Ngày nay, việc tấn công mạng đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại đối với nhiều người dùng internet. Mới đây, một chủ thương hiệu túi xách, N.N, đã trở thành nạn nhân của một vụ tấn công mạng nghiêm trọng. Vào ngày 12/6, N.N nhận được một tập tin nén định dạng .RAR từ một người lạ qua Zalo, tự nhận là khách hàng có nhu cầu mua sỉ. Tập tin này có tên ‘Đề nghị báo giá’ và yêu cầu mở ngay để xem nội dung.

Khi mở tập tin, hệ thống báo lỗi và không hiển thị gì cả, N.N đã tắt đi và định để hôm sau kiểm tra lại. Tuy nhiên, cú nhấp chuột đó lại chính là cánh cửa cho phép tin tặc cài đặt mã độc vào máy tính. Kẻ gian đã âm thầm chiếm quyền kiểm soát toàn bộ thiết bị của cô mà không để lại bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Trong 7 ngày tiếp theo, N.N vẫn làm việc bình thường, nhưng các thao tác đăng nhập, bao gồm cả cookie, ID và thông tin bảo mật, đều bị theo dõi và ghi lại. Việc để máy tính hoạt động liên tục, không tắt sau giờ làm, cũng vô tình tạo điều kiện cho tin tặc có thời gian truy cập và thao tác không ngừng.

Đến ngày 19/6, tin tặc bắt đầu hành động, chiếm quyền Facebook cá nhân và vô hiệu hóa không thể khôi phục, mất quyền quản lý Business Manager trên Meta, thất thoát tài sản kinh doanh gồm fanpage chính cùng các tài khoản quảng cáo liên kết cùng tài khoản Instagram.

Về tài chính, do kết nối thẻ tín dụng với tài khoản quảng cáo, tin tặc đã gắn chiến dịch quảng cáo ảo và trừ tiền trực tiếp từ thẻ. Nền tảng Meta không yêu cầu OTP cho mỗi giao dịch, tạo kẽ hở cho hành vi này.

N.N hoàn toàn không biết mình đã bị tấn công máy tính cho đến khi hàng loạt thiệt hại xảy ra dồn dập vào ngày 19/6. Cảm giác hoang mang bao trùm khi nạn nhân tin rằng bản thân đã thiết lập bảo mật hai lớp đầy đủ và sử dụng mật khẩu phức tạp.

Mãi đến tối ngày 21/6, sau khi nhớ lại tình huống kỳ lạ hôm 12/6 và nhờ một người bạn kiểm tra tập tin ‘báo giá’, sự thật mới được phơi bày: đó chính là một tập tin chứa mã độc, đã giúp tin tặc cài đặt phần mềm điều khiển từ xa và theo dõi mọi hoạt động trong suốt bảy ngày trước khi ra tay.

Theo N.N, điều khiến cô kiệt quệ nhất không chỉ là tài chính mà là tổn thất tinh thần trong suốt hơn một tháng cố gắng vực dậy sau biến cố. Toàn bộ hệ thống kinh doanh, từ fanpage, tài khoản quảng cáo đến kênh Instagram đều bị sập đột ngột, buộc cô phải bắt đầu lại gần như từ con số 0.

Quá trình liên hệ với Meta để khôi phục tài khoản cũng là một hành trình đầy thử thách. N.N chia sẻ hầu hết các biểu mẫu hỗ trợ của Meta đều được xử lý tự động bằng AI, khiến tỷ lệ được con người thật sự phản hồi là rất thấp.

Dưới góc độ kỹ thuật, ông Ngô Tuấn Anh – Tổng giám đốc Công ty An ninh mạng SCS cho biết hình thức lừa gửi các tập tin nén để chiếm đoạt tài khoản khá phổ biến. Kẻ lừa đảo đã lợi dụng lỗ hổng trên phần mềm giải nén WinRAR của nạn nhân, vốn chưa được cập nhật bản vá.

Khi nghi ngờ trở thành nạn nhân của tin tặc, chuyên gia khuyến nghị hành động nhanh chóng để giảm thiểu thiệt hại tối đa. Điều đầu tiên cần làm là ngắt kết nối mạng của máy tính vừa thao tác. Đồng thời, người dùng cần đổi ngay tất cả mật khẩu tài khoản mạng xã hội, email, dịch vụ ngân hàng trực tuyến và thiết lập bảo mật hai yếu tố (2FA).

N.N khuyên mọi người nên cảnh giác với tập tin lạ, tách bạch tài khoản cá nhân và kinh doanh, không đăng nhập tài khoản quan trọng trên máy tính công cộng, mạng hay thiết bị lạ, sao lưu định kỳ tài liệu và luôn có tài khoản dự phòng để có thể làm quản trị viên thay thế trong trường hợp khẩn cấp.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 163/2025/NĐ-CP, quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Dược. Nghị định này quy định rõ về kinh doanh dược theo phương thức thương mại điện tử, nhằm đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong việc mua bán thuốc trực tuyến.

Theo đó, các cơ sở kinh doanh dược theo phương thức thương mại điện tử phải đăng tải đầy đủ các thông tin quan trọng. Cụ thể, thông tin về Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược bao gồm tên cơ sở kinh doanh, địa chỉ, số Giấy chứng nhận, ngày cấp và cơ quan cấp. Thông tin về Chứng chỉ hành nghề dược của người chịu trách nhiệm chuyên môn về dược cũng cần được công bố.

Đặc biệt, thông tin về thuốc bao gồm tên thuốc, số giấy đăng ký lưu hành hoặc số giấy phép nhập khẩu; thành phần, hàm lượng, nồng độ hoặc khối lượng dược chất, dược liệu; dạng bào chế; quy cách đóng gói; hạn dùng; tên cơ sở sản xuất; nước sản xuất; công dụng hoặc tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, liều dùng và cách dùng, phải được đăng tải rõ ràng.

Các thông tin này phải được thể hiện đầy đủ, rõ ràng, ở vị trí dễ thấy và dễ đọc trên ứng dụng thương mại điện tử bán hàng, trang thông tin điện tử bán hàng hoặc gian hàng của cơ sở kinh doanh dược trên sàn giao dịch thương mại điện tử. Thông tin về thuốc phải đăng tải trên chuyên mục riêng và không được lẫn thông tin của sản phẩm khác không phải là thuốc.

Nghị định cũng quy định cơ sở kinh doanh dược phải chịu trách nhiệm về tính chính xác và hợp pháp của các thông tin, hình ảnh đã đăng tải. Đối với cơ sở tổ chức chuỗi nhà thuốc, thông tin đăng tải phải bao gồm thông tin của cả cơ sở và các nhà thuốc trong chuỗi tham gia kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử.

Cơ sở bán thuốc và nguyên liệu làm thuốc có trách nhiệm cung cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược và thông tin về đăng ký lưu hành hoặc cấp phép nhập khẩu của thuốc cho thương nhân và tổ chức cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử.

Thông tin in trên bao bì đóng gói hàng hóa chuyển cho khách hàng trong trường hợp bán lẻ thuốc theo phương thức thương mại điện tử cần bao gồm tên, địa chỉ và số điện thoại của khách hàng và số điện thoại của người tư vấn. Đối với trường hợp bán buôn thuốc và nguyên liệu làm thuốc theo phương thức thương mại điện tử, thông tin in trên bao bì cần bao gồm số Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược và ngày cấp của cơ sở bán buôn.