Chuyển đến nơi ở mới an toàn: niềm vui cho người yếu thế

Sau những ngày dài chờ đợi, gia đình chị Vi Thị Tấc (23 tuổi) sống ở bản Mìn, xã Mường Mìn sẽ được chuyển đến khu tái định cư cùng 80 hộ dân sinh sống ở khu vực có nguy cơ cao thiên tai trên địa bàn xã. Cuộc sống đắp đổi mưu sinh nơi chân đồi ven suối, bên nách hai đứa con thơ, khiến vợ chồng chị chẳng tích cóp được nhiều.

Chị Tấc sinh ra đã thuộc diện nghèo ở bản Chanh, xã Sơn Thủy. Lớn lên theo chồng xuống bản Mìn, song hoàn cảnh cũng chẳng khác, vẫn là hộ nghèo. Chị kể: “Nhiều đêm dông bão, mưa dột phía trên, gió lùa bên vách, cả căn nhà cứ như một thân cây đung đưa theo gió, vợ chồng phải quấn vội 2 đứa nhỏ vào chiếc chiếu, tức tốc chạy sang nhà hàng xóm trú ẩn”.

Nhưng đến ngày chính quyền thông báo được Nhà nước hỗ trợ đất ở, rồi công trình sắp xếp, ổn định dân cư các hộ dân bản Mìn và bản Luốc Lầu, xã Mường Mìn được khởi công trên đồi Pom Dụng phía sau nhà, vợ chồng chị cười ra nước mắt. Chị bộc bạch: “Dẫu biết chuyển đến nơi ở mới còn tốn tiền xây nhà, vợ chồng có thể vay mượn trả dần, nhưng được ở nơi an toàn đã là một niềm hạnh phúc lắm rồi”.

Công trình sắp xếp, ổn định dân cư các hộ dân bản Mìn và bản Luốc Lầu, xã Mường Mìn có tổng mức đầu tư trên 26,7 tỷ đồng, chủ yếu từ nguồn vốn Chương trình 1719, được xây dựng trên diện tích 5,2ha. Với đầy đủ hạ tầng thiết yếu phục vụ đời sống sinh hoạt, công trình đang mang lại niềm hy vọng đổi thay cho hàng trăm con người.

Cũng nhận được sự hỗ trợ thiết thực từ Chương trình 1719 là gia đình ông Vi Văn Lột (68 tuổi) ở thôn Chiềng, xã Thắng Lộc. Là hộ nghèo, có đất ở, nhưng cho đến trước tháng 3/2025 cả gia đình ông gồm 6 người già trẻ lớn bé vẫn phải sống dưới mái nhà tranh vách nứa. Được hỗ trợ 40 triệu đồng từ Chương trình 1719 và 40 triệu đồng của Ủy ban MTTQ tỉnh, gia đình ông Lột đã vay mượn thêm từ anh em họ hàng, vừa hoàn thiện căn nhà mới kiên cố hướng ra cánh đồng lúa.

Giai đoạn 2021-2025, đã có 3 dự án sắp xếp, ổn định dân cư tập trung được triển khai trên địa bàn các huyện cũ: Mường Lát, Quan Hóa, Quan Sơn, với tổng mức đầu tư trên 79,4 tỷ đồng, trong đó từ nguồn vốn Chương trình 1719 là 72,7 tỷ đồng. Đến nay có 2 dự án đã hoàn thành, 1 dự án đã thi công đạt trên 80% khối lượng công trình. Dự kiến sẽ có 243 hộ dân sinh sống ở khu vực nguy cơ cao được định cư tại 3 dự án này.

Cơ bản hoàn thành chỉ tiêu

Còn nhiều hơn nữa những mảnh đời yếu thế được sự hỗ trợ của Đảng, Nhà nước thông qua Chương trình 1719. Ở đó có những hộ nghèo khó khăn, thiếu thốn đủ bề về nhà ở, đất sản xuất, thông tin, việc làm, bảo hiểm y tế… Chương trình 1719 ra đời hướng đến những mảnh đời như thế, để không còn ai bị bỏ lại phía sau, để vùng đồng bào dân tộc và miền núi sớm thu hẹp khoảng cách với miền xuôi.

Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Lê Minh Hành cho biết: Với nhiều nỗ lực, cố gắng, Thanh Hóa đã cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu của Chương trình 1719 trong giai đoạn 2021-2025. Kết quả đạt được trong thực hiện Chương trình 1719 đã góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người dân, tạo chuyển biến mạnh mẽ, thực chất diện mạo nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giảm còn 8,6% (giảm 6,73% so với năm 2023). Thu nhập bình quân đầu người không ngừng tăng qua các năm, đạt 44,39 triệu đồng/người vào năm 2024.

Cái khó không hoàn toàn ở sự thiếu quyết tâm

Tuy nhiên, từ những vướng mắc khó khăn và bối cảnh sau sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy đang đòi hỏi sự điều chỉnh phù hợp hơn trong thiết kế chính sách cũng như cách thức tổ chức thực hiện chương trình giai đoạn 2026-2030.

Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ năm 2021-2025 (Chương trình 1719) đã được triển khai với mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và thu hẹp khoảng cách về mức sống giữa vùng đồng bào DTTS&MN và cả nước. Để đạt được mục tiêu này, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng và Ban chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 đã tích cực chỉ đạo các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Kết quả giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương đã có sự cải thiện rõ rệt trong năm ngoái. Cụ thể, tỷ lệ giải ngân đạt 83% kế hoạch, cao hơn nhiều so với năm 2022 chỉ đạt 25,6%. Trong giai đoạn 2022-2025, tổng vốn ngân sách Trung ương giao thực hiện Chương trình 1719 là khoảng 89,7 nghìn tỷ đồng, bao gồm 49,1 nghìn tỷ vốn đầu tư phát triển và gần 40,6 nghìn tỷ vốn sự nghiệp. Tính đến nay, kết quả giải ngân vốn ngân sách Trung ương đã phân bổ thực hiện chương trình giai đoạn 2022-2024 đạt xấp xỉ 48 nghìn tỷ, tương đương 72,6% kế hoạch.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn một số vướng mắc và khó khăn trong triển khai chương trình. Đối tượng thụ hưởng một số chính sách hỗ trợ đầu tư từ Chương trình 1719 có xu hướng thu hẹp so với nhu cầu vốn của giai đoạn 2021-2025. Quy định áp dụng các tiêu chí số hộ nghèo, hộ cận nghèo, tỷ lệ hộ nghèo, xã đặc biệt khó khăn… được xác định từ năm 2020, 2021 để áp dụng phân bổ vốn cho cả giai đoạn 2022-2025 đã không còn phù hợp với nhu cầu vốn thực tế.

Ngoài ra, còn nhiều vướng mắc liên quan tới quy định đối tượng thuộc các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới không tiếp tục được hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia. Mức hỗ trợ thực hiện một số nội dung còn thấp, chưa thu hút, khuyến khích các đối tượng tham gia. Công tác chuẩn bị đầu tư của một số địa phương còn bất cập, chưa sát thực tế, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn.

Nhìn chung, Chương trình 1719 đã đạt được một số kết quả tích cực trong việc giải ngân vốn đầu tư công, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua để đảm bảo mục tiêu của chương trình. Để tháo gỡ những vướng mắc này, cần có sự điều chỉnh và cải thiện trong quá trình triển khai chương trình, nhằm đảm bảo hiệu quả và tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế – xã hội của vùng đồng bào DTTS&MN.

Các địa phương và cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác chuẩn bị đầu tư, rà soát và điều chỉnh các tiêu chí phân bổ vốn để phù hợp với nhu cầu thực tế. Đồng thời, cần có các giải pháp để tăng cường hỗ trợ và khuyến khích các đối tượng tham gia, đặc biệt là các hộ nghèo, hộ cận nghèo và xã đặc biệt khó khăn.

Đọc thêm: https://www.chinhphu.vn/

Thông tin khác: https://vndatnews.vn/