Cho thuê tài chính đang nổi lên như một kênh huy động vốn linh hoạt và hiệu quả cho các doanh nghiệp, giúp họ tiếp cận máy móc, thiết bị cần thiết mà không phải thế chấp tài sản. Thay vì phải vay vốn từ ngân hàng, các doanh nghiệp có thể đề xuất với công ty tài chính mua tài sản và cho thuê lại với lãi suất tương đương với khoản vay trung và dài hạn. Giải pháp này được đánh giá là tối ưu, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc các doanh nghiệp có đặc thù riêng, sở hữu tài sản có giá trị lớn nhưng gặp khó khăn khi thế chấp tại ngân hàng.

Một điển hình của việc tận dụng lợi ích từ hình thức cho thuê tài chính là Công ty Chứng nhận và kiểm định VinaControl. Thay vì đầu tư hàng chục tỷ đồng vào máy móc và thiết bị, công ty này đã đề xuất danh mục máy móc, nhà cung cấp và mục đích sử dụng với công ty tài chính, và sau đó sử dụng tài sản mà không cần thế chấp tài sản như khi vay vốn ngân hàng. Sau 3-5 năm, họ sẽ sở hữu tài sản một cách trọn vẹn.

Ông Đỗ Thịnh Thắng, Giám đốc Công ty Chứng nhận và kiểm định VinaControl, chia sẻ rằng đối với các ngành nghề đặc thù, tài sản có giá trị rất lớn nhưng lại khó tìm được đối tác mua nếu ngân hàng tiến hành phát mại. Điều này cho thấy sự hạn chế và khó khăn mà các doanh nghiệp gặp phải khi tiếp cận vốn thông qua các phương thức truyền thống.

Tuy nhiên, hơn 15 năm qua, thị trường cho thuê tài chính tại Việt Nam vẫn chưa phát triển mạnh mẽ như kỳ vọng. Một trong những nguyên nhân chính là do các hạn chế về quy định và nguồn vốn. Chưa có công ty cho thuê tài chính nào được cấp phép mới, và nguồn vốn của các công ty cho thuê tài chính chủ yếu phụ thuộc vào ngân hàng, điều này gây khó khăn cho việc mở rộng và phát triển hoạt động của họ.

Ông Nguyễn Thiều Sơn, Tổng Giám đốc Công ty Cho thuê tài chính BIDV SuMi-Trust, chỉ ra rằng quy định của Ngân hàng Nhà nước về việc các công ty tài chính chỉ được vay ngân hàng thương mại dưới 12 tháng là một hạn chế. Trong khi đó, họ cấp tín dụng đầu ra trên 12 tháng. Ông Sơn cũng đề xuất rằng cần thiết phải mở kênh phát hành trái phiếu cho các công ty cho thuê tài chính để tăng cường nguồn vốn và khả năng tài chính.

Niềm tin thị trường cũng là một yếu tố quan trọng hạn chế sự phát triển của thị trường cho thuê tài chính. Ông Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn Cầu, cho rằng chương trình leasing rất phổ biến tại các nước tiên tiến nhưng chưa phổ biến tại Việt Nam do thiếu sự tin tưởng giữa hai bên: bên cho thuê và bên đi thuê. Nhiều trường hợp tại Việt Nam, bên thuê đã đem bán tài sản dù không sở hữu, dẫn đến gian lận và không trả lại thiết bị cho bên cho thuê.

Nếu Việt Nam phát triển thị trường cho thuê tài chính tương xứng với tiềm năng, ước tính có thể thành lập 400 công ty cho thuê tài chính và mở rộng quy mô dư nợ lên 300-500 ngàn tỷ đồng sau 5 năm. Khi đó, dịch vụ cho thuê tài chính sẽ trở thành kênh tiếp sức mạnh mẽ cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp họ phát triển và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh một cách hiệu quả hơn.

Nửa đầu năm 2025 đã khép lại với nhiều tín hiệu tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, nhưng cộng đồng doanh nghiệp vẫn bước vào 6 tháng cuối năm với tâm thế vừa kỳ vọng, vừa dè chừng. Tại một webinar về dự báo kinh tế 6 tháng cuối năm 2025, các chuyên gia đã thảo luận về cơ hội và thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam có thể gặp phải.

Phó Cục trưởng Cục Phát triển Doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tư nhân Trịnh Thị Hương cho biết, số lượng doanh nghiệp thành lập mới đã đạt mức kỷ lục với hơn 24.000 doanh nghiệp được đăng ký, phản ánh làn sóng khởi nghiệp mạnh mẽ trên khắp cả nước. Điều này cho thấy sự quan tâm và tham gia của cộng đồng doanh nghiệp vào nền kinh tế đang gia tăng. Tuy nhiên, bà Hương cũng lưu ý rằng quy mô của các doanh nghiệp mới thành lập phần lớn còn nhỏ, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững của họ.

Một vấn đề đáng lưu ý khác là số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn ở mức cao, với hơn 63% trong số đó chỉ tạm ngừng hoạt động có thời hạn để tái cấu trúc, chờ thị trường khả quan hơn. Điều này cho thấy rằng nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt với những khó khăn và thách thức trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Bà Hương cũng chỉ ra rằng bối cảnh kinh tế quốc tế nhiều biến động, chính sách thuế thay đổi, thương mại điện tử phát triển nhanh và hành vi tiêu dùng biến chuyển đang khiến doanh nghiệp phải thích nghi liên tục để tồn tại và phát triển. Để nắm bắt được cơ hội, doanh nghiệp cần đầu tư vào nội lực – từ công nghệ, quản trị đến tối ưu vận hành.

Phó giám đốc chuyên môn, Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân Bùi Thanh Minh đánh giá rằng dù các chính sách hỗ trợ đã được ban hành, vẫn còn khoảng cách trong khả năng tiếp cận của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp lớn tỏ ra “phấn khởi và mạnh mẽ hơn” khi mở rộng kinh doanh, còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang chịu áp lực chi phí từ thuế, cạnh tranh khốc liệt trên nền tảng số, và chưa đủ lực để chuyển đổi số hoặc chuyển đổi xanh.

Một khảo sát mới đây cho thấy mức độ lạc quan về triển vọng kinh doanh năm nay đã giảm so với năm ngoái, với 63,7% doanh nghiệp vẫn tỏ ra thận trọng trước tình hình hiện tại. Tuy vậy, nhiều doanh nghiệp vẫn lạc quan về triển vọng 6 tháng cuối năm, với 37,3% doanh nghiệp chế biến chế tạo dự báo tình hình sẽ cải thiện, 43,5% cho rằng sẽ ổn định. Riêng khu vực có vốn đầu tư nước ngoài, 81% doanh nghiệp kỳ vọng hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ tốt hơn hoặc giữ ổn định.

Có thể thấy rằng, mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam vẫn tỏ ra lạc quan về triển vọng kinh tế 6 tháng cuối năm. Với sự hỗ trợ từ chính sách và nỗ lực của doanh nghiệp, hy vọng rằng nền kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục trên đà phục hồi và phát triển.