Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội được nhiều người quan tâm. Một mặt, nhiều người ủng hộ việc thu phí để có nguồn lực bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Mặt khác, không ít người phản đối, cho rằng di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của dân tộc và không thể đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình về việc thu phí tham quan di tích lịch sử. Khu di tích này chỉ cách nhiều khu vực dân cư khoảng 5 cây số và thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành và quản lý khu di tích này đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.
Việc thu phí tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích lịch sử. Ở nhiều quốc gia, phí tham quan là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí tham quan thường vấp phải sự phản ứng từ dư luận vì nhiều người cho rằng di tích lịch sử là tài sản chung của cả dân tộc.
Để việc thu phí tham quan di tích lịch sử trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, mục đích thu phí cần phải minh bạch và rõ ràng, với việc công khai nguồn thu và cách sử dụng nguồn thu đó cho các hoạt động bảo tồn và phát triển di tích. Thứ hai, cần có các chính sách miễn hoặc giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương.
Cuối cùng, cần có một cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để việc thu phí tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại. Việc này nhằm phát huy giá trị di sản văn hóa và lịch sử, đồng thời khuyến khích trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Tấm vé tham quan cần được xem như một phần của nỗ lực bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, hơn là một rào cản ngăn cản việc tiếp cận di tích lịch sử.
Như vậy, việc thu phí tham quan di tích lịch sử không chỉ là một vấn đề về nguồn thu tài chính mà còn liên quan đến việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc. Qua việc cân nhắc và áp dụng các biện pháp phù hợp, có thể hy vọng rằng việc thu phí sẽ trở thành một phần quan trọng của việc gìn giữ và phát triển di sản văn hóa Việt Nam.