Một người Mỹ tên Bob Connor đã để lại bình luận trên một bức không ảnh sân bay Biên Hòa, Đồng Nai, vào ngày 3/10/2016. Bức ảnh này nằm trong số không ảnh được kiến trúc sư Nguyễn Xuân Thắng sưu tầm và đăng lên web ảnh 10 năm trước. Ông Thắng, 52 tuổi, ở TP HCM, đã bàn với Anh hùng lực lượng vũ trang Chế Trung Hiếu để liên hệ với người bình luận qua email.

Thông qua trao đổi email, Bob Connor cho biết mình từng là thượng sĩ, làm nhiệm vụ bảo vệ sân bay Biên Hòa. Ông còn kết nối với chỉ huy bay, đại úy Martin E. Strones, người có mặt trong ngày 2 và 3/1/1968, khi chôn các chiến sĩ phía Việt Nam. Các thông tin được gửi đến đại tá Mai Xuân Chiến, Phó chính ủy Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Đồng Nai. Tiếp tục những email qua lại, Bob và Martin cho biết sẽ sớm sang Việt Nam để trực tiếp chỉ các hố chôn.

Chưa đầy nửa năm sau, hai ông có mặt ở Biên Hòa và đúng vị trí Bob để lại bình luận trên bức không ảnh, ngày 17/4/2017, lực lượng tìm kiếm đã tìm thấy hố chôn tập thể 150 chiến sĩ Tiểu đoàn 1, Tiểu đoàn 2 thuộc Trung regiment 4, Sư đoàn 5 và Đại đội đặc công Biên Hòa hy sinh trong chiến dịch Tết Mậu Thân 1968. Sự kiện ở sân bay Biên Hòa trở thành bước ngoặt đối với ông Thắng trong việc sử dụng không ảnh tìm kiếm các hố chôn tập thể trong chiến tranh.

Ông Thắng đã và đang sử dụng không ảnh để tìm kiếm các hố chôn tập thể trong chiến tranh Việt Nam. Ông đã sưu tầm hàng chục nghìn không ảnh và bản đồ, tập trung vào tìm kiếm các hố chôn tập thể vốn xuất hiện sau những giao tranh của đôi bên. Quá trình xử lý không ảnh cần kết hợp cả kỹ thuật, công nghệ, kiến thức lịch sử và lời kể nhân chứng. Nếu địa hình thay đổi nhiều, ông chồng ảnh qua từng giai đoạn để khoanh vùng vị trí hố chôn. Với nhân chứng, càng nhiều nguồn càng tốt để bổ sung những sai lệch qua thời gian.

Đến nay, có khoảng 600 liệt sĩ ở nhiều hố chôn tập thể khắp các chiến trường được tìm thấy từ dữ liệu của ông và bạn bè cung cấp. Tuy nhiên, theo ông, so với số hồ sơ đang thu thập, số mộ được tìm thấy chỉ tương ứng 20-30%, ‘con số quá ít và nhiều day dứt’.

Đại tá Mai Xuân Chiến, người gắn bó với ông Thắng từ sự kiện sân bay Biên Hòa và nhiều cuộc tìm kiếm khác cho đến khi về hưu, cho rằng ngay cả người trong ngành ‘không phải ai cũng làm được như Thắng’. Là một công dân bình thường nhưng sẵn sàng bỏ công việc, tiền bạc, gác lại chuyện gia đình để lên đường bất cứ lúc nào có manh mối.

Ông Thắng và cộng sự đã giúp mở ra hướng đi mới trong tìm kiếm mộ liệt sĩ. Đó là kết hợp giữa dữ liệu Mỹ – Việt, tiếp nhận thông tin từ nhân chứng là những cựu binh bên kia chiến tuyến và tính chính xác, khoa học của không ảnh lịch sử.

Khu phố Pioneer Square, một trong những khu vực lâu đời nhất của Seattle, từng là trung tâm của ngành công nghiệp khai thác gỗ vào giữa thế kỷ 19. Việc công ty phát triển Urban Villages chọn khôi phục một trong những tòa nhà gạch lịch sử của khu vực này để tạo ra khách sạn Populus Seattle, biến nó thành một khu rừng đô thị, là một sự kết nối hoàn hảo. Khách sạn này không chỉ mang thiên nhiên trở lại mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với lịch sử của khu vực.

Với 120 phòng nghỉ hạng sang, khách sạn Populus Seattle được thiết kế dựa trên các nguyên tắc sinh thái của kiến trúc sư nổi tiếng Jeanne Gang, người đã thiết kế khách sạn Populus đầu tiên tại Denver. Khách sạn này tích hợp cây xanh và gỗ tái chế vào mọi không gian. Khi đến đây, du khách sẽ được chào đón bởi tác phẩm nghệ thuật ‘Ghost Forest’ của nghệ sĩ Isvald Klingels, một không gian sống động với các gốc cây ngã, thân cây, cành cây và hai cây Red Cedar cổ thụ. Tác phẩm này không chỉ gợi nhớ đến quá khứ của ngành công nghiệp khai thác gỗ mà còn thể hiện sự tái sinh.

Không gian tiền sảnh rộng rãi và thoáng đãng với thư viện và phòng nghệ thuật, cùng với không gian xanh tươi xung quanh. Cầu thang đá granit dẫn lên nhà hàng chính với tường trát vữa sét, một sự thể hiện khác đối với quá khứ công nghiệp của Seattle. Khách sạn này cũng được thiết kế để trở thành một không gian ‘carbon dương’ trong quá trình xây dựng và vận hành. Với sự can thiệp tinh tế của công ty thiết kế The Miller Hull Partnership, tòa nhà cũ được tái sử dụng và cấu trúc lõi được tái thiết.

Mỗi phòng nghỉ đều là một không gian tĩnh lặng với màu sắc tự nhiên và công trình gỗ thủ công. Tầng thượng với quán bar Finn và phòng ăn riêng Summit Suite mang đến tầm nhìn rộng rãi của thành phố và những khu rừng tươi xanh. Khách sạn Populus Seattle là một sự kết hợp hoàn hảo giữa thiên nhiên và môi trường đô thị, giữa quá khứ và hiện tại, tạo nên một không gian nghỉ dưỡng lý tưởng cho du khách.

Địa điểm: Seattle, Washington

Giá phòng: từ $307

Thiết kế: Một kho hàng cũ được biến thành một khu nghỉ dưỡng sinh thái, gợi nhớ đến thiên nhiên tươi xanh xung quanh thành phố.

Lưu trú tại: Populus Seattle