Nghị định 207/2025 mới đây đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của phụ nữ độc thân tại Việt Nam. Theo quy định mới, những người phụ nữ này giờ đây có thể thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm cả thụ tinh ống nghiệm (IVF), mà không cần thiết phải có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. Trước đó, theo Nghị định số 10/2015, chỉ những cặp vợ chồng vô sinh và phụ nữ độc thân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mới được áp dụng kỹ thuật này.

Thông tin trên đã được TS.BS Bạch Huy Anh, Phó Giám đốc Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, chia sẻ. Ông cho biết rằng Nghị định 207 đã mở rộng quyền cho nhiều chị em độc thân có nguyện vọng hỗ trợ sinh sản để làm mẹ. Đồng thời, nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận tinh trùng tiếp tục được duy trì để đảm bảo các quy định về đạo đức và pháp luật.

Để đảm bảo chất lượng và an toàn cho quá trình hỗ trợ sinh sản, TS.BS Bạch Huy Anh cũng cho biết rằng tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới quy định về ngân hàng tinh trùng yêu cầu những tinh trùng không định danh, không được cho ngẫu nhiên mà phải hoán đổi theo quy định của pháp luật. Tinh trùng phải đạt tiêu chí: Người cho khỏe mạnh, không dị tật, các bệnh di truyền, ở lứa tuổi nhất định, ngoài không định danh phải có trình độ học vấn rất tốt thì mới được đưa vào mẫu ở ngân hàng tinh trùng.

Ngoài ra, BSCK I Nguyễn Thị Nhã, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, cũng chia sẻ rằng người phụ nữ nào cũng có quyền được sinh con, trong đó có phụ nữ độc thân. Hiện nay, nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại như bơm tinh trùng vào buồng trứng (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)… giúp phụ nữ đơn thân có nguyện vọng đều có thể hiện thực hóa ước mơ làm mẹ của mình.

Cũng theo BSCK I Nguyễn Thị Nhã, tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, số phụ nữ chủ động đi trữ trứng tăng nhanh, lên tới vài trăm ca/năm, hầu hết đều là phụ nữ độc thân, độ tuổi trung bình phổ biến là 33-40 tuổi.

Theo Bộ Y tế, kỹ thuật IVF được thực hiện tại Việt Nam từ năm 1998, đến nay đã có hơn 150.000 trẻ ra đời từ kỹ thuật này. Hiện toàn quốc có hơn 50 cơ sở hỗ trợ sinh sản, làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến trên thế giới, có những trung tâm có tỷ lệ điều trị IVF thành công lên đến 70%, tương đương các trung tâm hỗ trợ sinh sản lớn trên thế giới, với chi phí thực hiện chỉ bằng 1/3 đến 1/5 so với nhiều nước trong khu vực.

Từ ngày 1.10.2025, Nghị định 207/2025/NĐ-CP sẽ có hiệu lực, quy định chi tiết về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Nghị định này đặt ra các quy định cụ thể để đảm bảo việc hỗ trợ sinh sản được thực hiện một cách an toàn và có đạo đức.

Theo Nghị định 207/2025/NĐ-CP, chỉ các cặp vợ chồng vô sinh hoặc có chỉ định về y tế và phụ nữ độc thân không có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật có nguyện vọng mới được thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Điều này nhằm đảm bảo rằng việc hỗ trợ sinh sản chỉ được thực hiện khi có sự cần thiết và phù hợp với quy định của pháp luật.

Ngoài ra, việc hiến tinh trùng, hiến noãn, hiến phôi phải tuân thủ nguyên tắc chỉ được hiến tại một cơ sở được phép lưu giữ và sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng trên nguyên tắc vô danh. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi và danh dự của người hiến cũng như đảm bảo tính an toàn và minh bạch trong quá trình hỗ trợ sinh sản.

Nghị định cũng quy định cụ thể về thủ tục mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Các cặp vợ chồng vô sinh cần gửi hồ sơ đề nghị đến cơ sở khám chữa bệnh được phép thực hiện kỹ thuật này, bao gồm đơn đề nghị, xác nhận của UBND cấp xã và giấy tờ chứng minh mối quan hệ thân thích. Người mang thai hộ cần chứng minh đã từng sinh con với giấy khai sinh, giấy chứng sinh hoặc bản xác nhận của UBND cấp xã. Những quy định này giúp đảm bảo rằng việc mang thai hộ được thực hiện một cách hợp pháp và có sự giám sát chặt chẽ.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP cũng định nghĩa rõ về các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo. Thụ tinh trong ống nghiệm là phương pháp kết hợp noãn và tinh trùng trong ống nghiệm để tạo thành phôi. Thụ tinh nhân tạo là phương pháp đưa tinh trùng đã được lọc rửa vào buồng tử cung để tạo điều kiện thuận lợi cho sự thụ tinh. Những định nghĩa này giúp làm rõ các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện các kỹ thuật này.

Vô sinh được định nghĩa là tình trạng vợ chồng sau một năm chung sống có quan hệ tình dục, không sử dụng biện pháp tránh thai mà người phụ nữ vẫn không có thai; hoặc phụ nữ, nam giới có khuyết tật hoặc tình trạng bệnh lý dẫn đến suy giảm khả năng sinh con. Định nghĩa này giúp xác định rõ tình trạng vô sinh và tạo cơ sở pháp lý cho việc hỗ trợ sinh sản.

Một thống kê gần đây của Vương quốc Anh cho thấy ngày càng nhiều người cao tuổi đang tìm đến phương pháp mang thai hộ để có con, điều này đã gây ra một làn sóng phản đối từ các nhà hoạt động xã hội. Dữ liệu từ Cơ quan Tư vấn Tòa án Gia đình và Trẻ em (Cafcass) chỉ ra rằng số lượng đơn đăng ký xin có con nhờ phương pháp mang thai hộ từ những người trên 80 tuổi đang tăng lên đáng kể trong giai đoạn từ 2020 đến 2025.

Mặc dù không tiết lộ con số chính xác, nhưng Cafcass đã cho biết rằng xu hướng người lớn tuổi ở Anh có con nhờ mang thai hộ đang tăng lên, với 416 đơn từ người ở độ tuổi 50 và 43 đơn ở tuổi 60 trong giai đoạn này. Đặc biệt, số đơn từ nam giới tuổi 50 đã tăng hơn gấp đôi, từ 44 trường hợp năm 2020 lên 95 trường hợp vào đầu năm 2025.

Helen Gibson, người sáng lập nhóm vận động Surrogacy Concern, bày tỏ sự bất ngờ và lo ngại về xu hướng này. Bà cho rằng đây là một hành động ích kỷ và chính phủ cần cân nhắc kỹ lưỡng về lợi ích của đứa trẻ. Bà Gibson cũng nhấn mạnh rằng việc mọi người có thể có con nhờ mang thai hộ hàng chục năm sau khi đã qua tuổi sinh sản tự nhiên là không hợp lý.

Nhiều người lớn tuổi ở Anh đã có con nhờ các phương pháp mang thai hộ, và một số đã tìm đến dịch vụ mang thai hộ ở nước ngoài do luật pháp Anh ngăn cấm các thỏa thuận thương mại. Chính phủ Anh đang được kêu gọi khẩn trương ngăn chặn các đơn xin con theo cách này.

Một trường hợp gần đây đã gây chú ý khi cặp vợ chồng 72 tuổi tại Anh đã được tòa án chấp thuận trở thành cha mẹ hợp pháp của bé trai 14 tháng tuổi, chào đời bằng phương pháp mang thai hộ. Quyết định này được đưa ra bất chấp lo ngại của thẩm phán về việc họ có thể qua đời trước khi con trưởng thành.

Hiện tại, Anh không có giới hạn độ tuổi đối với người muốn có con qua mang thai hộ, nhưng các nhà vận động đang kêu gọi chính phủ hành động để đóng lỗ hổng cho phép mọi người lách luật cấm mang thai hộ thương mại trong nước. Điều này đặt ra câu hỏi về việc liệu có nên có những quy định cụ thể hơn để đảm bảo quyền lợi của cả cha mẹ và con cái trong những trường hợp như vậy.

Cuộc tranh luận xung quanh vấn đề mang thai hộ và độ tuổi của cha mẹ dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra. Trong khi một số người cho rằng việc có con là quyền của mỗi cá nhân, thì những người khác lại lo ngại về tác động tâm lý và xã hội đối với đứa trẻ khi được sinh ra bởi cha mẹ lớn tuổi.

Chính phủ Anh đang đối mặt với áp lực từ công chúng và các nhà hoạt động xã hội để xem xét lại quy định về mang thai hộ và thiết lập các tiêu chuẩn rõ ràng hơn về độ tuổi của cha mẹ. Sự thay đổi trong luật pháp có thể sẽ có tác động lớn đến những người đang tìm kiếm phương pháp mang thai hộ để có con.

Trong khi chờ đợi những thay đổi tiềm năng trong luật pháp, những cặp vợ chồng và cá nhân đang tìm kiếm phương pháp mang thai hộ cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về hậu quả và trách nhiệm đi kèm. Việc đưa ra quyết định sáng suốt và có trách nhiệm là điều cần thiết để đảm bảo sự phát triển lành mạnh và hạnh phúc của đứa trẻ.