Khám phá mới về xác ướp phụ nữ tại Siberia với những hình xăm động vật huyền thoại trên cánh tay đang giúp làm sáng tỏ những bí mật về kỹ thuật xăm cổ xưa. Nhờ vào công nghệ chụp ảnh cận hồng ngoại độ phân giải siêu cao, các nhà khảo cổ đã có thể phát hiện ra rằng một nghệ nhân bậc thầy thời cổ đại đã sử dụng những công cụ chưa từng biết đến trước đây để tạo ra những đường nét phức tạp của hình xăm.

Xác ướp này thuộc nền văn hóa du mục Pazyryk, một nhánh của thế giới Scythia cổ đại từng tồn tại vào thời kỳ đồ sắt. Người Pazyryk có phong tục an táng người chết trong các gò đất lớn gọi là ‘kurgan’, cắt sâu vào tầng băng vĩnh cửu ở Siberia. Chính điều kiện băng giá này, kết hợp với kỹ thuật ướp xác sớm, đã bảo quản cơ thể của nhiều quý tộc gần như nguyên vẹn.

Hình xăm trên xác ướp được mô tả là các cảnh động vật chiến đấu kỳ ảo như hổ, báo và hươu… được phát hiện rõ nét hơn bao giờ hết nhờ công nghệ ảnh mới. Đặc biệt, hình xăm trên cánh tay phải của người phụ nữ, khoảng 50 tuổi lúc qua đời, được tạo nên bằng những nét vẽ đều nhau, cho thấy trình độ tay nghề vượt trội của nghệ nhân.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng hình xăm được thực hiện bằng nhiều loại dụng cụ. Một số đường nét được tạo ra bằng công cụ châm đa điểm, số khác lại do một dụng cụ đơn điểm tinh tế hơn. Việc các đường nét chồng lên nhau hé lộ quá trình xăm diễn ra theo từng giai đoạn – nơi nghệ nhân tạm dừng rồi tiếp tục sau đó.

Rất nhiều nền văn hóa trên thế giới từng dùng gai cây hay gai động vật để xăm mình. Các nhà nghiên cứu hình dung công cụ đa điểm có thể là một chùm gai nhỏ được bó chặt bằng chỉ hoặc gân thú. Tuy nhiên, chưa có hiện vật công cụ xăm nào được tìm thấy, có thể vì chúng được làm từ vật liệu dễ phân hủy theo thời gian.

Kết quả nghiên cứu này không chỉ giúp ta hiểu về nghệ thuật xăm mà còn xem chúng như những dấu ấn cá nhân và biểu tượng văn hóa đặc sắc của từng con người thời cổ. Thông qua việc nghiên cứu những hình xăm này, các nhà khoa học có thể khám phá thêm về cuộc sống, tín ngưỡng và nghệ thuật của người xưa.

Các nhà nghiên cứu hiện đang tiếp tục phân tích và tìm hiểu thêm về các công cụ và kỹ thuật xăm được sử dụng trong quá khứ. Qua đó, họ hy vọng sẽ có thể phục dựng lại quá trình xăm hình và hiểu rõ hơn về vai trò của hình xăm trong văn hóa của người Pazyryk cổ đại.

Vietnam sẽ tổ chức sự kiện mang niềm hòas tà áo dài với nhiều hoạt động thiết kế bắt đầu bằng hình ảnh Áo, từ đó còn giữ lại được nền văn hóa. Thông tin đó được tổ chức tham dự khi Sự kiện diễn ra với thông tin đó gồm nhiều hoạt động. tổ chức cũng xuất hiện người mẫu, diễn
tại người, …

Mạt chược, một trò chơi giải trí truyền thống của Trung Quốc, đang dần mai một trong thời đại hiện đại. Không chỉ phổ biến tại Trung Quốc, mạt chược còn được ưa chuộng trong cộng đồng Hoa kiều trên khắp thế giới. Trò chơi này không chỉ mang lại niềm vui giải trí mà còn chứa đựng ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Trẻ em thường học chơi mạt chược trong những dịp Tết Nguyên đán cùng gia đình, trong khi người lớn tuổi có thể chơi quanh năm.

Các bộ mạt chược cổ thường được làm từ gỗ, ngà voi hoặc tre, được cắt, đánh bóng, khắc và tô màu thủ công. Tại Hong Kong, mạt chược không chỉ là một trò chơi mà còn là một phần của di sản văn hóa. Suốt hơn bốn thập kỷ, Ho Sau-Mei, 68 tuổi, đã gắn bó với cửa tiệm Kam Fat Mahjong do cha bà sáng lập từ năm 1962. Cửa tiệm nhỏ nằm dưới cầu thang trong hẻm rộng chưa đầy 2m này là nơi lưu giữ truyền thống làm mạt chược thủ công.

Mei cho biết bắt đầu học nghề từ năm 13 tuổi. Vào những năm 1970-1980, các nghệ nhân từ Trung Quốc đại lục từng sang Hong Kong trao đổi kỹ thuật, giúp nghề khắc mạt chược thủ công phát triển thịnh vượng. Vào thập niên 1960, Hong Kong có hơn 20 nghệ nhân khắc mạt chược, thậm chí có cả hội nghề nghiệp chính thức. Tuy nhiên, hiện phần lớn quân bài được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy ở Trung Quốc đại lục.

Từ năm 2014, nghề khắc tay mạt chược được chính quyền Hong Kong xếp vào danh sách ‘di sản văn hóa phi vật thể’, nhưng tại thành phố này hiện chỉ còn vài người theo nghề, và Mei là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề. Mỗi sáng trước 10h, nữ nghệ nhân đã ngồi vào chỗ, xếp sẵn khay gỗ với những quân bài bằng nhựa và chuẩn bị các dụng cụ chuyên dụng để khắc.

Mỗi bộ mạt chược gồm 144 quân, chia làm bốn loại như cây tre, chấm tròn, chữ Hán, gió (đông, tây, nam, bắc) và các quân đặc biệt như hoa, rồng, tứ quý. Bên cạnh những quân cờ truyền thống, bà cũng làm những quân cờ mạt chược sáng tạo với nhiều loại hình vẽ. Nghệ nhân dùng những dụng cụ khắc truyền thống với đầu mũi khác nhau để khắc từng ký tự, họa tiết lên quân bài, kẹp chặt giữa ngón cái và ngón giữa.

Mỗi bộ mạt chược làm tay mất khoảng 10 đến 14 ngày để hoàn thành, có giá khoảng 245 USD (khoảng 6,5 triệu đồng). Từ khi Hong Kong chuyển từ trung tâm sản xuất sang trung tâm tài chính vào thập niên 1990, ngành làm mạt chược thủ công cũng dần biến mất.

Cửa tiệm không có hệ thống đặt hàng online. Khách muốn mua phải gọi điện hoặc tới trực tiếp. Bà ghi đơn hàng bằng tay trên một cuốn sổ cũ kĩ. Hiện nghệ nhân chỉ làm việc đến khoảng trưa vì không còn đủ sức làm cả ngày nữa. Bà nói chưa muốn nghỉ hưu vì buồn và không biết làm gì.

Trong ngày, một khách hàng người Anh gọi đến hỏi về đơn hàng vợ anh đặt cách đây vài tuần. Bà Mei nhờ người phiên dịch, tìm số điện thoại trong sổ, và xác nhận bộ bài sẽ hoàn thiện trong tuần tới. Theo bà Mei, khi còn trẻ bà thường chơi mạt chược với anh chị em trong nhà, nhưng hiện không còn nhiều thời gian, chỉ thỉnh thoảng mới nhận lời mời từ bạn cũ.

Hằng năm, sinh viên và nhà báo vẫn đến tìm hiểu, nhờ đó nghề của bà được nhiều người biết đến dù đang dần mai một. Từng nhận nhiều lời đề nghị học nghề từ nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa, nhưng bà Mei đều từ chối vì chưa có hứng dạy và muốn làm theo cách và nhịp độ riêng của mình. ‘Tôi không biết còn làm được bao lâu nữa nhưng chừng nào còn cầm được dụng cụ, tôi vẫn sẽ tiếp tục’, bà nói.

Trong thập kỷ qua, nghệ nhân làm đàn violin chuyên nghiệp đầu tiên của Malaysia, ông Tan Chin Seng, đã tạo nên tên tuổi của mình trên trường quốc tế thông qua tài năng và sự đam mê với nghề thủ công này. Hiện tại, ông đang dành thời gian để hướng dẫn một thế hệ nghệ nhân mới tại xưởng của mình, nằm gần Kuala Lumpur, với hy vọng có thể giúp phát triển và quảng bá nghề làm đàn ở Malaysia cũng như khu vực Đông Nam Á.

Nghề làm đàn violin là một nghề thủ công đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và trên hết là tình yêu với âm nhạc. Ông Tan Chin Seng, người từng bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực khoa học máy tính, đã khám phá ra niềm đam mê với nghề này sau một chuyến đi đến Trung Quốc vào năm 2010. Từ đó, ông đã dành nhiều thời gian để học hỏi và nghiên cứu về nghề làm đàn trực tiếp từ những nghệ nhân nổi tiếng ở Trung Quốc và Ý.

Xưởng của ông Tan Chin Seng hiện đang sản xuất khoảng 10 cây đàn mỗi năm, với sự hỗ trợ từ 7 bàn làm việc và một đội ngũ nghệ nhân trẻ đầy tiềm năng. Mặc dù nghề làm đàn vẫn còn ít được biết đến ở Malaysia và Đông Nam Á, ông Tan bày tỏ hy vọng rằng sẽ có nhiều người trẻ quan tâm và lựa chọn theo đuổi nghề này trong tương lai.

Với nhiều giải thưởng quốc tế về tay nghề của mình, ông Tan hiện đang hướng dẫn một thế hệ nghệ nhân mới, bao gồm cả nữ nghệ nhân làm đàn đầu tiên của Malaysia, Chan Song Jie. Ông bày tỏ hy vọng rằng cộng đồng nghệ nhân làm đàn sẽ tiếp tục phát triển và có những đóng góp tích cực trong việc quảng bá nền văn hóa âm nhạc của Malaysia ra quốc tế.

Bằng sự đam mê và tận tâm với nghề làm đàn, ông Tan Chin Seng đã và đang góp phần tạo nên một cộng đồng nhỏ nhưng đầy tâm huyết, những người yêu công việc này và mong muốn đưa nó đến với nhiều người hơn. Qua đó, ông cũng hy vọng sẽ truyền cảm hứng cho thế hệ nghệ nhân tương lai tiếp tục phát huy và phát triển nghề thủ công cao quý này.