Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc ‘online’, lừa đảo qua mạng nhắm vào trẻ vị thành niên đã liên tục được ghi nhận, gây hoang mang trong dư luận xã hội. Sự gia tăng của các vụ việc này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tăng cường vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ cho học sinh.

Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, chuyên gia giáo dục, nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá, tò mò với cái mới, thích thử thách và khát khao được công nhận. Điều này làm cho các em dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu. “Trẻ em trong giai đoạn này thường có xu hướng muốn khẳng định bản thân và đôi khi thiếu sự định hướng đúng đắn, làm cho chúng dễ dàng trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo trên mạng,” Tiến sĩ Hương cho biết.

Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cho rằng trẻ thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt là trong môi trường phi vật lý như không gian mạng, khiến nguy cơ bị tấn công ngày càng gia tăng. “Trẻ em hiện nay dành rất nhiều thời gian trên mạng internet, và nếu không có kỹ năng cần thiết, các em sẽ rất khó để phân biệt và phòng tránh những hành vi lừa đảo,” Thạc sĩ Duẩn nhấn mạnh.

Thầy Nguyễn Đức Phú, giáo viên kỹ năng sống của Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra rằng khi cha mẹ quá bận rộn, ít trò chuyện hoặc thường xuyên áp đặt, các em sẽ cảm thấy cô đơn. Thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ. Kẻ xấu chỉ cần lợi dụng kẽ hở này, đóng vai một người bạn thấu hiểu, kiên nhẫn lắng nghe là có thể dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em. “Vai trò của cha mẹ và nhà trường trong việc tạo ra một môi trường an toàn và hỗ trợ cho trẻ là rất quan trọng,” thầy Phú cho biết.

Để bảo vệ trẻ, các chuyên gia khuyến nghị nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh kỹ năng tự vệ thiết yếu trong thời đại số. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa. Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Việc này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, nhất là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến.

Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ con trẻ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu. Sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường sẽ giúp trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ mình trong thời đại số và giảm thiểu những rủi ro có thể gặp phải.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, việc ứng dụng công nghệ vào bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đã trở thành một xu hướng tất yếu đối với Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Sự tích hợp công nghệ không chỉ đóng vai trò là chìa khóa để bảo tồn di sản cho thế hệ tương lai mà còn giúp quảng bá những giá trị di sản đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Với người dân Hà Nội, di sản văn hóa không chỉ đơn thuần là những công trình kiến trúc cổ kính hay những hiện vật lịch sử, mà còn đại diện cho linh hồn và bản sắc không thể tách rời của thành phố ngàn năm văn hiến. Do đó, ứng dụng công nghệ trong việc bảo tồn và quảng bá di sản được xem là một giải pháp quan trọng và cấp thiết. Việc này không chỉ giúp bảo vệ và phát huy những giá trị truyền thống mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của thành phố.

Công nghệ đã chứng minh vai trò quan trọng của mình trong việc bảo tồn và phục dựng các giá trị di sản một cách hiệu quả. Một trong những ý tưởng được nhiều người quan tâm là xây dựng một bảo tàng số về lịch sử Thăng Long – Hà Nội. Tại đây, mọi tư liệu và hiện vật lịch sử sẽ được số hóa và trình bày một cách sinh động, không chỉ giúp giữ gìn di sản mà còn thu hút được nhiều người, đặc biệt là các em học sinh và sinh viên. Việc trải nghiệm trong một không gian số như vậy sẽ giúp thế hệ trẻ tiếp cận và hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa của thành phố.

Bên cạnh đó, ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR) trong trải nghiệm di tích cũng là một giải pháp đột phá. Du khách và người dân có thể “du hành thời gian” về quá khứ và chứng kiến không gian di tích được phục dựng sống động như thật, đồng thời nghe những câu chuyện lịch sử chân thực. Công nghệ này không chỉ đem lại trải nghiệm mới mẻ mà còn giúp tăng cường sự gắn kết giữa con người với di sản văn hóa.

Ngoài ra, việc phát triển các ứng dụng di động dẫn đường và thuyết minh di sản đa ngôn ngữ cũng là một sáng kiến thiết thực. Với một chiếc điện thoại thông minh, bất cứ ai cũng có thể dễ dàng khám phá các di tích và hiểu rõ câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật và địa danh. Điều này không chỉ giúp du khách quốc tế dễ dàng tiếp cận thông tin về di sản văn hóa của Hà Nội mà còn nâng cao nhận thức của người dân về giá trị của di sản quê hương.

Người dân Thủ đô tin rằng, khi công nghệ được ứng dụng một cách thông minh và có chiến lược, di sản văn hóa của Hà Nội sẽ không chỉ được bảo vệ tốt hơn mà còn được “làm sống lại” trong tâm hồn của thế hệ hôm nay và mai sau. Điều này cũng đồng nghĩa với việc biến những giá trị nghìn năm tuổi thành động lực phát triển mới và khẳng định vị thế của Hà Nội là một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc văn hóa. Hà Nội sẽ tiếp tục phát triển bền vững dựa trên nền tảng di sản văn hóa và tinh thần sáng tạo không ngừng của người dân.

Trước những cơ hội và thách thức trong thời đại công nghệ, Hà Nội cần đẩy mạnh hơn nữa việc ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa. Đây không chỉ là nhiệm vụ của một nhóm người mà còn là trách nhiệm chung của cả cộng đồng. Sự tham gia tích cực của người dân, các chuyên gia và doanh nghiệp sẽ góp phần xây dựng nên một tương lai tươi sáng cho di sản văn hóa của Thủ đô.

https://www.hanoi.gov.vn và các nguồn thông tin khác đã cung cấp một số thông tin và ý tưởng đáng quý cho việc phát triển cũng như quảng bá di sản văn hóa của Hà Nội bằng công nghệ. Những bước tiến đổi mới này kỳ vọng sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong việc phát triển văn hóa và du lịch của thành phố.

Chuyển đổi số trong hoạt động bảo tàng đã trở thành một xu hướng tất yếu trên toàn cầu, giúp hiện đại hóa công tác bảo tồn, tăng cường khả năng tiếp cận di sản và hội nhập với xu thế phát triển chung của bảo tàng thế giới trong kỷ nguyên số. Tại Việt Nam, nhiều bảo tàng đang bắt đầu quan tâm đến việc ứng dụng công nghệ số vào hoạt động của mình.

TS Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đã chia sẻ về kinh nghiệm của mình trong chuyến đi học tập và trao đổi kinh nghiệm bảo tồn di sản tại Ba Lan. Ông cho rằng đã đến lúc các bảo tàng tại Việt Nam cần thiết có một phòng chuyển đổi số để hiện đại hóa công tác bảo tàng, góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn di sản một cách bền vững, cũng như thu hút công chúng thế hệ mới và hội nhập quốc tế.

Ở Ba Lan, một quốc gia có hệ thống bảo tàng hiện đại và năng động bậc nhất Đông Âu, việc thành lập phòng chuyển đổi số đã trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động của các bảo tàng. Phòng chuyển đổi số tại các bảo tàng Ba Lan đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ chuyên biệt, bao gồm số hóa hiện vật, xây dựng và cập nhật cơ sở dữ liệu, đăng tải nội dung lên các nền tảng số, phục vụ cho công tác in ấn, xuất bản, cũng như truyền thông và nghiên cứu.

Một điểm đáng chú ý là tất cả các bảo tàng tại Ba Lan đều được trang bị studio chụp ảnh chuyên nghiệp có diện tích lớn, hệ thống ánh sáng chuẩn bảo tàng và máy ảnh hiện đại với độ phân giải cao. Đây chính là nơi thực hiện việc số hóa chi tiết từng hiện vật, từng tác phẩm nghệ thuật với tiêu chuẩn kỹ thuật cao, đảm bảo tính chân thực và sắc nét khi chuyển sang không gian số.

Sau khi hoàn tất khâu chụp ảnh và xử lý hình ảnh, dữ liệu được cập nhật lên hệ thống nền tảng số và tích hợp vào cơ sở dữ liệu số hóa, đây là quá trình lưu giữ toàn bộ hiện vật, hình ảnh, tư liệu của bảo tàng. Quá trình này là nền tảng quan trọng để chia sẻ hình ảnh các hiện vật đến với các chuyên gia, nhà nghiên cứu, sinh viên và công chúng trong nước và quốc tế.

Việt Nam hiện nay có một hệ thống bảo tàng đa dạng với hàng trăm bảo tàng trên cả nước. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ số vào hoạt động bảo tàng vẫn còn hạn chế. Hầu hết các bảo tàng vẫn vận hành theo mô hình truyền thống và chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số.

Các chuyên gia cho rằng nếu không có bước nhảy về công nghệ, bảo tàng sẽ tiếp tục lùi lại phía sau, không bắt kịp nhu cầu và tâm lý tiếp cận mới của công chúng. Một rào cản lớn là hầu hết các bảo tàng tại Việt Nam chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số. Việc số hóa hiện vật, nếu có, thường được thực hiện rời rạc, dưới dạng các dự án ngắn hạn, thuê ngoài. Điều này khiến dữ liệu thiếu đồng bộ, không bảo mật, khó duy trì và không phát huy được giá trị về lâu dài.

Để khắc phục tình trạng này, các chuyên gia đề xuất việc thành lập một quỹ chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng tại Việt Nam, tạo ra nguồn lực ổn định để hỗ trợ các bảo tàng từng bước hình thành phòng chuyển đổi số, triển khai số hóa hiện vật, xây dựng cơ sở dữ liệu và phát triển nền tảng trưng bày số một cách bài bản, bền vững.