Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào giai đoạn đầy thách thức khi số liệu mới nhất về Chỉ số Quản lý Mua hàng (PMI) trong lĩnh vực sản xuất tháng 7/2025 chỉ đạt 49,3 điểm. Con số này không chỉ thấp hơn mức 49,7 của tháng 6 mà còn nằm dưới ngưỡng quan trọng 50, đánh dấu ranh giới giữa tăng trưởng và thu hẹp hoạt động. Đây là mức thấp nhất kể từ đầu năm 2025 và đi ngược lại với dự báo của các chuyên gia kinh tế.

Hoạt động sản xuất giảm sút đã kéo theo sự suy giảm trong lĩnh vực dịch vụ và xây dựng, thể hiện qua chỉ số PMI phi sản xuất giảm từ 50,5 xuống còn 50,1. Tình trạng này phản ánh cả khu vực sản xuất và dịch vụ đều đang mất đà hồi phục. Nguyên nhân chính nằm ở nhu cầu nội địa yếu và tình hình thương mại quốc tế đang chững lại.

Các điều kiện thời tiết bất lợi như nắng nóng, mưa lớn và lũ lụt tại một số khu vực đã gây ra gián đoạn cho ngành sản xuất. Đây là thời điểm mà ngành sản xuất thường bước vào “mùa thấp điểm truyền thống” trong tháng 7. Hơn nữa, đà tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc cũng đang bị lung lay khi khối lượng hàng hóa qua cảng biển đã giảm gần 7% so với tuần trước và xuống mức thấp nhất trong gần ba tháng qua.

Trước những thách thức kinh tế ngày càng rõ nét, Bộ Chính trị Trung Quốc đã tổ chức họp vào cuối tháng 7 để đưa ra định hướng cho nửa cuối năm nay. Trong cuộc họp, các lãnh đạo đã nhấn mạnh cần giải quyết tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp. Đây được coi là một trong những nguyên nhân gốc rễ gây ra giảm phát, chiến tranh giá cả, và mất cân đối cung cầu trong các ngành công nghiệp trọng điểm.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng kêu gọi mạnh mẽ việc phá vỡ vòng xoáy cạnh tranh nội bộ. Thuật ngữ này chỉ tình trạng cạnh tranh khốc liệt mà không đem lại giá trị thực, khiến người lao động làm việc quá sức, doanh nghiệp giảm giá bán và toàn ngành rơi vào suy thoái.

Cùng với các cam kết cải tổ cấu trúc, Bắc Kinh cũng đang tăng tốc các biện pháp kích thích kinh tế nhằm giữ ổn định tăng trưởng. Chính phủ sẽ đẩy nhanh tiến độ phát hành trái phiếu, sử dụng hiệu quả ngân sách, và duy trì thanh khoản dồi dào nhằm hạ thấp chi phí tín dụng cho doanh nghiệp.

Về phía Ngân hàng Trung ương, sau khi liên tiếp cắt giảm lãi suất và bơm thanh khoản dài hạn trong nửa đầu năm nay, cơ quan này bắt đầu thể hiện lập trường thận trọng hơn. Ngân hàng không còn cam kết hạ lãi suất trong các tuyên bố mới nhất.

Một điểm đáng chú ý trong định hướng chính sách nửa cuối năm là cam kết phát triển các động lực tăng trưởng mới từ tiêu dùng dịch vụ và mở rộng chi tiêu hàng hóa. Tuy nhiên, chính phủ cũng thừa nhận rằng nhu cầu nội địa vẫn dễ bị tổn thương bởi thị trường bất động sản yếu và niềm tin doanh nghiệp – người tiêu dùng chưa phục hồi hoàn toàn.

Các thỏa thuận thương mại quốc tế đang trở thành tâm điểm chú ý hơn bao giờ hết trong bối cảnh hiện nay, khi mà Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đe dọa các quốc gia bằng việc áp thuế quan cao hơn cho đến khi họ đồng ý ký kết các thỏa thuận mới với Mỹ. Tuy nhiên, quá trình đàm phán các thỏa thuận thương mại giữa các quốc gia diễn ra như thế nào và liệu những hành động mạnh mẽ của ông Trump có làm thay đổi cách thức tiến hành các cuộc đàm phán hay không?

Jason Langrish, một nhà đàm phán thương mại kỳ cựu của Canada, cho biết rằng những lời đe dọa áp thuế của ông Trump đã làm xấu đi bầu không khí trong phòng đàm phán. Ông giải thích rằng gần đây, trong thời kỳ chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa bản địa đang gia tăng, các thỏa thuận thương mại đã trở nên mang tính phòng thủ và buộc tội nhiều hơn. Ông Langrish, người đã giúp Canada ký kết các thỏa thuận thương mại với EU và Ấn Độ, cho biết rằng điều này trái ngược với cách thức các thỏa thuận như vậy được đạt được trước đây. Theo truyền thống, các cuộc đàm phán thương mại thường mang tính tích cực vì bạn đang nâng cấp một thỏa thuận vốn đã có hiệu quả giữa hai quốc gia.

Một cựu đàm phán viên thương mại khác, Karl Falkenberg, người đã nhiều năm làm đại diện cho EU trong các cuộc đàm phán, nói rằng ông Trump ‘không chấp nhận luật chơi’. Ông không có ý khen ngợi, nhưng ông Trump chắc chắn sẽ coi đó là một lời khen.

Vậy chính xác thì các cuộc đàm phán thương mại được tiến hành như thế nào? Điều gì diễn ra trong các phòng họp kín? Quá trình đàm phán thương mại thường bắt đầu với việc mỗi bên chỉ định một trưởng đoàn đàm phán. Các nhóm được bố trí cho mỗi bàn đàm phán, có thể bao gồm các vấn đề như thuế quan, quy định, và mua sắm chính phủ. Mỗi bàn đàm phán sẽ có một thành viên phụ trách riêng.

Ông Langrish nói rằng sau đó, ‘cuộc đua bắt đầu’, lưu ý rằng các thỏa thuận thường mất nhiều năm để hoàn tất. Đối với ông Falkenberg, một ngày làm việc điển hình trong các cuộc đàm phán gồm một phiên vào buổi sáng và một phiên vào buổi chiều, nhưng ông cho biết đã từng ‘rời văn phòng lúc 5 giờ sáng’.

Mặc dù các bộ phim chính trị truyền hình thường phóng đại các xung đột trong đàm phán, nhưng hầu hết những người trong ngành đều nói rằng công việc thực sự diễn ra âm thầm, trong nhiều giờ thương lượng chiến lược, cả cho và nhận.

Wendy Cutler, một cựu nhà đàm phán thương mại của Mỹ, cho biết rằng yếu tố quan trọng nhất trong đàm phán là sự tin tưởng. Bà nói rằng bạn sẽ không bao giờ có được 100% sự tin tưởng, bởi vì mỗi bên đều có các mục tiêu quốc gia riêng. Nhưng nếu bạn cảm thấy có thể chia sẻ không chính thức các đề xuất với phía bên kia, và điều đó sẽ không bị rò rỉ ra báo chí hay lan truyền đến các bên liên quan, thì sẽ dễ dàng hơn để đi đến một kết thúc thành công.

Tuy nhiên, trong khi các yếu tố nội bộ trong phòng đàm phán có vai trò quan trọng, thì những gì đang diễn ra bên ngoài thế giới mới chính là thứ có thể quyết định sự thành – bại của một thỏa thuận.

Ông Langrish chỉ ra rằng có những người phản đối một thỏa thuận được ký kết, chẳng hạn như một lĩnh vực kinh tế có thể bị ảnh hưởng tiêu cực, hoặc phe đối lập chính trị trong nước.

Bà Cutler nói thêm rằng điều khiến các nhóm đàm phán của Mỹ gặp khó khăn chính là việc ông Trump muốn họ ký kết các thỏa thuận mới với hầu hết các quốc gia trong một khoảng thời gian rất ngắn.

Lời khuyên của bà Cutler dành cho Tổng thống Donald Trump và những người thân cận ông là hãy ngưng sử dụng mạng xã hội, vì việc quá công khai một cuộc đàm phán có thể gây ảnh hưởng đến tiến trình.

Trong khi đó, khi thuế quan của Mỹ dường như liên tục tăng giảm một cách khó hiểu, giới luật sư thương mại trên toàn thế giới đang rất được săn đón.