Thời gian gần đây, mạng xã hội đang chứng kiến sự lan truyền nhanh chóng của các thông tin thiếu kiểm chứng, gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của cơ quan nhà nước, cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Mới đây, trên mạng xã hội xuất hiện thông tin cho rằng thủy điện Bản Vẽ, xã Yên Na, tỉnh Nghệ An bị vỡ. Thông tin này nhanh chóng lan truyền, khiến hàng trăm hộ dân sinh sống ở các xã hạ du nhà máy thủy điện hoảng loạn, bỏ chạy lên núi để phòng tránh lũ dâng.

Tuy nhiên, sau đó thông tin này nhanh chóng bị xác minh là sai sự thật và cơ quan chức năng đã xử lý nghiêm trường hợp đăng thông tin sai sự thật. Không chỉ trường hợp trên, một thông tin khác về việc một người phụ nữ tên N đăng tải trên mạng xã hội về việc con trai bị giữ tại một đồn biên phòng phía Campuchia cũng đã bị xác minh là không đúng sự thật. Lãnh đạo thuộc Bộ đội Biên phòng tỉnh Tây Ninh đã khẳng định không có trường hợp nào như thông tin mà facebook đã đăng tải.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng luật Kết Nối nhận xét, việc thông tin thất thiệt vỡ đập thủy điện Bản Vẽ đã gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác điều hành, ứng phó của chính quyền địa phương. Việc tạo ra và phát tán thông tin không có thật như ‘uống nước sâm rồi tỉnh dậy ở Campuchia’ cũng là một hành vi tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật.

Theo khoản 1, Điều 8, Luật An ninh mạng 2018, hành vi đưa thông tin sai sự thật lên mạng gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan nhà nước, người thi hành công vụ hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân là hành vi bị nghiêm cấm. Tại Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 37 Điều 1, Nghị định 14/2022/NĐ-CP quy định, cá nhân lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống có thể bị phạt tiền từ 10.000.000-20.000.000 đồng.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng khuyến cáo: ‘Mạng xã hội là không gian mở, nhưng không phải là vùng an toàn pháp lý. Việc đăng tải, chia sẻ thông tin trên mạng là một phần của quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, bất kỳ quyền nào cũng đi kèm trách nhiệm. Khi hoạt động trên không gian mạng, mỗi người cần ý thức rõ rằng: Mình phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung đăng tải.’

Người dùng mạng xã hội cần tỉnh táo trước mỗi lượt chia sẻ và chỉ nên tiếp nhận thông tin từ các nguồn báo chí chính thống, cổng thông tin của cơ quan nhà nước, hoặc các tổ chức uy tín được pháp luật công nhận. Người dân có thể kiểm chứng thông tin từ các nguồn chính thống như: Cổng thông tin điện tử Chính phủ, báo chí chính thống, thông báo từ UBND các cấp và cơ quan chuyên môn.

Trong thời đại số, mạng xã hội không chỉ là nơi kết nối mà còn là ‘cuốn nhật ký mở’ của hàng triệu người. Chỉ cần vài thao tác, bất kỳ ai cũng có thể chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, thông tin,… đến hàng ngàn người khác. Tuy nhiên, chính sự tiện lợi ấy cũng tiềm ẩn những rủi ro pháp lý nếu người dùng thiếu hiểu biết hoặc vô tình lan truyền thông tin sai sự thật.

Thương mại điện tử tại Việt Nam đang trải qua một giai đoạn phát triển mạnh mẽ, mang lại nhiều cơ hội cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc kinh doanh trong lĩnh vực này mà không có giấy phép có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Cụ thể, các cá nhân và tổ chức có thể bị phạt tiền từ 20 đến 30 triệu đồng và thậm chí bị đình chỉ hoạt động.

Để hoạt động hợp pháp, tất cả các cá nhân và tổ chức kinh doanh thương mại điện tử cần phải đăng ký hoặc thông báo với Bộ Công Thương theo quy định tại Nghị định số 52/2013/NĐ-CP và Nghị định số 85/2021/NĐ-CP. Nghị định số 24/2025/NĐ-CP cũng quy định rõ rằng việc kinh doanh thương mại điện tử mà không có giấy phép có thể bị xử phạt hành chính lên đến 30 triệu đồng và phải tạm dừng hoặc đình chỉ hoạt động.

Tiến sĩ Kinh tế, Luật sư Lê Bá Thường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu pháp luật và Văn hoá doanh nghiệp, cho biết rằng bất kỳ tổ chức, cá nhân nào thiết lập website thương mại điện tử để bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ đều cần thực hiện thủ tục đăng ký hoặc thông báo. Việc đăng ký hoặc thông báo với Bộ Công Thương không chỉ giúp tránh rủi ro pháp lý mà còn nâng cao uy tín và niềm tin với khách hàng.

Các quy định hiện hành chia thủ tục pháp lý thành nhiều hình thức, tùy vào loại hình kinh doanh thương mại điện tử. Tổ chức, cá nhân có thể lựa chọn loại hình để đăng ký, bao gồm thông báo website, đăng ký website, giấy phép điều chỉnh và giấy phép tạm thời.

Cá nhân có mã số thuế được phép thông báo website bán hàng, nhưng nếu muốn vận hành sàn thương mại điện tử hoặc cung cấp dịch vụ, cá nhân bắt buộc phải thành lập doanh nghiệp hoặc tổ chức hợp pháp.

Để hạn chế tình trạng phải chỉnh sửa nhiều lần, doanh nghiệp nên chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng ngay từ đầu, bao gồm đơn đăng ký/thông báo, giấy phép đăng ký kinh doanh hoặc mã số thuế cá nhân, quy chế hoạt động của nền tảng, các hợp đồng dịch vụ và đề án bảo mật.

Doanh nghiệp cũng cần thường xuyên cập nhật các văn bản pháp luật mới, đặc biệt là Nghị định số 24/2025/NĐ-CP để tránh bị xử phạt. Đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cần chuẩn bị thêm các tài liệu chứng minh năng lực tài chính và tuân thủ cam kết quốc tế trong quá trình xin phép.

Tóm lại, tuân thủ đúng quy định không chỉ giúp doanh nghiệp thương mại điện tử hoạt động hợp pháp mà còn tạo niềm tin vững chắc với người tiêu dùng trong môi trường số hóa ngày càng cạnh tranh.