Ukraine đạt thỏa thuận tiềm năng bán máy bay không người lái cho Mỹ, trị giá lên đến 30 tỷ USD

Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, vừa công bố thông tin về việc đạt được thỏa thuận bán máy bay không người lái (UAV) của Ukraine cho Mỹ, với giá trị hợp đồng có thể lên tới 30 tỷ USD. Thông báo này được đưa ra vào ngày 25-7, sau khi ông Zelensky có cuộc gặp gỡ với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Thỏa thuận tiềm năng này dự kiến sẽ mang lại nguồn thu đáng kể cho Ukraine, với ước tính giá trị dao động từ 10 đến 30 tỷ USD. Thông tin cụ thể về hợp đồng này vẫn chưa được công bố, nhưng ông Zelensky cho biết đây là một thỏa thuận “đôi bên cùng có lợi”, trong đó Mỹ sẽ mua UAV của Ukraine và đổi lại, Kiev sẽ nhận được vũ khí của Mỹ.

Trước đó, chính quyền Tổng thống Trump đã phê duyệt hai thương vụ vũ khí với Ukraine, ước tính trị giá khoảng 330 triệu USD. Việc giám sát các hợp đồng sắp tới với Mỹ sẽ do Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Rustem Umerov, Bộ trưởng Quốc phòng Denys Shmyhal và ông Oleksandr Kamyshin – cố vấn tổng thống Ukraine – phụ trách.

Ông Zelensky cũng cho biết Ukraine đang đẩy mạnh việc chuyển một phần năng lực sản xuất vũ khí ra nước ngoài và đang đàm phán với Đan Mạch, Na Uy và Đức để thiết lập các cơ sở sản xuất chung. Kiev đã đạt được thỏa thuận với Đan Mạch về việc thiết lập dây chuyền sản xuất UAV tầm xa, với mô hình hợp tác 50/50 với khu vực tư nhân.

Kể từ khi chiến sự Nga-Ukraine bùng nổ vào năm 2022, Ukraine đã mở rộng quy mô sản xuất thiết bị không người lái trên cả ba lĩnh vực (trên không, trên bộ và trên biển), với mục tiêu chế tạo 30.000 UAV tầm xa vào năm 2025. Các nền tảng tấn công kết hợp của Ukraine, bao gồm dòng UAV Palianytsia và Peklo, đã thu hút sự quan tâm quốc tế nhờ khả năng tấn công chính xác ở cự ly xa.

Thế nhưng, đến thời điểm này, Mỹ chưa lên tiếng về thông tin trên.

Nga vừa công bố hình ảnh và video ghi lại bên trong nhà máy sản xuất UAV Geran, còn được Ukraine và phương Tây gọi là Shahed, nhằm phô diễn năng lực sản xuất quốc phòng vượt trội của Moscow. Những hình ảnh này tập trung vào loại UAV cảm tử Geran, trong bối cảnh Nga đang tăng cường các cuộc tấn công bằng UAV vào Ukraine.

Đợt leo thang mạnh mẽ trong các cuộc tấn công bằng UAV của Nga diễn ra đồng thời với việc công bố hình ảnh. Ngày 9/7, Moscow đã tiến hành đợt oanh kích bằng đường không lớn nhất kể từ đầu cuộc chiến, với tổng cộng 741 UAV và tên lửa được phóng chỉ trong một đêm. Các nhà phân tích nhận định rằng Nga có thể sớm đạt khả năng phóng từ 1.000 đến 2.000 UAV mỗi ngày, với mục tiêu làm quá tải hệ thống phòng không của Ukraine và bào mòn sự hỗ trợ quân sự từ phương Tây.

Chiến lược của Nga tập trung vào việc áp đảo bằng số lượng UAV, khai thác sự bất cân xứng về chi phí tấn công và đánh chặn, và kéo giãn nguồn lực của Ukraine lẫn NATO đến điểm gãy. Những hình ảnh và video ghi lại bên trong nhà máy Yelabuga ở Tatarstan cho thấy năng lực sản xuất UAV của Nga. Nhà máy này cách Ukraine hơn 1.300km và được cho là đang sản xuất hơn 5.000 chiếc Geran mỗi tháng, với tổng cộng 18.000 chiếc được chế tạo trong nửa đầu năm 2025.

Nhà máy Yelabuga được xây dựng dưới lòng đất, tăng khả năng chống chịu trước các cuộc tấn công tầm xa của Ukraine. Video cho thấy các xưởng đúc, dây chuyền lắp ráp, phân xưởng điện tử, tất cả đều nằm bên dưới các kết cấu kiên cố như pháo đài. Mặc dù nằm xa tiền tuyến, Yelabuga vẫn nhiều lần bị UAV Ukraine tập kích. Tuy nhiên, bất chấp các đợt tấn công, hoạt động sản xuất dường như không bị ảnh hưởng nghiêm trọng, với giới chức khẳng định nhà máy vẫn “vận hành ổn định”.

UAV Geran được thiết kế để thực hiện các cuộc tấn công tầm xa của Nga. Phiên bản tiêu chuẩn có chiều dài 3,5m, sải cánh 2,5m, khối lượng vào khoảng 200kg, đầu đạn nặng 50kg, tầm bay tối đa 1.800km và tốc độ tối đa 300km/h. Mặc dù có chi phí tương đối thấp, khoảng 35.000-50.000 USD/chiếc, UAV Geran vẫn gây áp lực lớn lên hệ thống phòng không của Ukraine. Trong khi đó, một quả tên lửa đánh chặn Patriot có giá hơn 5 triệu USD.

Nga đã không ngừng cải tiến UAV Geran trong thời gian qua với các phiên bản uy lực hơn, tầm bay cao hơn, tốc độ nhanh hơn, thậm chí được cho trang bị đầu đạn nhiệt áp. Các cải tiến này khiến UAV trở nên khó đánh chặn, phá hủy mục tiêu hiệu quả hơn phiên bản cũ.

Việc Nga hé lộ hoạt động sản xuất UAV quy mô công nghiệp, có khả năng đặt ngầm, khó bị phá hủy, truyền tải thông điệp rõ ràng rằng Nga đã sẵn sàng cho một cuộc chiến tiêu hao kéo dài với đối thủ và họ đang chiếm ưu thế lớn.

…