Những vụ việc ‘bắt cóc online’ tinh vi xảy ra gần đây đã đặt ra nhiều câu hỏi về sự kết nối trong gia đình và hiểm họa từ thế giới ảo. Các đối tượng giả danh công an hoặc cơ quan chức năng để lừa gạt, yêu cầu nạn nhân dàn dựng kịch bản bắt cóc, tống tiền. Điều này cho thấy thế giới mạng, vốn được xem là không gian học tập, kết nối và giải trí, đang dần trở thành ‘vùng xám’ tiềm ẩn nhiều rủi ro khôn lường, đặc biệt với lứa tuổi trẻ vị thành niên.

Theo Báo cáo của Văn phòng Tổng Y sĩ Hoa Kỳ, năm 2023, có 95% thanh thiếu niên Mỹ từ 13-17 tuổi sử dụng mạng xã hội, trong đó hơn một phần ba dùng gần như liên tục. Tổ chức Common Sense Media của Mỹ cũng đưa ra số liệu năm 2025, khoảng 70% thanh thiếu niên Mỹ từng dùng AI (trí tuệ nhân tạo) để ‘trút bầu tâm sự’. Và hơn 30% nói rằng, họ chia sẻ chuyện nghiêm túc với AI còn hơn với người thật.

Tại Việt Nam, báo cáo của UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – năm 2022 chỉ ra, 82% trẻ từ 12-13 tuổi và 93% trẻ từ 14-15 tuổi dùng Internet hàng ngày. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cảnh báo thanh thiếu niên Việt Nam hiện dùng mạng xã hội trung bình 5-7 giờ mỗi ngày.

Chuyên gia giáo dục, Phó Viện trưởng Viện Học tập suốt đời Tống Liên Anh chia sẻ, sự đứt gãy trong kết nối gia đình ở thời đại mạng bùng nổ như hiện nay không còn là chuyện hiếm. Chuyên gia Tống Liên Anh đưa ra lời khuyên trong vấn đề giáo dục ở gia đình: ‘Đôi khi, một bữa cơm không có điện thoại, một buổi tối đi bộ cùng nhau, hay chỉ là cùng con xem lại một bộ phim cũ cũng đủ tạo nên kết nối.’

‘Tôi thường khuyên phụ huynh hãy học cách hỏi con về cảm xúc chứ đừng chỉ hỏi về điểm số hay thành tích. Một câu như ‘Hôm nay con có vui không?’, ‘Có điều gì làm con mệt không?’ tưởng đơn giản, nhưng lại có thể mở ra cánh cửa để cha mẹ bước vào thế giới tâm tư đầy bí mật và xáo trộn của trẻ một cách rất tự nhiên.’

Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh cho rằng, thế giới mạng xã hội đang có sức hút lớn với trẻ. Trẻ sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ với một người lạ trên mạng, chứ không phải bố mẹ. Mạng xã hội có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn giữa bố mẹ và con cái, đồng thời tạo ra chuỗi đứt gãy trong các mối quan hệ trong gia đình, khi các thành viên đều muốn dùng điện thoại, lướt mạng hơn là cùng nhau chuyện trò.

Trước những rủi ro từ thế giới mạng, chuyên gia Tống Liên Anh nhấn mạnh, cần thiết phải tạo ra sự kết nối trong gia đình và giáo dục trẻ về những hiểm họa từ mạng xã hội. Cha mẹ cần dành thời gian cho con cái, tạo ra không gian để trẻ có thể chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc một cách tự nhiên.

Chúng ta cần phải nhận thức được rằng, thế giới mạng xã hội không phải là một không gian riêng tư an toàn cho trẻ. Vì vậy, việc giáo dục và hướng dẫn trẻ sử dụng mạng xã hội một cách an toàn và có trách nhiệm là rất cần thiết.

Rối loạn ăn uống ở thanh thiếu niên tăng vọt trong đại dịch COVID-19, một thực trạng đáng lo ngại đang nổi lên trên toàn cầu. Đối với Moorea Friedman, một trong những nạn nhân của tình trạng này, cuộc chiến đấu với sự hoàn hảo và lo lắng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của cô. Friedman chia sẻ, việc dành nhiều thời gian cô lập và xem phim, chương trình truyền hình, nơi các nhân vật chính thường có vẻ ngoài hoàn hảo, đã tạo ra áp lực không nhỏ cho cô.

‘Bạn nhìn thấy nhân vật chính và họ đều rất đẹp. Và bạn tự hỏi, Liệu tôi phải trông như vậy để được coi là xứng đáng? Để được yêu thương?’ Friedman nói. Sự tự ti và cảm giác không đủ tốt đã khiến Friedman cảm thấy tồi tệ về bản thân. ‘Thế giới đang quay cuồng ngoài tầm kiểm soát, và cơ thể tôi cũng vậy. Và vậy tôi đã cố gắng làm gì? Tôi cố gắng kiểm soát nó’, cô nói.

Việc kiểm soát này đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi Friedman ngừng có kinh nguyệt, một tình trạng gọi là vô kinh, báo hiệu hormone của cơ thể không hoạt động đúng cách. Bác sĩ đã cảnh báo cô về tình trạng tim không khỏe, và Friedman nhận ra rằng cô đã bị mắc kẹt trong những mô hình gây hại cho tâm trí và cơ thể của mình.

Rối loạn ăn uống là những căn bệnh phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết và hỗ trợ chuyên nghiệp. Bác sĩ nhi khoa Eva Trujillo, chủ tịch của Hiệp hội chuyên gia rối loạn ăn uống quốc tế, cho biết những căn bệnh này ‘thực sự tái cấu trúc não bộ’, giảm kích thước não, và khiến việc tập trung và điều chỉnh cảm xúc trở nên khó khăn hơn. Suy dinh dưỡng có thể làm chậm quá trình trao đổi chất, ảnh hưởng đến mật độ xương và thậm chí dẫn đến ngừng tim.

Trong bối cảnh này, vai trò của các chuyên gia y tế và cơ sở điều trị chuyên nghiệp trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trujillo cũng là người đồng sáng lập Comenzar de Nuevo, một cơ sở điều trị hàng đầu ở Mỹ Latinh, nơi bệnh nhân của mọi lứa tuổi và tầng lớp xã hội có thể nhận được hỗ trợ và xây dựng kỹ năng khi hồi phục. Với điều trị đúng cách, người bệnh có thể hồi phục hoàn toàn, nhưng não bộ cần thời gian, thực phẩm, trị liệu và sự thương xót để lành lại.

Đối với Friedman, hồi phục không chỉ là về việc vượt qua khó khăn của bản thân mà còn là về việc giúp đỡ những người khác đang vật lộn với rối loạn ăn uống và các tình trạng sức khỏe tâm thần khác. Cô đã bắt đầu một podcast về sức khỏe tâm thần và sức khỏe gọi là Balancing Act. ‘Khi tôi đang cố gắng vượt qua khó khăn này, tôi nhận ra rằng tôi muốn giúp đỡ những người khác cảm thấy như họ đã phải chiến đấu một mình’, cô nói. ‘Bởi vì tôi biết cảm giác như thế nào khi phải vật lộn một mình’.

Trong những ngày từ 27 đến 30-7, chùa Thanh Hà đã tổ chức thành công khóa tu ‘Phật ơi, con về rồi!’ lần thứ 3. Sự kiện này đã thu hút 350 khóa sinh tham gia, bao gồm các em thanh thiếu niên và tình nguyện viên trên địa bàn. Khóa tu không chỉ mang lại những trải nghiệm ý nghĩa mà còn tạo ra không gian để các bạn trẻ phát triển tâm hồn và đạo đức trong môi trường Phật giáo.

Trong suốt khóa tu, các em đã được trải nghiệm nhiều hoạt động phong phú và đa dạng, bao gồm tụng kinh, ngồi thiền, nghe pháp thoại và tham gia các sinh hoạt chung cùng các chương trình văn hóa – nghệ thuật Phật giáo. Những hoạt động này không chỉ giúp các bạn trẻ hiểu hơn về Phật pháp mà còn tạo cơ hội để các em kết nối với nhau và phát triển tâm hồn.

Thượng tọa Thích Tâm Đức, Ủy viên Thường trực Hội đồng Trị sự, Chứng minh Ban Trị sự Phật giáo tỉnh, trụ trì chùa Thanh Hà, đã chia sẻ về khóa tu: “Khóa tu này không chỉ là hành trình để các bạn trẻ quay về với Phật pháp mà còn là dịp để sống chậm lại, quay về với tâm hồn trong sáng, yêu thương bản thân và kết nối chân thành với mọi người xung quanh”. Qua đó, Thượng tọa Thích Tâm Đức hy vọng rằng khóa tu sẽ để lại nhiều dấu ấn đẹp và trở thành cơ hội để các bạn trẻ phát triển tâm hồn và đạo đức.

Khóa tu ‘Phật ơi, con về rồi!’ lần thứ 3 tại chùa Thanh Hà đã kết thúc, nhưng những dấu ấn và bài học mà khóa tu mang lại sẽ còn mãi với các khóa sinh. Sự kiện này không chỉ góp phần xây dựng một cộng đồng Phật tử trẻ mà còn thể hiện sự quan tâm của Phật giáo đối với việc hướng đạo và giáo dục cho thế hệ trẻ.

Công an phường Sông Trí, tỉnh Quảng Ngãi vừa tiến hành triệu tập và làm việc với một nhóm thanh thiếu niên trên địa bàn, liên quan đến hành vi rủ rê, chuẩn bị hung khí và khiêu khích đánh nhau trên mạng xã hội Tiktok. Những cá nhân bị triệu tập bao gồm N.Đ.K (14 tuổi), H.T.Đ.K (13 tuổi), N.H.N (14 tuổi), L.H.H (12 tuổi), và D.T.N (15 tuổi).

Trong quá trình làm việc, lực lượng công an đã phát hiện và thu giữ một số vũ khí mà các đối tượng này đã chuẩn bị để sử dụng trong các cuộc hẹn đánh nhau. Cụ thể, các thanh thiếu niên này đã tự nguyện giao nộp 2 thanh kiếm, 1 dao tự chế và 1 khẩu súng bắn bi. Điều này cho thấy sự chuẩn bị khá kỹ lưỡng của nhóm đối tượng này trước khi xảy ra xung đột.

Được biết, nhóm đối tượng này đã có mâu thuẫn với một nhóm khác trên mạng xã hội, và nếu không được ngăn chặn kịp thời, vụ việc có thể sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự an toàn và ổn định của cộng đồng. Nhận thức được nguy cơ tiềm ẩn, Công an phường Sông Trí đã tiến hành làm việc, vận động và thuyết phục các thanh thiếu niên này giao nộp vũ khí và cam kết không tham gia vào các hoạt động gây mất trật tự công cộng.

Hiện tại, cơ quan chức năng đang tiếp tục phối hợp với gia đình và nhà trường để tăng cường giáo dục và quản lý các đối tượng này. Việc phối hợp chặt chẽ giữa các bên sẽ giúp ngăn chặn những hành vi tiêu cực và hướng dẫn các em đi đúng hướng, tránh xa những cám dỗ và nguy cơ trên môi trường mạng.

Đồng thời, Công an phường Sông Trí cũng đang phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh để xác định và rà soát các đối tượng liên quan khác. Việc này nhằm đảm bảo rằng tất cả các cá nhân liên quan đến vụ việc sẽ được xử lý triệt để, không để xảy ra tình trạng mất an ninh trật tự trên địa bàn.

Qua sự việc này, một lần nữa cho thấy sự cần thiết của sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cơ quan chức năng trong việc quản lý, giáo dục và định hướng cho thanh thiếu niên. Đồng thời, cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức và kỹ năng sống cho các em trong thời đại công nghệ số, để các em có thể sử dụng mạng xã hội một cách an toàn và lành mạnh.

Như vậy, với sự vào cuộc kịp thời và quyết liệt của cơ quan chức năng, vụ việc liên quan đến nhóm thanh thiếu niên trên đã được ngăn chặn và xử lý một cách hiệu quả. Điều này góp phần bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của cộng đồng.

Công an phường Vũng Áng, Hà Tĩnh, vừa thực hiện một chiến công xuất sắc khi triệt phá thành công một nhóm học sinh liên quan đến vụ trộm cắp thiết bị thi công tại Dự án Trạm biến áp 220kV Vũng Áng. Dự án này được coi là một công trình trọng điểm quốc gia, và việc mất trộm thiết bị quan trọng đã gây ra nhiều lo ngại về an ninh và tiến độ thi công.

Trước đó, đơn vị thi công đã trình báo về việc mất trộm với cơ quan chức năng, cung cấp thông tin về các thiết bị bị mất và thời gian xảy ra sự việc. Nhận được tin báo, Công an phường Vũng Áng đã nhanh chóng vào cuộc, triển khai các biện pháp nghiệp vụ để điều tra và xác minh. Lực lượng công an đã tiến hành thu thập chứng cứ, phỏng vấn các nhân chứng và phân tích dữ liệu để xác định nhóm đối tượng gây ra vụ trộm cắp.

Qua quá trình điều tra, công an đã xác định được nhóm đối tượng gây ra vụ trộm cắp là các em học sinh đang sinh sống tại tổ dân phố Yên Thịnh, phường Vũng Áng. Để đảm bảo các biện pháp xử lý phù hợp với lứa tuổi và hoàn cảnh của các đối tượng, lực lượng công an đã tiến hành làm việc với gia đình, nhà trường và chính quyền địa phương. Sự phối hợp chặt chẽ này đã giúp cho quá trình điều tra và xử lý vụ việc được thực hiện một cách hiệu quả và đúng quy định pháp luật.

Một kết quả tích cực từ vụ việc là lực lượng công an đã thu hồi toàn bộ tài sản bị mất trộm. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu thiệt hại cho đơn vị thi công mà còn góp phần duy trì trật tự và an ninh tại khu vực dự án. Hiện vụ việc đã được lập hồ sơ để xử lý theo quy định, nhằm đảm bảo các đối tượng phải nhận được sự xử lý phù hợp trước pháp luật.

Công an phường Vũng Áng cũng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phụ huynh quản lý chặt chẽ con em mình, đặc biệt trong dịp nghỉ hè. Đây là thời gian mà các em có nhiều thời gian rảnh hơn, và nguy cơ xảy ra các hành vi vi phạm pháp luật cũng tăng lên. Do đó, sự quan tâm và giám sát của gia đình là rất cần thiết để ngăn chặn các hành vi tiêu cực trong lứa tuổi thanh thiếu niên, góp phần xây dựng một cộng đồng an toàn và lành mạnh.

Để phòng ngừa các vụ trộm cắp tương tự xảy ra trong tương lai, cộng đồng cần nâng cao ý thức bảo vệ tài sản và xây dựng môi trường sống an toàn. Hơn nữa, cơ quan chức năng cần tăng cường các hoạt động tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên, giúp các em hiểu rõ về hậu quả của các hành vi vi phạm pháp luật và có ý thức sống lành mạnh, có trách nhiệm với cộng đồng.

Trung Quốc đang tăng cường kiểm soát và siết chặt quy định về nội dung phim chiếu mạng nhằm nâng cao chất lượng nghệ thuật và định hướng giá trị cho thanh thiếu niên. Mới đây, cơ quan quản lý của nước này đã ban hành văn bản yêu cầu chấn chỉnh và cấm các phim chiếu mạng có nội dung xây dựng nhân vật siêu nhân, rời xa thực tế.

Các bộ phim nằm trong diện kiểm soát bao gồm các phim ngắn được phát trên các nền tảng mạng xã hội. Hiện tại, các bộ phim ngắn có nội dung độc hại hay định hướng sai lệch đều bị gỡ bỏ trên các nền tảng. Trong những năm gần đây, cơ quan quản lý văn hóa của Trung Quốc đã quan tâm đến dòng phim ngắn chiếu mạng, đặc biệt là sau sự bùng nổ của dòng phim này từ năm 2022 với doanh thu tăng trưởng lớn.

Theo thống kê, quy mô thị trường phim ngắn tại Trung Quốc đã đạt 6,9 tỷ USD vào năm ngoái và số lượng người xem dòng phim này tăng mạnh trong những năm gần đây, đạt hơn nửa tỷ lượt xem trong năm 2024. Để kiểm soát sự phát triển của dòng phim này, cơ quan quản lý của Trung Quốc đã tăng cường kiểm duyệt nội dung phim.

Năm 2024, Tổng cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc đã ban hành 2 thông báo điều chỉnh việc sản xuất các phim ngắn về đề tài trung niên và phim có yếu tố ‘tổng tài bá đạo’. Những bộ phim ngắn lấy doanh nhân làm nhân vật chính đại diện cho thành công, quyền lực và giàu có, và kết hợp với cốt truyện lãng mạn phi lý chứa đựng nhiều tình tiết xa rời thực tế, tuyên truyền lối sống sai lệch.

Cơ quan quản lý yêu cầu các bộ phim ngắn về doanh nhân cần được xây dựng đúng thực tế, tránh tạo nên những kịch bản vô lý, khiến giới trẻ bị ảnh hưởng về tư tưởng. Dòng phim này bị cấm với mục đích nâng cao chất lượng sáng tác, xây dựng hệ sinh thái sáng tạo nghệ thuật lành mạnh.

Không chỉ vậy, cơ quan quản lý của Trung Quốc cũng yêu cầu các nền tảng phát sóng phải kiểm duyệt kỹ, ngăn chặn các phim ngắn khai thác yếu tố sùng bái tiền bạc, phô trương quyền lực hay sự giàu sang. Trước đó, Tổng cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc cũng ra văn bản yêu cầu chấm dứt nạn ‘thẩm mỹ ẻo lả’, cấm các nam nghệ sĩ chuộng phong cách phi giới tính, trang điểm, ăn mặc lòe loẹt, sử dụng nhiều phụ kiện.

Các cơ quan quản lý nghệ thuật Trung Quốc cho rằng đây là xu hướng thiếu chuẩn mực, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thế hệ trẻ. Các blogger lớn tại Trung Quốc cũng được yêu cầu nam tính hơn trong tạo hình. Dòng phim đam mỹ (đồng tính nam), yêu sớm, tình một đêm cũng bị cấm tại thị trường Trung Quốc.

Việc ngăn chặn dòng phim đam mỹ hay sự nữ tính hóa trong cộng đồng nam nghệ sĩ tại Trung Quốc xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Theo AFP, do tỷ lệ sinh tại Trung Quốc ngày càng giảm, các nhà chức trách Trung Quốc đang cố gắng khơi dậy giá trị nam tính truyền thống ở giới trẻ.

Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của con người, đặc biệt là trong giới trẻ. Một nghiên cứu gần đây của Common Sense Media cho thấy hơn 70% thanh thiếu niên Mỹ đang sử dụng AI như một người bạn đồng hành, đặt ra những câu hỏi về sự phát triển nhận thức và tâm lý xã hội của thế hệ lớn lên cùng AI.

Kayla Chege, một học sinh 15 tuổi tại bang Kansas, là một trong số nhiều thanh thiếu niên đang sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ cuộc sống hàng ngày. Cô thường xuyên sử dụng ChatGPT để hỏi về các vấn đề thường ngày, từ gợi ý mua sắm đến lập kế hoạch tổ chức sinh nhật. Mặc dù cô khẳng định không dùng AI để gian lận trong học tập mà chỉ tận dụng chatbot cho các câu hỏi đời thường, nhưng cô cũng thừa nhận AI đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mình.

Nghiên cứu của Common Sense Media dựa trên khảo sát hơn 1.000 thiếu niên trên toàn nước Mỹ cho thấy AI đang được sử dụng không chỉ như công cụ hỏi đáp mà còn là nơi tìm kiếm lời khuyên, cảm xúc và sự đồng hành. Đáng chú ý, 31% teen được hỏi cho biết họ cảm thấy những cuộc trò chuyện với AI ‘thỏa mãn bằng hoặc hơn’ so với việc nói chuyện với bạn bè ngoài đời.

Với nhiều thiếu niên, sự hấp dẫn của AI nằm ở việc nó luôn sẵn sàng, không phán xét và mang lại cảm giác được thấu hiểu. Tuy nhiên, chính sự lý tưởng đó lại khiến nhiều chuyên gia lo ngại về việc trẻ em mất dần niềm tin vào bản thân trong việc đưa ra quyết định.

Giáo sư Eva Telzer, chuyên ngành tâm lý và thần kinh học tại Đại học North Carolina, cho biết trẻ em từ 8 tuổi đã bắt đầu sử dụng AI sinh ngữ. Bà cũng phát hiện rằng nhiều teen đang dùng AI không chỉ để học hay giải trí, mà còn để khám phá bản sắc giới tính, tìm sự gắn kết cảm xúc.

Nhiều nền tảng AI hiện không có kiểm soát độ tuổi hiệu quả, dễ tạo ra nội dung độc hại, tình dục hoặc lời khuyên nguy hiểm. Một số chatbot còn nuông chiều cảm xúc, khiến giới trẻ mất dần khả năng tự quyết và tư duy phản biện.

Theo ông Michael Robb, trưởng nhóm nghiên cứu của Common Sense Media, những phát hiện từ khảo sát mới là một hồi chuông cảnh tỉnh dành cho phụ huynh, nhà trường và các nhà hoạch định chính sách. ‘Chúng tôi hoàn toàn bất ngờ trước mức độ phổ biến của AI trong đời sống giới trẻ,’ Robb nói.

Tóm lại, việc sử dụng AI như một người bạn đồng hành trong giới trẻ đang trở nên phổ biến, đặt ra những câu hỏi về sự phát triển nhận thức và tâm lý xã hội của thế hệ lớn lên cùng AI. Cần có những biện pháp để kiểm soát và hướng dẫn việc sử dụng AI trong giới trẻ, nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh và an toàn cho thế hệ tương lai. Để biết thêm thông tin về nghiên cứu này, bạn có thể truy cập vào trang web của Common Sense Media để hiểu rõ hơn về vấn đề này.