Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 113/CĐ-TTg ngày 19/7/2025 về việc triển khai các giải pháp nhằm phát triển hiệu quả vận tải đường thủy và thúc đẩy sự phát triển của ngành logistics trong lĩnh vực vận tải. Công điện này được gửi đến các Bộ trưởng của các Bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Việt Nam sở hữu hệ thống sông ngòi với tổng chiều dài có khả năng khai thác vận tải khoảng 42.000 km, cùng với đường bờ biển dài hơn 3.260 km và nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên thuận lợi. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển, một phương thức vận tải có chi phí thấp, khả năng chuyên chở hàng hóa khối lượng lớn, góp phần giảm áp lực cho đường bộ, đường sắt và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Vận tải thủy đã từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia, với tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy nội địa và ven biển có xu hướng ngày càng tăng.

Tuy nhiên, kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển vận tải thủy vẫn còn bất cập; năng lực đội tàu, công tác quản lý phương tiện, chất lượng nguồn nhân lực và kết nối giữa các phương thức vận tải còn hạn chế. Để khắc phục những tồn tại, tạo động lực mới cho ngành vận tải thủy phát triển nhanh và bền vững, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ và địa phương thực hiện các giải pháp.

Cụ thể, Bộ Xây dựng được yêu cầu khẩn trương rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải, đường thủy, tập trung các chính sách khuyến khích, thu hút xã hội hóa đầu tư hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, nguồn nhân lực, phát triển công nghệ. Bộ Tài chính được yêu cầu chủ trì cân đối, bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy, hàng hải.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu rà soát đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, giao khu vực biển để phát triển hạ tầng cảng, bến thủy nội địa, cảng biển, nạo vét luồng hàng hải, đường thủy. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được yêu cầu rà soát, cập nhật quy hoạch sử dụng đất và bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch; tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa.

Nhằm mục tiêu phát triển vận tải thủy, tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn lực và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, các cơ quan chức năng được yêu cầu đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và vận hành hệ thống giao thông đường thủy. Yêu cầu đặt ra là phải tăng cường kết nối giữa các phương thức vận tải, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển hàng hóa và người dân.

Trước những thách thức và cơ hội trong phát triển vận tải thủy, các Bộ, ngành và địa phương cần phối hợp chặt chẽ, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để phát huy tiềm năng của vận tải thủy, nâng cao hiệu quả kinh tế và giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường, đảm bảo an toàn trong hoạt động vận tải.

Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục theo dõi và đánh giá tình hình phát triển vận tải thủy, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và cung cấp các hướng dẫn cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành vận tải này.