Trong bối cảnh mưa lớn kéo dài, tỉnh Nghệ An vừa ban hành thông báo khẩn cấp về tình hình lũ lụt tại khu vực thủy điện Bản Vẽ. Theo đó, lưu lượng nước đổ về thủy điện này đã gần đạt mức đỉnh lũ kiểm tra với tần suất 5.000 năm xảy ra một lần.

Thông báo được ký vào lúc gần 24h ngày 22/7, bởi Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, nêu rõ rằng vào lúc 21h cùng ngày, lưu lượng về thượng lưu hồ thủy điện Bản Vẽ đã đạt 9.543m3/s, chỉ còn cách mức đỉnh lũ kiểm tra 10.500m3/s. Hiện tại, hồ đang thực hiện việc cắt giảm lũ với lưu lượng xả xuống hạ du là 1.727m3/s và dự kiến sẽ tăng nhanh trong thời gian tới.

Khu vực hạ du của thủy điện Bản Vẽ, nơi sẽ chịu tác động trực tiếp từ việc xả lũ, bao gồm các xã như Tương Dương, Tam Thái, Lượng Minh, Tam Quang, Con Cuông, Cam Phục, Châu Khê, Mậu Thạch, Anh Sơn, Yên Xuân, Nhân Hòa, Anh Sơn Đông, Vĩnh Tường và Thành Bình Thọ. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị và địa phương trong khu vực này phải khẩn trương huy động mọi lực lượng và phương tiện cần thiết để hỗ trợ người dân di dời đến nơi an toàn.

Các cơ quan và đơn vị liên quan được yêu cầu duy trì thông tin liên lạc thông suốt và báo cáo kịp thời về UBND tỉnh, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai – Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh.

Cũng trong ngày 23/7, ông Trần Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Con Cuông, tỉnh Nghệ An, đã cung cấp thông tin về tình hình lũ lụt tại địa bàn. Đợt lũ này được gây ra bởi mưa lớn kéo dài nhiều giờ, khiến mực nước sông Lam dâng nhanh và tiệm cận mức đỉnh lũ lịch sử từng ghi nhận vào năm 2018. Tình hình này đã gây ra sự chia cắt ở nhiều khu vực, đặc biệt là ở các điểm trũng thấp dọc theo quốc lộ 7.

Chính quyền xã Con Cuông đã phát đi cảnh báo báo động đỏ và triển khai phương án sơ tán dân khẩn cấp. Hiện tại, tuyến Quốc lộ 7 qua địa bàn đã ngập sâu, không thể di chuyển, và một số khu dân cư bắt đầu bị cô lập. Tại khối 4, xóm Ma Nhai, nơi có địa hình thấp và sát lòng sông, tình trạng ngập và chia cắt đã xảy ra.

Chính quyền địa phương đang phối hợp với lực lượng công an, dân quân và đoàn thanh niên tổ chức sơ tán người dân đến nơi an toàn. Công tác di dời đang được thực hiện khẩn trương trong bối cảnh mực nước tiếp tục dâng cao và mưa chưa có dấu hiệu dừng lại.

Chính quyền địa phương khuyến cáo người dân tuyệt đối không đi qua các vùng ngập sâu và chủ động theo dõi thông tin từ cơ quan khí tượng thủy văn và chính quyền xã. Lực lượng chức năng xã Con Cuông túc trực 24/24h, sử dụng thuyền tạm và xe tải cao để vận chuyển tài sản, người già và trẻ em ra khỏi vùng nguy hiểm.

Tinh thần “4 tại chỗ” đã được kích hoạt với sự vào cuộc tích cực của các lực lượng địa phương. Chính quyền địa phương đang tiếp tục rà soát các điểm có nguy cơ sạt lở, ngập sâu để vận động bà con di dời kịp thời, tránh thiệt hại về người và tài sản. Ưu tiên hàng đầu lúc này là đảm bảo an toàn cho nhân dân.

Mưa lớn kéo dài đã gây ra tình trạng ngập lụt nghiêm trọng tại Nghệ An, khi lượng nước đổ về hồ thủy điện Bản Vẽ đạt ngưỡng cao nhất trong 5.000 năm qua. Tối ngày 22/7, lưu lượng nước đổ về thượng lưu hồ Thủy điện Bản Vẽ đạt 9.543m³/s, chỉ cách ngưỡng lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra là 10.500m³/s một khoảng rất nhỏ. Đến sáng ngày 23/7, lượng nước đổ về hồ đã vượt mốc này, đạt hơn 12.000 m³/s.

Trước tình hình này, hồ Bản Vẽ đang tiến hành cắt giảm lũ, hiện đã xả xuống hạ du với lưu lượng 1.727m³/s và dự kiến sẽ tăng nhanh trong thời gian tới. Để ứng phó với tình hình lũ lụt, tỉnh Nghệ An đã ra thông báo khẩn, yêu cầu các sở, ban, ngành liên quan, đặc biệt là Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Công an tỉnh, cùng chính quyền các địa phương vùng hạ du của Thủy điện Bản Vẽ khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó.

Tỉnh yêu cầu khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện để hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn; đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt và báo cáo kịp thời về UBND tỉnh, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai – Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh, cùng các cơ quan liên quan khi có tình huống, sự cố xảy ra.

Mưa lớn kèm theo lũ quét đã khiến nhiều xã miền núi ở Nghệ An chìm trong biển nước. Tại xã Mường Xén, nước sông không ngừng dâng cao và đến hơn 23h đêm 22/7, khu vực trước cổng vào UBND xã Mường Xén đã ngập đến đầu người lớn. Bí thư Đảng uỷ xã Mường Xén Nguyễn Viết Hùng cho biết, toàn bộ khu vực trung tâm xã đều mất điện.

Tối qua đến sáng nay, nước tràn vào nhà dân ở khối 5, xã Mường Xén. Nhiều người hoảng loạn, dùng điện thoại phát trực tiếp cảnh nước dâng, bất lực nhìn dòng nước dần nhấn chìm mọi thứ. Tại xã Tương Dương, UBND xã họp khẩn giữa đêm để tìm phương án, chỉ đạo các bản, làng ứng phó hiệu quả nhất trong bối cảnh người dân đã bắt đầu bỏ nhà cửa để chạy lên núi, tìm nơi cao để tránh lũ.

Tỉnh Nghệ An đã ban hành thông báo khẩn khi lưu lượng nước đổ về thủy điện Bản Vẽ gần đạt lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra, tần suất 5.000 năm xảy ra một lần. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã ký ban hành thông báo khẩn, hỏa tốc gửi tới các địa phương, đơn vị về công tác đảm bảo an toàn liên quan đến hồ thủy điện Bản Vẽ xả lũ.

Công an tỉnh Nghệ An đã triệu tập ba cá nhân để làm rõ việc chia sẻ và phát tán thông tin sai sự thật về vỡ đập thủy điện Bản Vẽ. Sự việc này đã gây ra sự hoảng loạn trong cộng đồng dân cư sống ở khu vực hạ du dòng Nậm Nơn, sông Lam, khi thông tin được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội vào chiều ngày 27-7.

Theo đó, bà P.H.S., 37 tuổi, ngụ tại xã Lương Sơn, tỉnh Nghệ An, đã sử dụng điện thoại cá nhân để phát trực tiếp thông tin về việc vỡ đập vào khoảng 17h40 cùng ngày. Bà S. đã hô hoán mọi người bỏ chạy và đăng tải thông tin này lên mạng xã hội, nơi bà có gần 3.000 người theo dõi. Đoạn video đã nhanh chóng thu hút hàng ngàn người xem, bình luận và chia sẻ.

Tuy nhiên, sau khi biết thông tin trên là giả, bà S. đã đăng tin đính chính trên trang cá nhân. Công an xã Lương Sơn đã triệu tập bà S. để làm rõ việc phát tán thông tin sai sự thật.

Ngoài ra, công an xã Mỹ Lý và Tương Dương cũng đã triệu tập hai cá nhân khác, gồm anh T.M.H., 32 tuổi, và L.T.T., 23 tuổi, vì đã đăng tải thông tin sai sự thật về vỡ đập thủy điện trên mạng xã hội.

Công an tỉnh Nghệ An khẳng định tất cả thông tin trên đều là bịa đặt, chưa được kiểm chứng, nhưng những người này đã phát tán và chia sẻ trên mạng, gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân và công tác phòng chống, khắc phục thiên tai của chính quyền địa phương.

Hiện, Công an Nghệ An đang tiếp tục củng cố hồ sơ để xử lý những người này về hành vi ‘cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt gây hoang mang dư luận’ theo quy định của pháp luật. Sự việc này cũng làm nổi bật tầm quan trọng của việc kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ trên mạng xã hội, nhằm tránh gây ra những hậu quả tiêu cực cho cộng đồng.

Trước đó, vào tháng 10 năm 2020, Bộ Công thương vào cuộc làm rõ thông tin vỡ đập thủy điện Bản Vẽ. Cùng với đó, các cơ quan chức năng cũng nhiều lần cảnh báo về việc lan truyền thông tin sai lệch trên mạng xã hội, và sẽ có biện pháp xử lý nghiêm đối với những trường hợp cố tình vi phạm.

Thông tin sai sự thật về việc vỡ đập thủy điện tại tỉnh Nghệ An đã gây ra sự hoảng loạn trong cộng đồng, ảnh hưởng đến hàng nghìn hộ dân. Sự việc đã khiến nhiều người dân phải sơ tán gấp, trong đó có gia đình ông Vọng Văn Đại, trú tại xã Tam Thái, tỉnh Nghệ An.

Gia đình ông Đại đã trải qua một phen hú vía khi ông có mẹ già tai biến nằm một chỗ và con trai mù lòa. Chiều tối ngày 27/7, thông tin về việc vỡ đập thủy điện Bản Vẽ và Bản Ang lan rộng trên mạng xã hội, khiến người dân tại các xã hạ du của hai thủy điện này thêm hoảng loạn. Nhiều hộ dân đã vội vã tháo chạy lên núi để tránh nước lũ.

Ông Vọng Văn Đại, sinh năm 1963, trú tại bản Tân Hợp, xã Tam Thái, tỉnh Nghệ An, là người xuất hiện trong tấm ảnh về việc sơ tán người dân. Trong ảnh, hai cụ già gầy guộc, được con cháu bồng bế sơ tán sau khi xuất hiện thông tin sai sự thật về việc vỡ đập thủy điện.

Ông Đại xác nhận, mẹ ruột của ông là cụ Lương Thị Dung và mẹ chồng của em gái ông là cụ Lương Thị Tâm, đều trên 85 tuổi và bị tai biến, nằm một chỗ nhiều năm nay. Tối ngày 22/7, nước lũ đổ về cuồn cuộn, ông và em rể đã vội vã đưa mẹ lên nhà người em trai ở khu vực đồi cao rồi về cứu tài sản. Khi nước lũ rút dần, ông Đại bắt tay vào dọn dẹp bùn đất, hy vọng nhặt nhạnh được ít đồ đạc còn sót lại.

Tuy nhiên, khi nghe tin vỡ đập thủy điện, ông Đại và con rể đã lao đến nhà em trai và vội vã bế mẹ chạy lên đồi cách đó 100m. Sau đó, ông Đại mới nhớ đến người con trai Vọng Văn Đặng, 41 tuổi, bị mù hoàn toàn và cháu gái Vọng Thị Bảo Châu, 7 tuổi. Ông Đại đã lộn lên núi, vừa chạy vừa gọi tên con cháu, và cuối cùng cũng tìm thấy họ.

Nỗi lo lắng và bất an của ông Đại và người dân chỉ vơi đi khi chính quyền địa phương và cơ quan chức năng thông báo rằng thông tin vỡ đập thủy điện là sai sự thật. Chủ tịch UBND xã Tam Thái, ông Lô Dương Khánh, cho biết thông tin sai sự thật về các công trình thủy điện đã khiến người dân trên địa bàn hoang mang và lo sợ. Chính quyền địa phương đã thông báo trên hệ thống mạng xã hội, nhưng nhiều người dân không tiếp nhận được thông tin này.

Ông Khánh đề nghị cơ quan chức năng xử lý nghiêm hành vi tung tin đồn thất thiệt này, đặc biệt trong bối cảnh chính quyền và người dân đang nỗ lực khắc phục hậu quả đợt mưa lũ lịch sử này.

Liên quan đến vụ việc, Công an các xã Lương Sơn, Tương Dương và Mỹ Lý (tỉnh Nghệ An) đã triệu tập và đang củng cố hồ sơ 4 người có hành vi cung cấp và chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang dư luận. Các cơ quan chức năng đang tích cực điều tra và xử lý nghiêm các trường hợp này.

Trước đó, cơ quan chức năng đã có thông báo về việc không có đập thủy điện nào bị vỡ. Tuy nhiên, thông tin sai sự thật vẫn lan rộng trên mạng xã hội, gây ra sự hoảng loạn trong cộng đồng.

Hiện tại, tình hình mưa lũ tại tỉnh Nghệ An đang diễn biến phức tạp. Người dân cần tăng cường cảnh giác và không tin vào các thông tin sai sự thật.

Trong đợt lũ lịch sử vừa qua tại Nghệ An, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh đã thể hiện sự quyết đoán và điều hành kịp thời trong ba thời điểm vàng, giúp ngăn chặn thương vong và giảm thiểu thiệt hại cho người dân.

Trước bão số 3, vào ngày 22-7, ông Lê Hồng Vinh đã yêu cầu xả rút bớt nước trong hồ thủy điện Bản Vẽ, giúp hồ có thêm dung tích để đón lũ. Sự chỉ đạo kịp thời này đã giúp ngăn chặn nguy cơ xảy ra thảm kịch tại tỉnh Nghệ An. Ông Tạ Hữu Hùng, Giám đốc Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ, cho biết: “Chúng tôi nhận được lệnh xả, phải xả rút bớt nước trong lòng hồ. Thời điểm ấy, nước trong lòng hồ còn thấp, cách cao độ mức nước đón lũ 2-3 m.”

Việc xả nước này đã giúp hồ thủy điện Bản Vẽ có thêm dung tích để hứng nước lũ dữ về trong đêm. Gần 24 giờ đêm 22-7, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký thông báo hỏa tốc, yêu cầu các xã có thể bị ảnh hưởng khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn. Hơn 14 xã ở khu vực thủy điện Bản Vẽ nhận được công văn hỏa tốc liền triển khai sơ tán người dân đến nơi an toàn.

Sáng 23-7, ông Vinh cùng đoàn công tác của tỉnh vượt gần 150 km lên xã miền núi Con Cuông kiểm tra thực tế, chỉ đạo thủy điện Bản Vẽ giảm lưu lượng xả xuống 4.000 m3/s để không trôi bản làng. Rất may, từ trưa 23-7, ở nước Lào và thượng nguồn, trời mưa nhỏ dần, lượng nước lũ đổ về thủy điện Bản Vẽ giảm xuống, không còn uy hiếp đập thủy điện.

Sự quyết đoán và đúng thời điểm của Chủ tịch tỉnh Nghệ An đã cứu cho khu vực hạ lưu rất nhiều. Ông Hùng nói: “Lúc đó, tỉnh trực tiếp chỉ đạo vận hành hồ sát từng giây, từng phút. Lúc 5 giờ sáng, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo trực tiếp giảm xả lũ để cứu người dân phía dưới và chỉ được xả tối đa 5.000 m3/s, tức cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ.”

Ông Nguyễn Trường Thành, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh văn phòng Chỉ huy phòng, chống thiên tai – tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, cho rằng nếu không điều hành thủy điện Bản Vẽ cắt lũ kịp thời, nước lũ đổ về hạ nguồn sẽ cực kỳ lớn và tình hình ngập lũ ở hạ lưu sẽ rất căng thẳng.

Lãnh đạo Sở Công Thương Nghệ An cũng cho rằng nếu không có sự phối hợp kịp thời, thì với quy mô trận lũ vừa qua, nguy cơ xảy ra thảm kịch rất lớn.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nói: “Chúng tôi đã cố gắng chỉ đạo điều hành để giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản cho người dân, để bà con nhân dân có cuộc sống ổn định.” Ông Vinh cũng cho rằng cơ bản nhất là điều hành, chỉ đạo điều tiết kịp thời; phải từ cơ sở khoa học dựa trên số liệu chứ không theo ý chí cá nhân.

Có ba nhịp, ba thời điểm vàng để đưa ra quyết định rút bớt nước trong lòng hồ trước khi bão vào, điều tiết xả lũ hồ thủy điện, chỉ đạo sơ tán nhân dân vùng dưới lòng hồ thủy điện kịp thời. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho rằng những quyết định này là dựa trên số liệu khoa học và thông tin báo cáo kịp thời mưa lũ của bộ đội biên phòng ở biên giới.