Ngày 1/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chính thức công bố mạng lưới các trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 tại Hà Nội. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc triển khai Đề án Phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030 của Chính phủ. Đề án này nhằm mục đích nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực công nghệ cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và phục vụ quá trình chuyển đổi số.

Theo đó, tại khu vực phía Bắc, 7 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc đã được thành lập, bao gồm: Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học trong công nghiệp và y sinh; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học về trí tuệ nhân tạo và công nghiệp bán dẫn; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ giao thông và hạ tầng tiên tiến, thông minh; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về vật liệu mới và công nghệ xây dựng; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học trong nông nghiệp; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ giao thông; và Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ mạng thế hệ sau, an ninh mạng thông minh và truyền thông đa phương tiện.

Các cơ sở giáo dục đại học chủ trì các mạng lưới này bao gồm Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường Đại học Giao thông Vận tải, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Đại học Thái Nguyên, Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông. Sự tham gia của các trường đại học hàng đầu này sẽ giúp đảm bảo chất lượng đào tạo và nghiên cứu của các trung tâm đào tạo xuất sắc.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc khẳng định việc hình thành các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc là minh chứng cho chiến lược phát triển dựa trên hợp tác toàn diện giữa nhà trường, doanh nghiệp và Nhà nước. Ông cũng nhấn mạnh rằng đây sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam bứt phá trong đào tạo nhân lực công nghệ cao phục vụ quá trình chuyển đổi số. Các trung tâm đào tạo xuất sắc này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Việc thành lập các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ 4.0 là một bước tiến quan trọng trong việc triển khai hóa các mục tiêu của Đề án Phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030. Đây cũng là nỗ lực của Chính phủ trong việc xây dựng một hệ thống đào tạo đại học mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và xu thế phát triển của thời đại.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tiến hành rà soát và điều chỉnh sách giáo khoa và tài liệu giáo dục địa phương sau khi một số tỉnh, thành được sáp nhập theo chủ trương của Trung ương. Việc này nhằm đảm bảo việc dạy học không bị gián đoạn và phù hợp với thực tế mới.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo, ông Thái Văn Tài, đã chia sẻ về lộ trình, cách làm và định hướng triển khai. Ông cho biết, Bộ đã ban hành kế hoạch về nghiên cứu phát triển Chương trình giáo dục phổ thông, trong đó có nội dung chỉnh sửa chương trình một số môn học chịu ảnh hưởng của thay đổi địa giới hành chính và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Đối với các môn học có chỉnh sửa chương trình, Bộ sẽ chỉ đạo các nhà xuất bản xem xét việc thay đổi nội dung sách giáo khoa cho phù hợp. Trong năm học 2025-2026, vẫn sử dụng nguyên sách giáo khoa đã được Bộ phê duyệt và các cơ sở giáo dục phổ thông đã lựa chọn. Đồng thời, sẽ chỉnh sửa những sách giáo khoa phải chỉnh sửa để kịp thời thực hiện trong năm học 2026-2027.

Về tài liệu giáo dục địa phương, ông Tài cho biết, theo quy định của Luật Giáo dục 2019, tài liệu giáo dục địa phương do Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức biên soạn, thẩm định và Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt ban hành. Vì vậy, việc điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với sự thay đổi địa giới hành chính và chính quyền địa phương 2 cấp đều do Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức thực hiện.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Công văn số 4060/BGDĐT-GDPT ngày 17/7/2025 về tăng cường công tác chỉ đạo thực hiện chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông năm học 2025-2026. Trong đó, hướng dẫn các địa phương tổ chức lựa chọn các nội dung/chủ đề trong tài liệu giáo dục địa phương của các tỉnh/thành phố sắp xếp đơn vị hành chính để tổ chức dạy học trong năm học 2025-2026.

Ông Tài cũng cho biết, việc phát triển Chương trình giáo dục phổ thông là một nhiệm vụ quan trọng để chương trình cập nhật với sự thay đổi, phù hợp với thực tế. Tuy nhiên, khi cập nhật chương trình có thể sẽ dẫn đến việc phải thay đổi sách giáo khoa. Do đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ cân nhắc rất kĩ vấn đề này để cân đối giữa việc cập nhật và việc giữ ổn định sách giáo khoa.

Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ chỉ đạo các địa phương tổ chức xây dựng khung nội dung giáo dục địa phương các cấp học, lớp học của đơn vị hành chính mới, chỉnh lí tài liệu giáo dục địa phương để phù hợp với khung nội dung đã xây dựng và sử dụng dạy học trong các năm học tiếp theo.

Chính phủ Việt Nam đã chính thức ban hành Quyết định 347 vào tháng 2 năm 2025, thông qua Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030. Mục tiêu chính của đề án là xây dựng ít nhất 1 hoặc 2 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng trong từng lĩnh vực công nghệ ưu tiên của công nghiệp 4.0. Đặc biệt, các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, công nghiệp bán dẫn và công nghệ sinh học sẽ có ít nhất 2 hoặc 3 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng trải rộng trên ba miền Bắc – Trung – Nam.

Mỗi mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng sẽ được dẫn dắt bởi một cơ sở giáo dục đại học có thế mạnh, cùng với ít nhất 5 cơ sở giáo dục đại học khác và một số doanh nghiệp trong nước và nước ngoài tham gia. Mỗi mạng lưới sẽ tổ chức ít nhất 1 chương trình xuất sắc về đào tạo thích ứng, đào tạo lại, đào tạo nâng cao, đào tạo chuyên sâu cho phát triển nguồn nhân lực trong một số lĩnh vực công nghệ ưu tiên của công nghiệp 4.0.

Một trong những mục tiêu quan trọng của đề án là thu hút ít nhất 100 nhà khoa học và chuyên gia giỏi là người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục đại học ở Việt Nam. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng đào tạo mà còn tạo cơ hội cho sự chuyển giao kiến thức và công nghệ giữa các nước.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chọn 13 cơ sở giáo dục đại học để dẫn dắt các trung tâm đào tạo xuất sắc, tài năng về công nghệ ở 9 lĩnh vực. Những cơ sở giáo dục đại học này sẽ đóng vai trò là hạt nhân của mạng lưới, giúp thúc đẩy sự phát triển của hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng trên toàn quốc.

PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải, cho biết trường đã thiết lập được một mạng lưới quy mô lớn với 12 cơ sở giáo dục đại học uy tín và 2 viện nghiên cứu chuyên ngành, cùng với các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, xây dựng và giao thông. Trường sẽ chủ trì và phối hợp với các đơn vị trong mạng lưới thiết kế các chương trình đào tạo xuất sắc tài năng, tích hợp trí tuệ nhân tạo, IoT, dữ liệu lớn, công nghệ vật liệu mới và năng lượng xanh vào chương trình đào tạo và giáo trình giảng dạy.

Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học tại Việt Nam, hướng tới đáp ứng nhu cầu của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư. Với sự tham gia của các cơ sở giáo dục đại học hàng đầu và doanh nghiệp trong nước, quốc tế, đề án hứa hẹn sẽ tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế và công nghệ của Việt Nam.

Thông tin thêm về đề án có thể được tìm thấy tại trang web của Chính phủ Việt Nam hoặc trang web của Bộ Giáo dục và Đào tạo.