Sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu phục vụ cho trí tuệ nhân tạo (AI) và điện toán đám mây tại Hoa Kỳ đã kéo theo một hệ lụy không mong muốn: hóa đơn tiền điện tăng cao đối với nhiều hộ gia đình. Mặc dù không trực tiếp sử dụng AI, cư dân tại các khu vực có hạ tầng trung tâm dữ liệu đang phải đối mặt với chi phí sinh hoạt tăng đáng kể.

Ví dụ, tại thành phố Trenton, hóa đơn tiền điện trung bình của hộ gia đình đã tăng lên 26 USD mỗi tháng, trong khi ở Philadelphia, con số này là 17 USD, ở Pittsburgh là 10 USD và ở Columbus là 27 USD. Nguyên nhân chính là do nhu cầu điện năng từ các trung tâm dữ liệu tăng cao đã tạo áp lực lên hệ thống lưới điện địa phương, buộc các nhà cung cấp phải điều chỉnh giá.

Ông Abe Silverman, chuyên gia thị trường năng lượng, nhận định rằng toàn bộ nước Mỹ đang chứng kiến sức ép lớn cả về mặt chi phí truyền tải và sản xuất điện. Các trung tâm dữ liệu này được xây dựng bởi các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Google, Amazon, Microsoft và Meta. Người dân không khỏi bất bình khi phải chi trả thêm chi phí năng lượng trong khi các ông lớn công nghệ tiếp tục thu lợi nhuận khổng lồ.

Một số bang như Ohio đã bắt đầu đưa ra giải pháp bằng cách yêu cầu các công ty công nghệ đóng góp vào việc hiện đại hóa lưới điện, điều kiện cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của hạ tầng kỹ thuật số. Về phần mình, một số doanh nghiệp như Google Google cam kết xây dựng trung tâm dữ liệu vận hành bằng 100% năng lượng không carbon vào năm 2030. Nếu thực hiện đúng lộ trình, điều này có thể góp phần giảm gánh nặng chi phí năng lượng và hạn chế phát thải khí nhà kính.

Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định vẫn còn quá sớm để xác định mức độ ảnh hưởng dài hạn đến hóa đơn điện của người dân, vì biến số thị trường điện còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như thời tiết, nguồn cung và chính sách điều tiết. Các chuyên gia đang tiếp tục theo dõi tình hình và tìm kiếm giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực đến người dân.

Trong bối cảnh hiện nay, việc cân bằng giữa sự phát triển của công nghệ và nhu cầu năng lượng của cộng đồng đang trở thành một thách thức lớn. Các công ty công nghệ cần phải tìm cách giảm thiểu tác động môi trường và đảm bảo rằng sự phát triển của họ không gây ra gánh nặng cho người dân.

Đội Truyền tải điện Thanh Hóa đã và đang tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ số vào quản lý và vận hành hệ thống điện, nhằm nâng cao hiệu suất lao động và đảm bảo an toàn lao động. Hiện tại, đội đang quản lý 2 trạm biến áp 500kV, 5 trạm biến áp 220kV và hơn 1.100km đường dây 220-500kV. Tất cả các trạm biến áp này đều đã được trang bị hệ thống wifi và đồng bộ với các thiết bị thông minh, cho phép thực hiện giám sát và điều khiển từ xa.

Việc áp dụng công nghệ số đã giúp đơn giản hóa các quy trình vận hành, nâng cao năng suất lao động và giảm đáng kể số lượng nhân lực trực tiếp tại các trạm. Hiện nay, mỗi trạm biến áp 220kV chỉ cần khoảng 5 nhân viên vận hành, giảm đáng kể so với 12 người như trước đây, nhờ chuyển đổi sang chế độ trạm biến áp tự động. Điển hình như Trạm biến áp 500kV Thanh Hóa, đây là một trong những điểm nút trọng yếu của lưới điện truyền tải Bắc-Trung, được trang bị nhiều thiết bị công nghệ tiên tiến như hệ thống giám sát ắc quy, giám sát tiếp địa, giám sát dầu và nhiệt độ, sử dụng camera hồng ngoại để theo dõi tình trạng vận hành thiết bị.

Ngoài ra, tại Trạm biến áp 220kV Ba Chè, mô hình thao tác xa đã được áp dụng từ cuối năm 2023, giúp tối ưu hóa việc giám sát và điều khiển từ xa. Tất cả các thiết bị được gắn mã QR để nhân viên vận hành có thể quét bằng máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh, dữ liệu được tự động cập nhật lên phần mềm quản lý phục vụ điều hành, giúp giảm thiểu sai sót và loại bỏ hoàn toàn việc ghi chép thủ công.

Công ty Điện lực Thanh Hóa cũng đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý, vận hành lưới điện dưới 100kV. Các hệ thống SCADA, điều khiển từ xa, trạm biến áp không người trực và công nghệ sửa chữa nóng hotline được triển khai đồng bộ. Hạ tầng viễn thông được nâng cấp mạnh mẽ với hơn 1.969km cáp quang kết nối các trạm và điểm phân phối, cùng với việc áp dụng các phần mềm quản lý kỹ thuật qua PMIS, GIS.

Trong thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống lưới điện thông minh với các tính năng tự động đóng cắt và xử lý sự cố. Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng AI, IoT trong phân tích phụ tải và dự báo sự cố, hướng tới xây dựng một hệ sinh thái số toàn diện trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.