Những vụ việc ‘bắt cóc online’ tinh vi xảy ra gần đây đã đặt ra nhiều câu hỏi về sự kết nối trong gia đình và hiểm họa từ thế giới ảo. Các đối tượng giả danh công an hoặc cơ quan chức năng để lừa gạt, yêu cầu nạn nhân dàn dựng kịch bản bắt cóc, tống tiền. Điều này cho thấy thế giới mạng, vốn được xem là không gian học tập, kết nối và giải trí, đang dần trở thành ‘vùng xám’ tiềm ẩn nhiều rủi ro khôn lường, đặc biệt với lứa tuổi trẻ vị thành niên.

Theo Báo cáo của Văn phòng Tổng Y sĩ Hoa Kỳ, năm 2023, có 95% thanh thiếu niên Mỹ từ 13-17 tuổi sử dụng mạng xã hội, trong đó hơn một phần ba dùng gần như liên tục. Tổ chức Common Sense Media của Mỹ cũng đưa ra số liệu năm 2025, khoảng 70% thanh thiếu niên Mỹ từng dùng AI (trí tuệ nhân tạo) để ‘trút bầu tâm sự’. Và hơn 30% nói rằng, họ chia sẻ chuyện nghiêm túc với AI còn hơn với người thật.

Tại Việt Nam, báo cáo của UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – năm 2022 chỉ ra, 82% trẻ từ 12-13 tuổi và 93% trẻ từ 14-15 tuổi dùng Internet hàng ngày. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cảnh báo thanh thiếu niên Việt Nam hiện dùng mạng xã hội trung bình 5-7 giờ mỗi ngày.

Chuyên gia giáo dục, Phó Viện trưởng Viện Học tập suốt đời Tống Liên Anh chia sẻ, sự đứt gãy trong kết nối gia đình ở thời đại mạng bùng nổ như hiện nay không còn là chuyện hiếm. Chuyên gia Tống Liên Anh đưa ra lời khuyên trong vấn đề giáo dục ở gia đình: ‘Đôi khi, một bữa cơm không có điện thoại, một buổi tối đi bộ cùng nhau, hay chỉ là cùng con xem lại một bộ phim cũ cũng đủ tạo nên kết nối.’

‘Tôi thường khuyên phụ huynh hãy học cách hỏi con về cảm xúc chứ đừng chỉ hỏi về điểm số hay thành tích. Một câu như ‘Hôm nay con có vui không?’, ‘Có điều gì làm con mệt không?’ tưởng đơn giản, nhưng lại có thể mở ra cánh cửa để cha mẹ bước vào thế giới tâm tư đầy bí mật và xáo trộn của trẻ một cách rất tự nhiên.’

Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh cho rằng, thế giới mạng xã hội đang có sức hút lớn với trẻ. Trẻ sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ với một người lạ trên mạng, chứ không phải bố mẹ. Mạng xã hội có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn giữa bố mẹ và con cái, đồng thời tạo ra chuỗi đứt gãy trong các mối quan hệ trong gia đình, khi các thành viên đều muốn dùng điện thoại, lướt mạng hơn là cùng nhau chuyện trò.

Trước những rủi ro từ thế giới mạng, chuyên gia Tống Liên Anh nhấn mạnh, cần thiết phải tạo ra sự kết nối trong gia đình và giáo dục trẻ về những hiểm họa từ mạng xã hội. Cha mẹ cần dành thời gian cho con cái, tạo ra không gian để trẻ có thể chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc một cách tự nhiên.

Chúng ta cần phải nhận thức được rằng, thế giới mạng xã hội không phải là một không gian riêng tư an toàn cho trẻ. Vì vậy, việc giáo dục và hướng dẫn trẻ sử dụng mạng xã hội một cách an toàn và có trách nhiệm là rất cần thiết.

Trào lưu ghép ảnh chú rể mặc vest trắng cầm hoa cưới đang lan rộng trên các nền tảng mạng xã hội tại Việt Nam. Với sự hỗ trợ của các ứng dụng chỉnh sửa ảnh, người dùng có thể tạo ra những bức ảnh cưới ‘giả mà như thật’, mang tính giải trí cao và thu hút nhiều sự quan tâm.

Người dùng chỉ cần tải một ứng dụng chỉnh sửa ảnh có tên Xingtu, tìm kiếm từ khóa ‘chú rể’ và chọn mẫu template đang thịnh hành. Ứng dụng này tự động ghép khuôn mặt người dùng vào hình ảnh chú rể mặc vest trắng, tay cầm bó hoa cưới với ánh sáng lung linh như chụp tại phim trường chuyên nghiệp. Chỉ trong vài giây, một bộ ảnh cưới hoàn chỉnh được tạo ra mà không cần bất kỳ buổi chụp hình nào.

Trào lưu này không dừng lại ở việc ghép ảnh cá nhân. Nhiều người dùng còn lồng ghép hình ảnh của bạn bè, người thân hoặc thậm chí thần tượng vào ảnh mẫu chú rể để tạo nên các tình huống hài hước và lan truyền trên TikTok, Facebook, Instagram. Người dùng có tên tài khoản Nguyễn Hạnh còn tự tạo bộ ảnh cưới với người nổi tiếng, đi kèm lời chú thích như: ‘ngày em lấy chồng’; ‘chú rể trong mơ’ để tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Theo ông Vũ Thanh Thắng – Giám đốc cấp cao AI, Công ty Cổ phần An ninh mạng SCS, đây là ví dụ điển hình cho thấy người trẻ hiện nay không chỉ sáng tạo mà còn biết tận dụng công nghệ để tạo ra nội dung hấp dẫn, dễ lan truyền. Việc sử dụng các ứng dụng chỉnh sửa ảnh công nghệ cao không chỉ giúp người dùng trải nghiệm công nghệ AI trong chỉnh sửa ảnh mà còn phản ánh xu hướng cá nhân hóa nội dung giải trí – một phần tất yếu trong văn hóa mạng hiện đại.

Tuy nhiên, ông Thắng cũng lưu ý rằng trào lưu ghép ảnh cũng đặt ra một số lo ngại. Việc sử dụng hình ảnh người khác để ghép ảnh mà không có sự đồng thuận có thể vi phạm quyền riêng tư, thậm chí dẫn đến tranh cãi nếu bị sử dụng với mục đích chế giễu hoặc thương mại. Bên cạnh đó, một số ứng dụng chỉnh sửa ảnh nước ngoài vẫn tiềm ẩn nguy cơ thu thập dữ liệu người dùng, đặc biệt khi yêu cầu truy cập thư viện ảnh hoặc khuôn mặt.

Trào lưu chú rể vest trắng cầm hoa là một minh chứng rõ nét cho cách mạng xã hội biến nội dung giải trí cá nhân thành xu hướng cộng đồng. Nhưng phía sau những yếu tố thu hút là yêu cầu ngày càng cấp thiết về việc sử dụng công nghệ một cách văn minh, tôn trọng quyền hình ảnh và an toàn dữ liệu.