm cần củng cố các mối quan hệ và tìm kiếm các giải pháp để đối phó với những thách thức từ bên ngoài cũng như giải quyết các vấn đề nội bộ.
Trong khi đó, Mỹ và Nhật Bản vẫn duy trì mối quan hệ đồng minh chiến lược, hợp tác trong nhiều lĩnh vực, bao gồm quốc phòng, kinh tế và công nghệ. Tuy nhiên, những khác biệt về quan điểm và lợi ích đang tạo ra những thách thức đáng kể cho mối quan hệ này. Tokyo và Washington cần phải tìm cách cân bằng lợi ích và giải quyết các vấn đề tồn tại để duy trì sự ổn định và hợp tác trong khu vực.
Nhật Bản cũng đang tăng cường hợp tác với các nước trong khu vực để duy trì hòa bình và ổn định. Việc tăng cường quan hệ với các nước bạn bè như Australia, Ấn Độ, Philippines và Hàn Quốc là một phần của chiến lược này. Đồng thời, Nhật Bản cũng đang đầu tư vào công nghệ mới nổi để nâng cao khả năng quốc phòng và cạnh tranh kinh tế.
Tuy nhiên, những thách thức mà Nhật Bản đang đối mặt không chỉ đến từ bên ngoài mà còn từ trong nước. Cuộc bầu cử thượng viện sắp tới sẽ là một bài kiểm tra quan trọng cho chính phủ của Thủ tướng Shigeru Ishiba. Kết quả của cuộc bầu cử sẽ có tác động lớn đến tương lai chính trị của Nhật Bản và khả năng của chính phủ trong việc giải quyết các vấn đề tồn tại.
Trước những thách thức lớn đang đối mặt, Nhật Bản cần phải thể hiện sự linh hoạt và sáng tạo trong việc giải quyết các vấn đề. Mối quan hệ đồng minh với Mỹ vẫn là một phần quan trọng của chiến lược an ninh của Nhật Bản. Tuy nhiên, Tokyo cũng cần phải đa dạng hóa các mối quan hệ và tìm kiếm các giải pháp để đối phó với những thách thức mới nổi.