Ngày 2/8, quyền thống đốc vùng Rostov, ông Yury Slyusar, đã thông báo về việc quân đội Nga thành công đẩy lùi một cuộc không kích quy mô lớn của Ukraine. Trong tuyên bố của mình, ông Slyusar cho biết quân đội Nga đã bắn hạ nhiều máy bay không người lái (UAV) tại một số quận của vùng Rostov. Tuy nhiên, một nhân viên bảo vệ đã thiệt mạng và một khu công nghiệp tại thị trấn Uglerodovskoye bị bốc cháy. Ngọn lửa sau đó đã được khống chế một cách nhanh chóng.

Không chỉ dừng lại ở vùng Rostov, các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine cũng diễn ra tại các khu vực khác của Nga. Tại vùng Penza, miền trung Nga, Thống đốc Oleg Melnichenko cho biết UAV Ukraine đã tấn công một doanh nghiệp địa phương, khiến một phụ nữ thiệt mạng và hai người khác bị thương. Tình hình tương tự cũng diễn ra tại vùng Samara, nơi ông Vyacheslav Fedorishchev xác nhận một người đàn ông lớn tuổi thiệt mạng khi bị mảnh vỡ từ UAV rơi trúng nhà và gây hỏa hoạn. Các cuộc tấn công này cũng gây gián đoạn hoạt động internet tại khu vực này.

Ngoài ra, hoạt động tại các sân bay ở Penza, Saratov và Tambov bị tạm dừng do lo ngại về an ninh. Bộ Quốc phòng Nga thông báo đã chặn tổng cộng 112 UAV Ukraine trong đêm 1/8 và rạng sáng 2/8 trên khắp lãnh thổ Nga. Đáng chú ý, phần lớn các UAV này bị vô hiệu hóa tại Rostov và Krasnodar.

Cùng ngày, một loạt vụ nổ cũng diễn ra tại bán đảo Crimea. Người dân địa phương cho biết có giao tranh giữa UAV và hệ thống phòng không. Kênh Telegram Exilenova+ thông báo tiếng nổ vang lên tại khu vực Kerch và thành phố Feodosia, nơi xảy ra hỏa hoạn gần một kho dầu. Cầu Crimea, tuyến đường huyết mạch, cũng bị đóng cửa trong khoảng 5 giờ.

Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra năm 2022, cầu Crimea đã nhiều lần trở thành mục tiêu của các lực lượng Ukraine. Các sự kiện gần đây một lần nữa làm nổi bật tình hình căng thẳng và phức tạp trong khu vực, với các bên liên tục thực hiện các cuộc tấn công và đối phó với các mối đe dọa an ninh.

Trong bối cảnh này, quân đội Nga đang tích cực triển khai các biện pháp phòng thủ để bảo vệ lãnh thổ và đảm bảo an ninh cho người dân. Tuy nhiên, tình hình vẫn còn rất căng thẳng và cần được theo dõi sát sao.

Tham khảo thêm thông tin tại: https://ria.ru/20230802/oboron-ministro-penza-17733693.html và https://ria.ru/20230802/ukraina-vzr-17733710.html

Một máy bay không người lái (UAV) xuất xứ từ quân đội Myanmar đã bị phát hiện rơi tại Thái Lan vào ngày 22/7. Khu vực rơi máy bay cách biên giới với Myanmar khoảng 15 km. Ban đầu, UAV này được cho là được thiết kế để tấn công cảm tử nhắm vào lực lượng Quân đội Giải phóng Dân tộc Karen (KNLA) của Myanmar nhưng đã mất kiểm soát và rơi xuống lãnh thổ Thái Lan.

Lực lượng quân đội, kiểm lâm, cảnh sát và cán bộ hành chính của Thái Lan đã nhanh chóng phong tỏa khu vực và đánh dấu đây là vùng nguy hiểm. Người dân địa phương đã được cảnh báo tránh xa khu vực này. Một đơn vị xử lý vật liệu nổ của Lực lượng Đặc nhiệm Naresuan thuộc Trung đoàn Biệt kích 35 đã di dời và phá hủy UAV này. Rất may, vụ việc không gây thương tích hay thiệt hại nào.

Đánh giá ban đầu của phía Thái Lan cho thấy UAV này có nguồn gốc từ quân đội Myanmar và được trang bị một bình khí được cho là đầu đạn nổ. Chính quyền Thái Lan đã đệ đơn kiến nghị thông qua Ủy ban Biên giới Thị trấn Thái Lan-Myanmar (TBC) để yêu cầu phía Myanmar làm rõ tình hình và đưa ra những cam kết.

UAV này được cho là giống với những chiếc được sử dụng trong các cuộc không kích gần đây của quân đội Myanmar nhắm vào lực lượng KNLA. Trước đó, vào ngày 17/7, chỉ huy Lực lượng Đặc nhiệm Ratchamanu thuộc Trung đoàn Biệt kích 35 của Thái Lan báo cáo rằng Myanmar đã triển khai hai máy bay YAK-130 để ném bom lực lượng KNLA tại khu vực căn cứ Ti Ta Hlae ở làng Myawaddy của Myanmar, chỉ cách biên giới với huyện Phop Phra thuộc tỉnh Tak của Thái Lan 3 km.

Quân đội Myanmar được cho là đã sử dụng các đợt thả hàng tiếp tế và những cuộc oanh tạc từ trên không để bảo vệ các vị trí của họ. Do tình hình chiến sự ác liệt, 324 người dân địa phương Myanmar đã phải di rời tới nơi trú ẩn trong cùng khu vực.

Myanmar đang sử dụng UAV để giành lợi thế chiến lược trong cuộc nội chiến đã kéo dài hơn 4 năm. Theo một báo cáo trong tháng này, Myanmar đứng thứ ba trên toàn cầu về số lượng các vụ phóng UAV được ghi nhận bởi tổ chức giám sát Dữ liệu Sự kiện và Vị trí Xung đột Vũ trang (ACLED) có trụ sở tại Mỹ.

Trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV) của Nga đã trải qua một quá trình chuyển đổi đáng kể. Ban đầu, Nga phụ thuộc vào UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran. UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h.

Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn. Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Nga cũng đã trang bị cho các UAV Geran bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video. Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử.

Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera. Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử.

Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran 3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực. Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran 3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Chính phủ Mỹ và Ukraine đang xúc tiến một thỏa thuận mua bán máy bay không người lái (UAV) với giá trị lên đến 30 tỷ USD. Thỏa thuận này được xem là một bước tiến quan trọng trong hợp tác quốc phòng giữa hai nước. Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, đã tiết lộ về thỏa thuận này sau khi đạt được sự đồng thuận với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ông Zelensky giao các cấp dưới của mình chuẩn bị hợp đồng bán UAV cho Mỹ, đây được coi là một hợp đồng nghiêm túc và quan trọng. Ukraine đang nổi lên như một trung tâm sản xuất UAV của thế giới, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột với Nga. Quốc gia này đã nhanh chóng phát triển và áp dụng công nghệ UAV vào chiến trường, giúp họ đối phó với lực lượng Nga và phá hủy các khí tài hạng nặng hiện đại của đối phương.

UAV đã trở thành công cụ chủ chốt giúp Ukraine tồn tại trong chiến dịch quân sự của Nga. Tổng thống Zelensky cũng cho rằng Mỹ cần công nghệ này để nâng cao năng lực quân sự của mình. Hiện tại, Ukraine đang đàm phán với một số quốc gia khác, bao gồm Đức, Đan Mạch và Na Uy, về việc hợp tác trong lĩnh vực UAV.

Một số chuyên gia quân sự nhận định rằng Mỹ đang tụt hậu so với Nga và Trung Quốc trong sản xuất UAV cũng như huấn luyện binh sĩ sử dụng và phòng thủ trước khí tài này. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth thừa nhận rằng Washington đang tụt hậu về công nghệ UAV và đang triển khai các chính sách và khoản đầu tư mới để thu hẹp khoảng cách.

Chuyên gia Nga Yuri Knutov cho rằng sự phát triển của UAV đang diễn ra với tốc độ chóng mặt và Ukraine đã đạt được những thành công đáng kể. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng phương Tây, bao gồm cả Mỹ, đang tích cực hỗ trợ Kiev về một số công nghệ, nhưng vẫn chưa thể bắt kịp với thực tế trên chiến trường.

Một số chuyên gia khác cho rằng nếu Mỹ tham gia vào một cuộc xung đột thực sự, tình hình này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Đây có thể là lý do khiến Washington quyết định ký hợp đồng mua UAV của Ukraine với giá trị lên đến hàng chục tỷ USD. Việc Mỹ đầu tư vào công nghệ UAV của Ukraine có thể giúp họ nâng cao năng lực quân sự và thu hẹp khoảng cách với các đối thủ cạnh tranh.

Nguồn tin cho biết thỏa thuận này sẽ giúp Ukraine tiếp tục phát triển và sản xuất UAV, cũng như hỗ trợ cho các hoạt động quốc phòng của Mỹ. Tuy nhiên, vẫn chưa có thông tin chính thức về thời điểm ký kết thỏa thuận và các chi tiết cụ thể của hợp đồng.

Một nhà báo điều tra người Đức, Julian Röpcke, đã tiết lộ thông tin gây xôn xao trong cộng đồng quốc tế về việc máy móc mang nhãn hiệu VPIC của Việt Nam và Tsugami của Trung Quốc được sử dụng trong nhà máy sản xuất UAV Shahed-136, loại máy bay không người điều khiển mà Nga dùng để tấn công cơ sở hạ tầng dân sự tại Ukraine. Thông tin này đã thu hút sự chú ý của những người quan tâm đến cuộc chiến Nga-Ukraine tại Việt Nam.

Nhà báo Julian Röpcke, hiện đang làm việc tại tờ BILD, đã chia sẻ những hình ảnh chụp các thiết bị Tsugami B0325 xuất xứ Trung Quốc và thiết bị công nghiệp có nhãn VPIC, Vĩnh Phúc, Việt Nam, được phát hiện tại nhà máy sản xuất UAV Shahed/Geran tại Nga hoặc lãnh thổ do Nga kiểm soát. UAV Shahed-136 là loại UAV cảm tử có nguồn gốc công nghệ từ Iran, được Nga sử dụng rộng rãi trong các cuộc tấn công vào Ukraine từ năm 2022 đến nay.

Tuy nhiên, phía Việt Nam và công ty VPIC hiện hoàn toàn im lặng, không có phản hồi chính thức nào tính đến thời điểm hiện tại. Vấn đề ở đây là Nga hiện bị Liên Minh Châu Âu (EU), Hoa Kỳ, Anh và nhiều quốc gia khác áp đặt hàng loạt biện pháp cấm vận, đặc biệt trong lĩnh vực quân sự, công nghệ cao và xuất khẩu linh kiện có khả năng sử dụng kép.

Do đó, bất kỳ công ty nào tham gia hỗ trợ sản xuất vũ khí cho Nga – dù gián tiếp qua cung ứng thiết bị – đều có thể vi phạm các lệnh cấm vận nếu giao dịch diễn ra sau năm 2022 hoặc không được khai báo đúng mục đích sử dụng. Nếu thông tin của Röpcke là xác thực và thiết bị từ Việt Nam được sử dụng cho sản xuất UAV quân sự Nga, thì công ty VPIC có thể bị cáo buộc vi phạm các quy định về kiểm soát xuất khẩu, đặc biệt nếu họ không có biện pháp kiểm tra người dùng cuối.

Chắc chắn chính quyền CSVN sẽ bị yêu cầu giải trình về việc kiểm soát xuất khẩu công nghệ, dẫn đến áp lực phải điều tra nội bộ hoặc hợp tác với các cơ quan quốc tế, nếu các cuộc điều tra của các nước tham gia cấm vận tìm hiểu và xác định. Việt Nam hiện không nằm trong danh sách bị trừng phạt. Tuy nhiên, nếu bị phát hiện không kiểm soát được chuỗi cung ứng công nghiệp, ít nhất Hà Nội sẽ bị liệt kê vào danh sách theo dõi liên quan đến hỗ trợ quân sự cho Nga.

Công ty VPIC có thể bị đưa vào danh sách trừng phạt của Mỹ hoặc EU, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động xuất khẩu toàn cầu. Có khả năng công ty này và liên quan đến cả Việt Nam sẽ bị hạn chế tiếp cận công nghệ phương Tây hoặc chịu giám sát đặc biệt. Dù chỉ là một chi tiết nhỏ trong mạng lưới công nghiệp quốc tế, nhưng một thiết bị máy móc có mặt trong dây chuyền sản xuất vũ khí tấn công cũng có thể trở thành lý do dẫn đến trừng phạt kinh tế hoặc cắt đứt hợp tác thương mại.

Việc Julian Röpcke công bố những hình ảnh và thông tin này đã làm dấy lên mối quan ngại về việc Việt Nam có thể đang đóng một vai trò nào đó trong việc hỗ trợ Nga sản xuất UAV. Nếu bị xác định là có liên quan, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng, bao gồm cả việc bị áp đặt cấm vận và mất niềm tin từ cộng đồng quốc tế.

Nhiều chuyên gia và nhà phân tích đang theo dõi sát sao tình hình này và chờ đợi phản ứng từ phía Việt Nam. Nếu thông tin do nhà báo Julian Röpcke công bố là chính xác, thì Việt Nam đang thể hiện một mâu thuẫn nghiêm trọng giữa lập trường ngoại giao và hành vi thực tiễn.

Đây là biểu hiện điển hình của tính hai mặt trong chính sách đối ngoại: một mặt giữ vai trò là quốc gia có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, mặt khác lại có dấu hiệu dung túng cho các hoạt động gián tiếp hỗ trợ một bên bị lên án là xâm lược. Nếu bị đưa vào điều tra trong thời gian tới, Việt Nam có thể bị đánh mất tính chính danh và uy tín quốc tế, đặc biệt trong vai trò tại ASEAN và các diễn đàn đa phương như APEC, Liên Hợp Quốc, hay trong các đàm phán thương mại tự do.

Sự mất niềm tin từ cộng đồng quốc tế sẽ kéo theo hậu quả sâu rộng: các đối tác phương Tây có thể giảm cấp độ hợp tác, gia tăng kiểm soát thương mại công nghệ, hoặc thậm chí áp đặt chế tài. Quan trọng hơn, Việt Nam sẽ bị nghi ngờ về tính nhất quán trong chính sách đối ngoại, làm xói mòn hình ảnh quốc gia trung lập, tôn trọng luật pháp quốc tế mà Hà Nội luôn cố gắng xây dựng.