Công an tỉnh Đăk Lăk vừa triệt phá một đường dây cưỡng đoạt tài sản thông qua hình ảnh nhạy cảm, bắt giữ đối tượng Chảo Láo Tả, cư trú tại tỉnh Lào Cai. Tả bị bắt vào ngày 26/7 với cáo buộc cưỡng đoạt tài sản.

Quá trình điều tra cho thấy, vào năm 2022, Tả đã tạo một tài khoản trên mạng xã hội Facebook và tự xưng là ‘Hoàng Hải Yến’, giới thiệu bản thân có khả năng giải quyết các vấn đề bằng tâm linh. Một người phụ nữ 36 tuổi ở Đăk Lăk tin vào những lời này và đã nhắn tin nhờ Tả giúp đỡ để hàn gắn tình cảm gia đình.

Sau đó, Tả yêu cầu người phụ nữ thực hiện cuộc gọi video khỏa thân với lý do ‘kiểm tra’, đồng thời hứa hẹn sẽ giúp chị ta hàn gắn gia đình. Tuy nhiên, sau khi có được hình ảnh nhạy cảm của người phụ nữ, Tả đã sử dụng những hình ảnh này để tống tiền nạn nhân. Đối tượng đe dọa sẽ đăng tải hình ảnh lên mạng xã hội nếu người phụ nữ không đưa tiền.

Được biết, từ tháng 10/2022 đến tháng 7/2024, Tả đã chiếm đoạt hơn 4 triệu đồng của người phụ nữ. Hiện vụ việc đang được cơ quan chức năng tiếp tục điều tra làm rõ để xử lý đối tượng theo quy định của pháp luật.

Hiện tại, cảnh sát đang củng cố hồ sơ và điều tra mở rộng để làm rõ các chi tiết liên quan, cũng như xác định có còn nhiều nạn nhân khác bị đối tượng lừa đảo hay không.

Lừa đảo qua mạng xã hội đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng, với thủ đoạn lợi dụng tâm lý nóng vội ‘săn’ giá rẻ phút chót của người tiêu dùng. Các đối tượng lừa đảo thường tạo ra các fanpage giả mạo có tích xanh để tạo lòng tin, đăng tải chương trình du lịch gần giống với cơ sở chính thống và yêu cầu chuyển cọc trước 50%. Sau đó, họ gửi mã đặt phòng giả và cắt đứt liên lạc.

Các fanpage lừa đảo này thường sao chép nội dung bài đăng, hình ảnh và quy trình đặt phòng và thanh toán từ trang chính thống. Chúng chạy quảng cáo trên Facebook với nội dung hấp dẫn và đánh vào tâm lý ham rẻ của người dùng. Khi giao dịch xong, các đối tượng thông báo hết phòng và hướng dẫn nạn nhân liên hệ ‘kế toán’ để được hoàn tiền. Tuy nhiên, khi khách gọi, chúng yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản hoặc gửi link thanh toán qua cổng trung gian như VnPay để tạo cảm giác hợp lệ.

Nhiều người đã bị lừa mất thêm tiền hoặc lộ dữ liệu tài chính do lo lắng muốn lấy lại tiền và làm theo yêu cầu của đối tượng. Chỉ khi nghi ngờ hoặc không liên lạc được với ‘bên đặt phòng’, nạn nhân mới gọi đến hotline chính thức của khách sạn để xác minh, nhưng lúc đó thường đã quá muộn.

Để nhận biết fanpage lừa đảo, người dùng cần chú ý đến các dấu hiệu như tương tác bất thường (nhiều lượt thích nhưng ít hoặc không có bình luận thật), thông tin ‘Giới thiệu’ không rõ ràng (do nước ngoài quản lý hoặc mới lập) và số điện thoại không khớp với website chính thức. Người dùng nên kiểm tra mục ‘Tính minh bạch của Trang’ để xem người quản lý trang và lịch sử đổi tên fanpage.

Như vậy, người tiêu dùng cần phải đặc biệt cảnh giác khi sử dụng mạng xã hội để tránh bị lừa đảo. Việc kiểm tra kỹ thông tin và xác minh tính xác thực của các trang web và fanpage là rất quan trọng. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, người dùng nên liên hệ trực tiếp với cơ sở chính thống để được hỗ trợ.

Công an thành phố Hồ Chí Minh gần đây đã phát hiện và giải cứu nhiều trường hợp lừa đảo ‘bắt cóc online’ nhắm vào học sinh và sinh viên. Mặc dù nhiều nạn nhân có kiến thức về công nghệ, nhưng họ thiếu kỹ năng để nhận diện các chiêu trò lừa đảo, khiến họ trở thành mục tiêu của các đối tượng lừa đảo.

Một trường hợp gần đây điển hình là sinh viên L.T.K.Y (SN 2004, ngụ phường Bảy Hiền, thành phố Hồ Chí Minh). Y nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên giao hàng của Shopee, yêu cầu kết bạn trên Zalo. Sau đó, một người mặc đồ công an gọi video qua Zalo, nói rằng Y liên quan đến một đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y cài đặt phần mềm ‘Zoom Workplace’ và đăng nhập bằng mã riêng để ‘làm việc nội bộ’. Trong quá trình ‘làm việc’, các đối tượng biết rằng Y muốn đi du học Mỹ, nên yêu cầu Y chuyển khoản hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng do chúng chỉ định để ‘chứng minh tài chính’.

Các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call. Chúng giả danh là cán bộ công an và nói rằng đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân, chẳng hạn như rửa tiền, buôn bán ma túy, gian lận tài chính… Qua đó, chúng cố gắng tạo ra sự hoang mang và sợ hãi trong tâm lý của người bị hại. Khi nạn nhân bắt đầu lo sợ, chúng yêu cầu người đó ‘hợp tác điều tra’ bằng cách rời khỏi nơi ở và đến thuê một phòng khách sạn hoặc nhà nghỉ để ở yên một chỗ.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hồ Chí Minh, đã đưa ra lời cảnh báo. Ông cho rằng học sinh, sinh viên và người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo và phải cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. Ông nhấn mạnh rằng đừng để ‘màn hình điện thoại’ trở thành công cụ dẫn dắt cuộc đời bạn rơi vào tay kẻ xấu.

Công an thành phố Hồ Chí Minh đã giải cứu nhiều nạn nhân trong các vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’ và cảnh báo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Cơ quan chức năng khẳng định rằng bất kỳ cuộc gọi nào mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền hoặc thuê khách sạn… đều là lừa đảo.

Một thủ đoạn lừa đảo mới đang diễn ra trên mạng xã hội, khi các đối tượng lợi dụng hình ảnh và thông tin của những người đang đi làm, học tập xa nhà để lập tài khoản Facebook ảo. Sau đó, chúng nhắn tin cho người thân với nội dung bị bắt cóc, nhằm mục đích lừa đảo. Mặc dù thủ đoạn này không mới, nhưng vẫn đang diễn ra và trở nên phổ biến trên mạng xã hội.

Tình trạng mạo danh, lấy cắp thông tin người thật, đặc biệt là người trẻ tuổi, xa gia đình đang bùng phát trên mạng xã hội. Các đối tượng thường chọn các nạn nhân ít khả năng kiểm tra trực tiếp với gia đình hoặc ở đất nước khác, dễ bị ‘nhận diện nhầm’ qua Facebook. Sau khi tìm được hình ảnh và thông tin công khai của một người, các đối tượng sẽ lập tài khoản ảo sử dụng chính tên, ảnh đại diện của nạn nhân.

Kịch bản lừa đảo bắt đầu khi đối tượng từ tài khoản Facebook ảo chủ động kết bạn, nhắn tin với người thân, bạn bè của nạn nhân. Nội dung tin nhắn thường rất cấp bách, chẳng hạn: ‘Hiện tại mình đang bị bắt cóc ở nước ngoài’, ‘Nếu mình hỏi vay tiền, xin thông tin là do mình bị ép’, ‘Các bạn báo công an giải cứu mình’. Chúng còn nhắn nhiều lần với các câu từ thân mật, gần gũi nhằm tạo thêm sự tin tưởng, khiến người thân mất bình tĩnh và dễ làm theo yêu cầu.

Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng tuyệt đối không chuyển tiền, không chia sẻ thông tin quan trọng khi nhận được yêu cầu từ tài khoản Facebook lạ dù mang tên hoặc ảnh quen thuộc. Để phòng tránh, hãy kiểm tra kỹ thông tin tài khoản liên lạc: thời gian tạo tài khoản, lịch sử bài đăng, cách xưng hô và nội dung trao đổi. Chủ động gọi điện xác minh qua số điện thoại cũ, hỏi bạn bè hoặc đồng nghiệp của người bị mạo danh để xác thực tình hình trước khi thực hiện bất kỳ yêu cầu nào.

Khi nhận được các tin nhắn có nội dung bất thường như bị bắt cóc, bị ép chuyển tiền, người thân cần bình tĩnh, không làm theo ngay mà báo cho cơ quan chức năng, công an khu vực để được hướng dẫn, hỗ trợ kiểm tra. Mới đây, Công an tỉnh Quảng Ninh thông tin, vừa kịp thời hỗ trợ gia đình chị N.T.L thoát khỏi một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng.

Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao cũng cho biết Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đã đề nghị chính quyền địa phương đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho 140 công dân Việt Nam và phối hợp hoàn tất thủ tục xác minh nhân thân ban đầu. Bên cạnh đó, các chuyên gia an ninh mạng cũng cảnh báo về việc Google Gemini for Workspace có thể bị hacker khai thác để tạo ra các bản tóm tắt email trông hợp pháp nhằm dẫn người dùng đến các trang lừa đảo.

Các chuyên gia an ninh mạng cũng khuyến cáo người dùng cần nâng cao cảnh giác khi sử dụng mạng xã hội, không cung cấp thông tin cá nhân trên các trang web không uy tín, và thường xuyên kiểm tra các tài khoản mạng xã hội của mình để phát hiện các dấu hiệu bất thường.