Công ty Cổ phần Điện Trường Giang đã đạt được một thành công đáng kể khi sản xuất thành công máy cắt chân không VCB TV1 (24-40.5kV) đạt tiêu chuẩn quốc tế IEC và chứng nhận KEMA, ASTA. Tuy nhiên, cùng với nhiều doanh nghiệp khác, họ đang phải đối mặt với một nghịch cảnh đáng tiếc: Sản phẩm của họ đạt chuẩn quốc tế nhưng lại không được sử dụng tại Việt Nam.
Nguyên nhân của vấn đề không nằm ở năng lực sản xuất của các doanh nghiệp, mà nằm ở rào cản chính sách và thiếu cơ chế hỗ trợ cho doanh nghiệp nội địa. Luật Đấu thầu 2023 đã đưa ra quy định ưu tiên cho sản phẩm sản xuất trong nước, nhưng trên thực tế, hồ sơ mời thầu của các đơn vị chủ đầu tư vẫn thiếu các tiêu chí cụ thể để đánh giá và ưu tiên sản phẩm trong nước.
Không chỉ vậy, các doanh nghiệp còn phải đối mặt với khó khăn về chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) cao, trong khi không nhận được hỗ trợ từ chính sách. Chi phí thử nghiệm sản phẩm cao và kết quả thử nghiệm tại các phòng thí nghiệm trong nước như Quatest không được công nhận, buộc doanh nghiệp phải thực hiện kiểm định quốc tế tại các tổ chức như KEMA, ASTA, CE, UL với chi phí cao.
Một khó khăn khác mà doanh nghiệp phải đối mặt là sự thiếu thốn phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế tại Việt Nam. Điều này khiến doanh nghiệp phải thực hiện thử nghiệm tại châu Âu với thời gian và chi phí lớn. Bên cạnh đó, ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam vẫn còn hạn chế, khiến doanh nghiệp phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu.
Quá trình thương mại hóa và xuất khẩu sản phẩm cũng gặp khó khăn do chi phí cao cho chứng nhận quốc tế như CE, UL, và thiếu hỗ trợ tiếp thị cũng như chuyển giao công nghệ từ các dự án FDI. Điều này khiến doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn trong việc phát triển và cạnh tranh với các công ty nước ngoài.
Để khắc phục tình trạng này, các doanh nghiệp đang rất cần cơ chế hỗ trợ đúng và trúng để tạo điều kiện thuận lợi cho sản phẩm trong nước, giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển và bứt phá, từ đó khơi thông tiềm lực quốc gia. Việc hỗ trợ này không chỉ giúp doanh nghiệp trong nước phát triển mà còn góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế đất nước.
Một giải pháp quan trọng là cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong nước, bao gồm hỗ trợ tài chính, hỗ trợ kỹ thuật và hỗ trợ tiếp thị. Nhà nước cần có các chương trình hỗ trợ cụ thể để giúp doanh nghiệp trong nước phát triển và cạnh tranh với các công ty nước ngoài.
Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong nước. Việc tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong nước không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển mà còn góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế đất nước.