Ukraine đang đối mặt với một thách thức lớn trong việc thiết lập hàng trăm km phòng tuyến để ngăn chặn đà tiến công của Nga. Quân đội Ukraine đang đẩy mạnh nỗ lực xây dựng một phòng tuyến tham vọng nhất từ trước đến nay, bao gồm việc dựng lên dải chướng ngại vật “răng rồng” và đào hào để cản trở đối phương. Tuy nhiên, dự án này đang gặp phải nhiều vấn đề, từ chậm trễ tiến độ đến việc nhiều quan chức tham gia dự án bị bắt vì cáo buộc tham nhũng.

Đại tá Oleh Rezunenko, sĩ quan công binh phụ trách xây dựng một đoạn dài gần 322 km của phòng tuyến khổng lồ này, nhấn mạnh: “Lực lượng nào đào sâu hơn sẽ là bên sống sót”. Đoạn phòng tuyến của đại tá Rezunenko bắt đầu từ vùng Kharkov ở phía bắc và kéo dài xuống tận Zaporizhzhia ở phía nam. Ukraine hy vọng việc thiết lập một phòng tuyến với chiều sâu ba lớp sẽ ngăn chặn các đợt đột phá của Nga ở miền đông.

Chính phủ Ukraine cho biết đã phân bổ 1,1 tỷ USD cho việc xây dựng phòng tuyến trong năm 2024, gần bằng 2% chi tiêu quân sự của cả năm đó. Tuy nhiên, nhiều binh sĩ Ukraine cảnh báo rằng một vành đai phòng thủ chắp vá có thể mất nhiều công sức và tiền của để xây dựng, nhưng lại dễ dàng bị chọc thủng ở những nơi yếu nhất.

Diễn biến nhanh chóng trên chiến trường đồng nghĩa với việc công sự có thể trở nên lỗi thời khi binh lính Nga tiếp cận phòng tuyến thứ hai và thứ ba của Ukraine. Vào thời điểm xung đột mới bùng phát hồi năm 2022, binh lính Ukraine đã chiến đấu trong chiến hào dài được thiết kế để bảo vệ các đơn vị cấp đại đội khỏi pháo binh.

Hiện tại, UAV tự sát trở nên phổ biến đến mức có thể xuyên qua những kẽ hở nhỏ trong phòng tuyến. Binh sĩ Ukraine đang xây dựng boongke ở miền đông. Chiến hào Ukraine giờ đây phải được xây dựng sâu hơn với nhiều hầm trú ẩn cho các nhóm quân nhỏ và hầm chỉ huy cho phi công điều khiển drone.

Trung đoàn của Rezunenko đã hoàn thành khoảng 2/3 tuyến phòng thủ của mình, nơi sẽ được rải mìn nếu quân Nga tiếp cận. “Trung đoàn của chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng ngay cả sau khi xung đột kết thúc”, ông nói. “Tôi đã không bảo vệ được các con mình khỏi chiến sự, nhưng ít nhất có thể bảo vệ con cái của chúng”.

Quân đội Nga đã đạt được những bước tiến mới trên mặt trận giữa Kostiantynivka và Pokrovsk thuộc tỉnh Donetsk. Ông Viktor Trehubov, người phát ngôn nhóm tác chiến Khortytsia của Ukraine, cho biết thông tin này trong một chương trình phát sóng trên Suspilne. Theo ông Trehubov, các đơn vị Nga hiện đang cố gắng vượt qua Pokrovsk từ phía đông để bao vây thành phố thay vì tấn công trực diện.

Pokrovsk là một trong những thành trì phòng thủ chính của Ukraine tại Donetsk. Trong hơn một năm qua, quân đội Nga đã nỗ lực chiếm giữ thành phố này vì việc có được nó sẽ mở đường cho những cuộc tiến công sâu hơn, cắt đứt các tuyến đường tiếp tế quan trọng và khiến Kostiantynivka cùng các thị trấn khác do Ukraine kiểm soát phải đối mặt với mối đe dọa trực tiếp.

Nhà phân tích quân sự Yan Matveev cũng giải thích rằng kế hoạch của Nga là bao vây các đơn vị Ukraine bên trong thành phố, cắt đứt đường tiếp tế, và nếu có thể, sẽ bao vây và tiêu diệt đối phương. Hiện tại, giao tranh đang diễn ra trên hai mặt trận chính: Vùng ngoại ô phía tây nam Pokrovsk, và vùng đông bắc, xung quanh Rodynske, Suvorove và Nikanorivka.

Nhà phân tích quân sự Kostyantyn Mashovets cảnh báo rằng mối nguy hiểm không chỉ giới hạn ở Pokrovsk mà còn phản ánh sự suy yếu rộng rãi của các vị trí Ukraine trên nhiều tuyến mặt trận. Ông Mashovets vạch ra một kịch bản rõ ràng nếu tình hình không thay đổi: Pokrovsk có thể thất thủ trước mùa thu; Kostiantynivka và Kupiansk có thể gặp nguy hiểm vào mùa thu.

Các nhà phân tích hiện chỉ thấy hai lựa chọn: Ukraine rút lui khỏi Pokrovsk (được coi là khó xảy ra). Và lực lượng Kiev bảo vệ thành phố và các tuyến đường tiếp cận phía bắc cùng một lúc, cầm cự càng lâu càng tốt và phản công nếu có lực lượng dự bị. Nga mới đang chuẩn bị mọi điều kiện để tấn công toàn khu vực Pokrovsk? Nhưng không phải tất cả các nhà phân tích đều coi Pokrovsk là mối nguy hiểm trước mắt nhất.

Trong khi một số chuyên gia nhấn mạnh tính cấp bách của việc giữ vững thành phố, nhà phân tích quân sự Bohdan Myroshnykov lập luận rằng các hoạt động của Nga xung quanh Pokrovsk và Kostiantynivka vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị chứ chưa sẵn sàng cho một chiến dịch tấn công tổng lực.

Nếu không có một cuộc phản công lớn để giải phóng các cánh, thành trì Pokrovsk cuối cùng có thể thất thủ. Liệu điều đó có xảy ra trong vòng vài tuần hay thành phố có trụ vững thêm vài tháng nữa hay không vẫn còn đang bỏ ngỏ. Chuyên gia Matveev xác định trục Poltavka – Nova Poltavka – Vozdvyzhenka là tuyến đường triển vọng nhất cho một cuộc phản công của Ukraine.

Một chiến dịch như vậy có thể cắt đứt điểm nhô ra của Nga, giảm bớt áp lực lên Kostiantynivka và khôi phục tuyến tiếp tế dọc theo đường cao tốc T-0504. Pokrovsk cũng đánh dấu điểm cực nam của vành đai pháo đài của Ukraine tại Tỉnh Donetsk – một chuỗi các thành phố kiên cố trải dài về phía bắc qua Sloviansk, Kramatorsk, Druzhkivka và Kostiantynivka.

Việc mất Pokrovsk sẽ làm suy yếu hệ thống phòng thủ dọc theo toàn bộ vành đai và tạo điều kiện cho lực lượng Nga có một chỗ đứng vững chắc cho các hoạt động tiếp theo về phía bắc và phía tây. Liệu Ukraine có đủ nhân lực, lực lượng dự bị cơ giới và sự hỗ trợ chiến lược để tiến hành phản công dọc theo trục đó hay không – và giữ vững vành đai pháo đài – vẫn là một câu hỏi quan trọng trong những tuần tới.