Chính phủ đang đẩy mạnh việc xây dựng pháp luật để thích ứng với những thay đổi trong tình hình mới, đặc biệt là trong các lĩnh vực như thương mại điện tử, phòng chống ma túy, hàng không dân dụng và báo chí. Trong phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra một số yêu cầu quan trọng đối với các dự án luật đang được soạn thảo.

Về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thương mại điện tử, Thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết của việc tăng cường giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đặc biệt là vấn đề hàng giả và hàng nhái. Những mặt hàng này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng mà còn làm mất đi sự tin tưởng vào môi trường thương mại điện tử. Thủ tướng yêu cầu dự án luật cần có các công cụ giám sát hiệu quả để đảm bảo rằng hoạt động thương mại điện tử diễn ra lành mạnh và an toàn.

Không chỉ tập trung vào việc xử lý các vi phạm, Thủ tướng cũng nhấn mạnh quan điểm ‘phòng hơn chống’ trong dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma túy. Theo đó, phòng ngừa cần được coi là cơ bản, chiến lược và lâu dài. Điều này đòi hỏi một sự đầu tư lớn vào việc tuyên truyền, giáo dục về tác hại của ma túy cũng như nâng cao năng lực cho lực lượng chức năng trong việc phát hiện và ngăn chặn.

Ngoài ra, đối với dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Thủ tướng cho rằng đây là luật phục vụ kiến tạo phát triển và cần huy động nguồn lực tư nhân. Cụ thể, cần đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển các hãng hàng không, sân bay, logistics hàng không và đô thị sân bay. Điều này không chỉ giúp tăng cường cơ sở hạ tầng hàng không mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế của đất nước.

Về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo chí, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý và phát triển báo chí. Việc này cần đáp ứng yêu cầu của tình hình và bối cảnh mới, đặc biệt là sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số và truyền thông hiện đại. Đây là thách thức lớn trong việc quản lý báo chí trong thời đại kỹ thuật số.

Cuối cùng, Thủ tướng nhấn mạnh rằng các bộ trưởng cần tập trung chỉ đạo và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ các dự án luật theo đúng quy định. Các dự án luật này cần phải được trình Quốc hội trong thời gian sớm nhất để đảm bảo rằng các quy định pháp luật mới có thể được ban hành và có hiệu lực kịp thời.

Trước những thách thức và yêu cầu đặt ra, các bộ ngành liên quan cần phải phối hợp chặt chẽ và nỗ lực hơn nữa để hoàn thiện các dự án luật. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, phù hợp với thực tiễn và đáp ứng được nhu cầu phát triển của đất nước.

Tin giả và thông tin sai sự thật đang lan truyền với tốc độ chóng mặt trên mạng xã hội, gây nên sự hoang mang và lo lắng trong cộng đồng. Sự phát triển của mạng xã hội đã tạo ra một môi trường thông tin đa chiều, nhưng đồng thời cũng tạo ra kẽ hở để tin giả phát tán rộng rãi. Với đặc tính nhanh và sức lan tỏa rộng của thông tin trên mạng, việc quản lý và kiểm soát trở nên vô cùng khó khăn. Nếu người sử dụng không có đủ năng lực nhận biết và kỹ năng xử lý thông tin, mạng xã hội có thể trở thành ‘con dao hai lưỡi’, gây ra những hậu quả khôn lường.

Gần đây, trên mạng xã hội đã xuất hiện nhiều tin giả liên quan đến các vụ việc thời sự như vụ lật tàu ở Quảng Ninh và tình hình mưa lũ ở Nghệ An. Thông tin sai lệch về việc ‘vỡ đập thủy điện Bản Vẽ’ đã lan truyền trên Facebook và TikTok, khiến nhiều người dân hoang mang và lo lắng. Người đăng tin sai sự thật đã bị xử lý theo quy định của pháp luật, nhưng những ảnh hưởng tiêu cực vẫn còn tồn tại.

Theo các chuyên gia, tin giả lan truyền nhanh hơn thông tin xác thực do đánh trúng tâm lý tò mò của người dùng. Một nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts cho thấy tin giả có tốc độ lan truyền gấp sáu lần sự thật. Tin giả không chỉ gây ảnh hưởng đến cá nhân và gia đình mà còn là nguy cơ gây xói mòn niềm tin và giá trị đạo đức truyền thống trong xã hội.

Tin giả đang bị các thế lực thù địch triệt để khai thác nhằm xuyên tạc và chống phá chế độ. Chúng thường xuyên đăng tải thông tin chống Đảng, Nhà nước, truyền bá những tư tưởng thù địch và kích động hận thù. Mục đích là khơi dậy sự phẫn nộ và làm lu mờ lý trí của người đọc, người xem, hướng sự chỉ trích vào Đảng và chính quyền.

Việt Nam đã thể hiện sự quyết tâm trong việc ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm. Luật An ninh mạng và Nghị định số 15/2020/NĐ-CP đã thiết lập khung pháp lý chặt chẽ để ngăn chặn các hành vi đưa tin giả. Lực lượng chức năng đã xử lý hàng nghìn vụ việc liên quan đến tin giả và thông tin sai sự thật.

Tuy nhiên, để ngăn chặn tin giả, cần huy động sức mạnh của toàn xã hội. Cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và triển khai rộng rãi các chương trình giáo dục kỹ năng số. Người dân cần luôn kiểm chứng nguồn gốc của thông tin trước khi chia sẻ và biết nói không với việc chia sẻ thông tin chưa được kiểm chứng.

Với sự quyết tâm của các cơ quan chức năng và sự tham gia của toàn xã hội, chúng ta có thể xây dựng một không gian mạng an toàn và lành mạnh.

Việc phân biệt giữa ‘phản ánh’, ‘tố cáo’ và ‘báo cáo’ tham nhũng là một yếu tố quan trọng trong quá trình xử lý và giải quyết các vụ việc liên quan đến tham nhũng. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều người dân vẫn chưa nắm rõ về các khái niệm này, dẫn đến những hệ lụy trong thực tiễn. Gần đây, một trường hợp nhầm lẫn giữa ‘tố cáo’ và ‘phản ánh’ đã được ghi nhận tại tỉnh Đắk Nông.

Cụ thể, ông N.V.T, trú tại huyện Đắk R’lấp, đã gửi đơn đến cơ quan chức năng với nội dung cho rằng một cán bộ địa chính xã có dấu hiệu nhận tiền bồi dưỡng khi làm thủ tục tách thửa đất. Tuy nhiên, qua xác minh ban đầu, nội dung ông T trình bày chỉ là phản ánh về thái độ, cách ứng xử của cán bộ khi tiếp dân, không có căn cứ rõ ràng về hành vi vụ lợi hay trục lợi.

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng cho biết, trong thời gian qua, mặc dù đã có các quy định tương đối rõ ràng, nhưng trên thực tế, nhiều người dân vẫn chưa phân biệt được khái niệm khi thực hiện ‘phản ánh’, ‘tố cáo’ và ‘báo cáo’ về hành vi tham nhũng. Điều này dẫn đến nhiều hệ lụy trong thực tiễn, như đơn thư bị gửi sai thẩm quyền, nội dung không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác tiếp nhận, phân loại và xử lý thông tin.

Theo Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, không có giải thích từ ngữ cũng như không phân biệt sự khác nhau giữa ‘phản ánh’, ‘tố cáo’ và ‘báo cáo’ về hành vi tham nhũng. Tuy nhiên, các văn bản pháp luật hiện hành về giải thích đối với ‘phản ánh’, ‘tố cáo’, ‘báo cáo’ cho thấy có nhiều yếu tố khác biệt.

Tố cáo được hiểu là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kì cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Phản ánh là việc công dân cung cấp thông tin, trình bày ý kiến, nguyện vọng, đề xuất giải pháp với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền về những vấn đề liên quan đến việc thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật, công tác quản lý trong các lĩnh vực đời sống xã hội thuộc trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân đó.

Báo cáo là một loại văn bản hành chính của cơ quan, tổ chức, cá nhân để thể hiện tình hình, kết quả thực hiện công việc nhằm giúp cho cơ quan, người có thẩm quyền có thông tin phục vụ việc phân tích, đánh giá, điều hành và ban hành các quyết định quản lý phù hợp.

Có thể hiểu ‘tố cáo tham nhũng’ là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi. ‘Phản ánh tham nhũng’ là việc cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin, trình bày ý kiến, nguyện vọng, đề xuất giải pháp với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền về những vấn đề liên quan đến hành vi tham nhũng. ‘Báo cáo tham nhũng’ là trình bày sự việc, tình hình hoặc ý kiến của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang khi phát hiện hành vi tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi mình công tác.

Việt Nam đang nắm giữ tiềm năng to lớn trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, sinh khối và hydrogen xanh. Tuy nhiên, khuôn khổ pháp lý cho năng lượng tái tạo tại Việt Nam vẫn còn phân mảnh và thiếu nhất quán, không thể đáp ứng tốc độ phát triển và độ phức tạp ngày càng tăng của các loại hình điện mới. Điều này đang trở thành rào cản kìm hãm dòng vốn đầu tư và gây ra rủi ro chính sách cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Theo các nghiên cứu, Việt Nam có tiềm năng điện mặt trời lên đến 963.000 MW, với số giờ nắng trung bình hàng năm cao, đặc biệt là ở các tỉnh miền Trung và miền Nam. Về điện gió, Việt Nam được đánh giá là có tiềm năng điện gió lớn nhất Đông Nam Á, với tổng tiềm năng ước đạt 513.360 MW. Tuy nhiên, sự phân tán của các chính sách năng lượng tái tạo trong nhiều luật khác nhau đã dẫn đến sự chồng chéo và thiếu phối hợp liên ngành. Các rào cản khác bao gồm cơ chế đấu thầu, giá điện, và hợp đồng mua bán điện còn thiếu minh bạch và ổn định, làm tăng rủi ro tài chính. Hệ thống truyền tải cũng chưa sẵn sàng để tiếp nhận lượng điện phân tán từ các nguồn tái tạo.

Nhìn ra thế giới, các quốc gia như Đức, Trung Quốc, Hàn Quốc đã ban hành Luật Năng lượng tái tạo từ rất sớm, tạo nên bước ngoặt chiến lược cho quá trình chuyển dịch năng lượng. Luật không chỉ đóng vai trò là công cụ điều tiết thị trường mà còn là cam kết dài hạn của Chính phủ với người dân và doanh nghiệp. Các chuyên gia cho rằng, để thúc đẩy sự phát triển của năng lượng tái tạo, cần tích hợp nhiều yếu tố tiên tiến vào Luật Năng lượng tái tạo, đảm bảo nguyên tắc ưu tiên năng lượng sạch và thúc đẩy cạnh tranh minh bạch.

Các chuyên gia đề xuất rằng, Luật Năng lượng tái tạo cần đưa ra quy định rõ ràng về quy hoạch tổng thể quốc gia cho các nguồn năng lượng tái tạo, cơ chế xác lập giá theo thị trường có điều tiết, và cơ chế chia sẻ rủi ro và ưu đãi tín dụng. TS. Hoàng Xuân Quốc, Phó Trưởng Ban Tư vấn và Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam, nhận định việc xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hoàn thiện cho sự phát triển năng lượng tái tạo là cần thiết. Bà Phạm Thuý Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, cũng cho rằng việc ban hành Luật về năng lượng tái tạo là hết sức cần thiết để giải quyết những bất cập và sự không đồng bộ trong hệ thống pháp luật hiện hành.

Việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo không chỉ giải quyết các bài toán chính sách mà còn là hiện thực hóa quyết tâm chính trị trong chuyển đổi năng lượng. Đây cũng là bước đi chiến lược để kích hoạt hàng loạt dự án đang chờ cơ chế, khơi thông dòng vốn quốc tế, tạo dựng hệ sinh thái năng lượng sạch và củng cố vị thế Việt Nam trong bản đồ chuyển đổi năng lượng toàn cầu. Sự hoàn thiện của hành lang pháp lý sẽ giúp Việt Nam tận dụng được tiềm năng to lớn của mình trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.