Sau cơn lũ ống, lũ quét đêm ngày 26, rạng sáng ngày 27/7 tại xã Chiềng Sơ, tỉnh Sơn La, gần 500 cán bộ, chiến sĩ thuộc lực lượng bộ đội và công an đã nhanh chóng được huy động đến địa phương để tham gia vào công tác thu dọn bùn đất, đá và cây cối bị lũ cuốn trôi về địa bàn. Sự việc này diễn ra trong bối cảnh trận lũ ống, lũ quét đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản tại xã Chiềng Sơ.

Theo báo cáo chi tiết từ UBND xã Chiềng Sơ, trận lũ bất ngờ đã cướp đi sinh mạng của 1 người và làm 3 người khác mất tích. Về thiệt hại vật chất, 97 nhà dân tại địa phương bị ảnh hưởng trực tiếp, trong đó 5 nhà bị trôi và sập đổ hoàn toàn, buộc phải thực hiện di dời khẩn cấp. Ngoài ra, 6 ngôi nhà khác bị hư hỏng nặng và không thể khắc phục. Bên cạnh đó, 60 nhà dân khác bị đất sạt vào gây hư hỏng, 24 nhà đang đứng trước nguy cơ sạt lở và 2 hộ gia đình phải di dời khẩn cấp để đảm bảo an toàn.

Mưa lũ cũng gây ra những thiệt hại đáng kể cho hệ thống nông nghiệp tại địa phương, với khoảng 110 ha lúa, gần 20 ha ngô, sắn, cây ăn quả và hoa màu khác bị ảnh hưởng. Ước tính khoảng 35 tấn cá ở 10 ha ao bị cuốn trôi, gây ra những tổn thất lớn cho người dân địa phương. Không chỉ vậy, hệ thống giao thông, thủy lợi và một số điểm trường cũng bị hư hỏng, làm cho tình hình tại địa phương trở nên phức tạp hơn.

Ban Quản lý đã ước tính rằng tổng thiệt hại do trận lũ ống, lũ quét gây ra tại xã Chiềng Sơ lên tới khoảng 30 tỷ đồng. Sự kiện này một lần nữa làm nổi bật sự cần thiết của việc phòng chống thiên tai và ứng phó với các tình huống khẩn cấp. Đây cũng là lời nhắc nhở cho các cấp chính quyền và người dân tại khu vực về tầm quan trọng của việc chủ động trong công tác phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro thiên tai, cũng như sự cần thiết phải tăng cường đầu tư vào công tác này trong tương lai.

Trung tâm Công nghệ Sinh học TPHCM – Một Dự án đầy hứa hẹn bị bỏ dở vì… tuổi hưu

TS Nguyễn Quốc Bình, một chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu chuyển nạp gene trên cây trồng tại Đại học Laval, TP Québec, Canada, đã bán hết gia sản và cùng gia đình trở về Việt Nam vào năm 2004 theo lời mời của lãnh đạo TPHCM. Mục tiêu của ông là xây dựng một Trung tâm Công nghệ Sinh học hiện đại, mang tầm quốc tế, không lạc hậu sau 20 năm.

Sau gần 10 năm xây dựng, Trung tâm Công nghệ Sinh học đầu tiên tại TPHCM đã được hình thành với tổng kinh phí đầu tư lên đến 100 triệu USD. Trung tâm này đã nghiên cứu và đăng ký bản quyền hàng loạt công trình phục vụ ngành nông nghiệp, thủy sản và sản xuất thuốc. Tuy nhiên, khi Trung tâm đang trên đà phát triển, TS Nguyễn Quốc Bình đã phải về hưu theo luật vào năm 2014, ở tuổi 60.

Ông Bình cho rằng sự quyết tâm toàn diện của lãnh đạo thành phố là yếu tố then chốt giúp Trung tâm được thành lập. Tuy nhiên, cơ chế và thể chế hiện hành đã không cho phép ông tiếp tục phát triển Trung tâm. Ông kỳ vọng vào sự nghiêm túc thực sự từ những người lãnh đạo thành phố trong việc tái thiết và phát triển Trung tâm.

Theo TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, để thu hút nhân tài từ nước ngoài trở về, cần có một thể chế phát triển nhân tài, chứ không chỉ là chính sách thu hút nhân tài. Thể chế này cần đáp ứng được 3 tiêu chí: Trao quyền cho người có năng lực thực sự; Trao cơ chế linh hoạt để họ được thử, được sai và được sửa; Trao niềm tin để họ dám dấn thân và vượt qua sự trì trệ, kìm hãm.

Ông Dũng cho rằng nếu nhân tài vẫn bị trói buộc bởi các quy trình cứng nhắc, nếu quyết định của họ luôn phải ‘xin ý kiến tập thể’ và nếu họ không được bảo vệ khỏi những rủi ro thể chế khi đổi mới thì chẳng có lý do gì để họ ở lại hoặc cống hiến hết mình.

Cải cách thể chế nhân tài phải là một phần trong cải cách thể chế quốc gia. Nếu không có tư duy chiến lược và quyết tâm thể chế như vậy thì mọi chương trình dù tốt đến mấy cũng chỉ là ‘vá víu’, không thể tạo nên bước ngoặt thật sự.

Nhìn lại câu chuyện của Trung tâm Công nghệ Sinh học TPHCM, có thể thấy rằng sự thiếu linh hoạt trong cơ chế và thể chế đã khiến cho dự án đầy hứa hẹn này bị bỏ dở. Việc TS Nguyễn Quốc Bình phải về hưu theo luật đã làm gián đoạn quá trình phát triển của Trung tâm, gây thiệt hại cho nền khoa học và công nghệ của Việt Nam.

Hy vọng rằng, trong tương lai, Việt Nam sẽ có những thay đổi tích cực trong thể chế và cơ chế để thu hút và giữ chân nhân tài, tạo điều kiện cho sự phát triển của khoa học và công nghệ.